#پرسش_وپاسخ_مرتبط
#سوال❓
آیا صبر انواع و اقسام مختلف دارد؟ چطور بفهمیم که "چه وقت" باید صبر کرد و در "چه مواردی" نباید صبر داشت؟
✅
#پاسخ👇
قبل از این که به انواع و اقسام یک امر یا موارد متفاوت و مصادیق آنها پرداخته شود، باید به خودش توجه شود. مثلاً "صبر" چیست و یعنی چه؟ بسیاری از مشکلات ما، ریشه در ندانستن معنانی و تعاریف درست و جایگزینی معانی محاورهای، مصطلح و عادت شده به جای آن میباشد و بدتر از همه آن که با همین معنانی متدوال (هر چند نادرست) به سراغ فهم قرآن کریم، احادیث و یا آموزههای اسلامی میرویم!
صبر:
در مورد «صبر» هم در قرآن کریم و هم در احادیث، تأکید فراوانی شده است، تا آنجا که امیرالمؤمنین، امام علی علیه السلام فرمودند: که نسبت "صبر" به ایمان، مانند نسبت سر به بدن است « ألصَّبْرُ مِنَ الاْ يمانِ كَالرَّاءْسِ مِنَ الْجَسَدِ / نهج البلاغه ، حکمت 79».
در قرآن کریم به غیر از آیات متعدد درباره صبر و صابرین، تأکید دارد که حتماً و یقیناً انسان در خسران است (یعنی اصل و سود را باهم از دست میدهد)، مگر آنان که ایمان و عمل صالح دارند؛ آنها نیز اصل و فرع را از دست میدهند، مگر آن که به غیر از اهل حق و صبر بودن خودشان، دیگران را نیز به "حق و صبر" توصیه کنند (سوره والعصر).
مَثَل: حضرت آیت الله حائری شیرازی، مثال خوبی دارند که مضمون آن چنین است: «شما هر کار خوبی که انجام دهید [مثل نماز، روزه، صله ارحام، جهاد و ...]، مثل عدد صفر است. حالا دهتا یا بیستتا صفر را کنار هم بگذارید، مهم این است که آیا یک عدد یک قبل از اینها میآید یا نمیآید؟ خوب اگر بیاید، ده تا صفر میشود «10.000.000.000 - ده میلیارد» و اگر نیاید همان صفر است. و این عدد یک، همان "صبر" است. در عین حال، مهم است که پشت این عدد، چه علامتی میآید؟ به اضافه میآید یا منها. به اضافهی ده میلیارد تا منهای ده میلیارد، بیست میلیارد فاصله دارد، و این علامت «بصیرت» است.
معنی صبر:
معنی صبر با بیان ساده، شکیبایی و استقامت است؛ حال شکل این شکیبایی و استقامت، در هر موردی متفاوت است. استقامت در مقابل مشکلات به طریقی است – تحمل و شکیبایی و خود نباختن در مقابل سختیها، گوناگون است – صبر و استقامت در مقابل حملات جنگهای سخت و نرم در مقابل دشمنان اسلام و ایران، اَشکال متفاوتی دارد و ... .
صبر یعنی این که انسان مالک نفسش بگردد، مهار آن را در دست عقل داشته باشد و عقل و دلش هم تسلیم امر حق باشد و نگذارد که این مهار به دست شیطان یا شیاطین بیافتد و با سوار شدن بر نفس انسان، از او سواری گرفته و او را به هر سویی که میخواهند بکشند و انسان را به بند بندگی خود درآورند.
امتحانات، همه سنجش "صبر" است:
امتحان، یعنی جمع شدن شرایط مناسب، برای عبور از یک مرحله و وارد شدن به مرحله بالاتر؛ و رفوزه کسی است که نتواند از مرحله فعلی، به مرحله بالاتر صعود کند، مردود کسی است که مرتبه پایینتر «رد = مسترد» میشود.
در زندگی بشر احوالات گوناگونی پیش میآید، امنها و خوفهایی پدید میآیند - خوشایندها و ناخوشایندهایی وجود دارند - آمالی هست که دست یافتنی یا نیافتنی میباشند - و دستآوردهایی هست که از دست میروند و ...، اما چگونگی "ثبات قدم، ایستادگی و استحکام عقلی، قلبی، ایمانی و شخصیتی انسان، در مقابل همه آنها، مبیّن صبر و استقامت اوست" و موفق کسی است که صبر و استقامت دارد، لذا در قالب یک آیه فرمود:
« وَلَنَبْلُوَنَّكُمْ بِشَيْءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَالْجُوعِ وَنَقْصٍ مِنَ الْأَمْوَالِ وَالْأَنْفُسِ وَالثَّمَرَاتِ وَبَشِّرِ الصَّابِرِينَ » (البقره، 155)
ترجمه: و قطعاً شما را به چيزى از [قبيلِ] ترس و گرسنگى، و كاهشى در اموال و جانها و محصولات مىآزماييم؛ و مژده ده شكيبايان را.
در آیهی بعد، توضیح میدهد: این صابرین کسانی هستند که:
« الَّذِينَ إِذَا أَصَابَتْهُمْ مُصِيبَةٌ قَالُوا إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّا إِلَيْهِ رَاجِعُونَ * أُولَئِكَ عَلَيْهِمْ صَلَوَاتٌ مِنْ رَبِّهِمْ وَرَحْمَةٌ وَأُولَئِكَ هُمُ الْمُهْتَدُونَ » (همان، 156 و 157)
ترجمه: [همان] كسانى كه چون مصيبتى به آنان برسد، مىگويند: «ما از آنِ خدا هستيم، و به سوى او باز مىگرديم.» * اینها، همانها هستند که الطاف و رحمت خدا شامل حالشان شده؛ و آنها هستند هدایتیافتگان!
بهشت اختصاصی برای صابرین:
بهشت نیز طبقات و درجات دارد، چرا که کمالات و صاحبان آنها در درجات متفاوت هستند، اما مقام "صابرین" در مرتبهای است که برای آنان درب ورودی و بهشت خاصی در نظر گرفته شده است و با شکوهی خاص و استقبالی ویژه از سوی ملائک وارد آن میشوند👇👇