ادامه وظایف میهمان در اسلام صفحه ۲ يكي از مسلمانان صدر اسلام به نام ابووائل مي‌گويد: من به اتفاق دوستم به خانة سلمان فارسي رفتيم و مدتي نشستيم. هنگام غذا فرا رسيد. سلمان گفت: اگر رسول خدا(ص) از تكلف و خويشتن را به‌زحمت‌افكندن نهي نكرده بود، برايتان غذاي بهتري فراهم ساختم. سپس برخاست و مقداري نان و نمك آورد و در برابر مهمانان گذاشت. دوستم گفت: كاش همراه اين نمك، مقداري مرزه و آويشن بود. سلمان برخاست و ظرف آب خويش را گرو نهاد و كمي مرزه فراهم كرد و سر سفره نهاد. وقتي غذا را خورديم، دوستم گفت: خدا را شكر كه به روزيِ خدا قانعيم! سلمان گفت: اگر به رزق خدا قانع بودي، الان ظرف آب من در گرو نبود! (طبرسي، 1412ق، ص 135) * كوتاه بودن زمان مهماني وظيفة ديگر مهمان، رعايت مدت مهمان بودن است. براساس روايات، مدت زماني كه عنوان مهمان بر فرد نهاده مي‌شود و ميزبان وظايف خاص خود را بايد نسبت به او انجام دهد، سه روز و دو شب است. پس از اين مدت، ديگر او مهمان نيست و مانند ديگر اعضاي خانواده خواهد بود؛ ازاين‌رو تكريم و پذيرايي او به اندازة ديگر اعضاي خانواده است و بر ميزبان لازم نيست كه در پذيرايي از او خود را به تكلف بيندازد. پيامبر اكرم(ص) فرموده‌اند: «مهمان تا دو شب پذيرايي مي‌شود؛ از شب سوم جزو اهل خانه به‌شمار مي‌آيد و هرچه رسيد بخورد» (نوري، 1407ق، ج 17، ص 88، ح 20819). «مهماني يك، دو و سه روز است. بعد از آن هرچه به او دهي صدقه شمرده مي‌شود» (همان، ج 14، ص 37، ح 16038) * فرمانبرداري و تبعيت از ميزبان از وظايف ديگر مهمان، در مدتي كه در منزل ميزبان به سر مي‌برد، تبعيت و فرمانبرداري از او است. اين دستور شرع اسلام نيز در جهت زحمت كمتر ميزبان است. ميزبان، از وضعيت و امكانات مادي و معنوي خود براي پذيرايي از مهمان آگاه است؛ از‌اين‌رو، مهمان بايد مراعات حال او را بكند و با درخواست‌هاي بيجا سبب زحمت او نشود. در ادامه روايتي كه دربارة مهماني سرزده نرفتن ذكر شد، پيامبر اكرم(ص) يكي ديگر از هشت طايفه‌اي كه در صورت اهانت ديدن، نبايد غير خود را ملامت كند، كسي را گفته‌اند كه به صاحب‌خانه، فرمان مي‌دهد: «ياعلى‏! هشت طايفه‏اند كه اگر اهانت شوند بايد ملامت و سرزنش نكنند مگر خودشان را كسى كه بدون دعوت به‌سر سفره طعامى برود؛ كسي كه به صاحب‌خانه امر كند؛...» (مجلسى، 1403ق، ج 72، ص 444). اهميت تبعيت از ميزبان تا آنجاست كه مهمان از روزة مستحبي گرفتن بدون اجازة صاحب‌خانه منع شده است. امام صادق(ع) از حضرت رسول اكرم(ص) نقل مي‌كنند كه ايشان فرموده‌اند: «هركس بر قومي‌ مهمان شد، بدون اجازه صاحب‌خانه، روزة مستحبي نگيرد» (نوري، 1407ق، ج 7، ص 555؛ كليني، 1388، ج 4، ص 151) * چشم نگهداشتن يكي ديگر از وظايف مهمان از زمان ورود به منزل ميزبان، چشم نگهداشتن از محرمات است كه شامل چشم نگهداشتن از تجسس و وارسي قسمت‌هاي مختلف منزل ميزبان، چشم نگهداشتن از نامحرم و امور ديگر مي‌شود. به‌هرحال، ممكن است خانوادة ميزبان براي عرض ادب حاضر شوند و برحسب درجة آشنايي و خويشاوندي، با پوششي متفاوت از بيرون منزل، در برابر مهمان نمايان شوند؛ از‌اين‌رو، وظيفة مهمان چشم‌پاكي در برابر همسر، دختر و خانوادة ميزبان است. همچنين، چشم نگهداشتن از قسمت‌هايي از منزل كه اندروني و حريم خصوصي شمرده مي‌شود و متعلق به خانوادة ميزبان است. اميرمؤمنان(ع) فرموده‌اند: «خداوند به مسيح ـ علي نبينا و آله و عليه‌السلام ـ وحي كرد كه به بني‌اسرائيل بگو در هيچ خانه‌اي از خانه‌هاي [بندگان] من وارد نشويد مگر با چشم‌هاي خاشع و به زيرافتاده، قلوب پاك و طاهر، دست‌هاي امين و پاك. و به بني‌اسرائيل خبر بده كه من دعاي هيچ‌كس از بندگانم را كه ظلمي‌ بر گردنش باشد اجابت نمي‌كنم» (ابي‌فراس، بي‌تا، ج 1، ص 63) Eitaa.com/darharameyar