⭕️ قم، بغداد، قاهره... حسن حنفی اینگونه از دوست عراقی خود یاد کرد
✍️ حسن حنفی
🔹انتقال مجله «قضايا إسلامية معاصرة» از قم به بغداد و بازگشت بنیانگذار آن به سرزمین اصلی خود، شجاعت بزرگی در فضای عراق پس از پایان استبداد است، جایی که هنوز اشغال به هر طریقی در کمین است و خطرات تجزیه عراق را تهدید می‌کند. آزادی واقعی تنها از طریق مقاومت نظامی در برابر اشغالگری یا مقاومت در برابر تجزیه فرقه‌ای و قومی بین شمال کردی، مرکز سنی و جنوب شیعی به دست نمی‌آید، بلکه از طریق کار فرهنگی طولانی‌مدت و بازتفسیر #توحید به گونه‌ای که وحدت عراق را بدست آورد، بازتفسیری از #عدالت به نحوی که به عدالت اجتماعی برسد، بازتفسیری از #نبوت و #معاد به عنوان ابعادی از تاریخ بین گذشته و آینده، و ایمان و عمل که برای اکنون ما است و بر آن تأثیر می‌گذارد. فقط بازخوانی عقاید، احکام شرعی و اولویت دادن به معاملات بر عبادات کافی نیست. «قضايا إسلامية معاصرة» می‌تواند به عنوان بستری برای گفتگوی ملی بین روشنفکران و علمای #عراق و نه تنها بین سیاستمداران این کشور باشد. فرهنگ سیاسی بر کنش سیاسی ارجحیت دارد.
🔹عبدالجبار رفاعی در انجمن فلسفی مصر و در کنفرانس آن در دانشگاه کانال سوئز در اسماعیلیه شرکت کرد و یکی از اعضای برجسته آن بود. این نشان‌دهنده یک روند روشنگرانه در عراق و ایران است. «چپ اسلامی» نیز نماینده این جریان در مصر است. این جریان به عنوان یک موضوع پژوهش در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری رایج شده است.
🔹جریانی که «مسائل معاصر اسلامی» و «چپ اسلامی» آن را نمایندگی می‌کنند، هنوز با مشکلاتی مواجه است. چگونه می‌توان تفاسیر فردی در بغداد و قاهره را به یک جریان فکری تبدیل کرد که متفکران، دانشجویان، حامیان و تأثیرات خود را دارد؟ #دوقطبی شدن دو جریان اصلی اسلامی و سکولار همچنان شدید است و تا حد رقابت و تضاد و حتی دشمنی و خصومت می‌رسد. اسلامگرایان به غیرنظامیان فحش می‌دهند و غیرنظامیان به اسلامگرایان خیانت می‌کنند تا جایی که کشور را به دو طرف متخاصم درگیر تقسیم می‌کنند. هر دوی آنها دشمنی اصلی با استبداد در داخل، تجاوزگری در خارج، تبعیت از آمریکا و شهرک‌سازی #اسرائیل را فراموش کردند. هر گروهی همچنان برای کسب قدرت رقابت می‌کند و فکر می‌کند که اگر آن را به دست آورد، می‌تواند به برنامه دینی یا مدنی خود برسد: «إن الله يزع بالسلطان ما لا يزع بالقرآن؛ خداوند محارمی را که با قرآن ترک نمی‌شوند، به مدد سلطنت باز می‌دارد».
🔹رفاعی هیچ نهاد، حزب یا هیچ نظام سیاسی را تایید نمی‌کند. منطق غالب [میان مسلمانان] تحت تاثیر حدیث «#فرقه_ناجیه» که حق را تنها نزد یک گروه می‌شمرد، همواره منطق مبتنی بر تضاد «یا این یا آن» بوده است و نه منطق «با همدیگر» یا «برابر با یکدیگر». در عوض، رویکرد اصلاح‌گرانه به دنبال بازاندیشی و خروج از بن‌بست قطب‌بندی بارها شکست خورده است، چرا که به دلیل آزار و شکنجه و زندانی شدن اسلامگرایان، بنابراین بیشتر آنها به سلفی‌گری محافظه‌کار روی آوردند.
🔹همه ندای راه حل سوم و ضرورت غلبه بر قطبی شدن را سر می‌دهند، اما واقعیت این است که هیچ کس او را نمی‌خواهد و او را درک نمی‌کند، زیرا آن طور که دو طرف معارض بر سر قدرت می‌جنگند، او قدرت را نمی‌طلبد. او روی تغییرات فرهنگی طولانی‌مدت و گذار به مرحله تاریخی جدید کار می‌کند. سکولارها او را به اسلام‌گرایی پنهان و اسلامگرایان او را به سکولاریسم پنهان متهم می‌کنند. او بستری برای صحبت کردن ندارد. هنوز یک جریان فکری است که توسط برخی از روشنفکران نمایندگی می‌شود. از اعتدالی که جریان‌های محافظه‌کار اسلامی دنبال می‌کنند دور است، زیرا گاهی مستلزم انقلاب و افراط‌گرایی در گرفتن حقوق فقرا از اموال ثروتمندان و حقوق ضعیفان از غارت مستکبران است. با نظام‌های سیاسی سر و کار ندارد تا استقلال خود را از دست ندهد و به یک جریان فکری می‌ماند که روشنفکران را مخاطب قرار می‌دهد تا فرهنگ عامه را بازسازی کند. این با مجله «قضايا إسلامية معاصرة» تحت نظارت و راهنمایی عبدالجبار رفاعی نشان داده شده است.
🔹این مجله نیاز به معرفی بیشتر و انتشار در خارج از عراق دارد و همچنان به افزودن به نویسندگانش نیاز دارد تا آنها به یک دسته محدود نشوند. همه چیز از کوچک شروع می‌شود و بزرگ به پایان می‌رسد. مسائل اسلامی معاصر به لطف مالک، بنیانگذار، حامی و محافظ آن در برابر ظالمان زمان، عبدالجبار رفاعی، بزرگ شروع شد و همچنان در حال رشد است.
@dolatedin