▼گزارش روز
مردم و 12 دوره انتخابات ریاست جمهوری
در روزهای گذشته فضای تحلیلی برخی رسانهها و تحلیلگران سیاسی ادعا میکنند که با توجه به تعداد اندک تأیید صلاحیت شدگان انتخابات ریاست جمهوری، مردم در انتخابات کمتر شرکت خواهند کرد، اما بررسی روند انتخاباتهای گذشته خلاف این ادعا را ثابت میکند.
گزارههای خبری: دوره اول انتخابات ریاست جمهوری: ابوالحسن بنیصدر در این انتخابات، ۷۶ درصد آرا را کسب کرد. رقبای وی در این انتخابات، حسن حبیبی، احمد مدنی، صادق طباطبایی، داریوش فروهر، صادق قطبزاده، کاظم سامی، محمد مکری، حسن غفوریفرد و حسن آیت بودند. این دوره از انتخابات بدون اعمالنظر شورای نگهبان، اما با نقش مستقیم حضرت امام و وزارت کشور برگزار شد. دوره دوم انتخابات ریاست جمهوری: محمدعلی رجایی در رقابت با سه رقیب انتخاباتی، موفق شد ۹۰٪ آرا را کسب کند. دوره سوم انتخابات ریاست جمهوری: سید علی خامنهای در رقابت با سه نامزد دیگر، به ریاست جمهوری رسید. ایشان در این انتخابات که با مشارکت ۷۵ درصدی مردم برگزار شد، ۹۵٪ آرا را به دست آورد که تاکنون بالاترین درصد جلب نظرات مردمی در تمامی انتخابات ریاست جمهوری ایران بوده است. دوره چهارم انتخابات ریاست جمهوری: در انتخابات سال ۱۳۶۴ نیز، آیتالله خامنهای با کسب ۸۵٪ آرا در سمت ریاستجمهور باقی ماند. دور پنجم انتخابات ریاست جمهوری: شورای نگهبان از میان ۷۹ نامزد این انتخابات، فقط صلاحیت اکبر هاشمی رفسنجانی و عباس شیبانی را تأیید کرد. اکبر هاشمی رفسنجانی 94.51 درصد از آرای مأخوذه را کسب کرد و رئیسجمهور شد. میزان مشارکت در این دوره 54.6 درصد بود. دوره ششم انتخابات ریاست جمهوری: ششمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ۱۲۸ داوطلب داشت. شورای نگهبان صلاحیت ۱۲۴ نفر را رد کرد و چهار نفر تأیید صلاحیت شدند. هاشمی رفسنجانی با کسب حدود ۱۰ میلیون رأی، نزدیک به ۶۴ درصد آرا را به دست آورد. میزان مشارکت در این دوره 50.5 درصد بود. در دوره هفتم انتخابات ریاست جمهوری 4 نفر احراز صلاحیت شدند و در این دوره ۸۰ درصد از واجدین شرایط در انتخابات شرکت کردند و در آن سید محمد خاتمی ۶۹ درصد از آرای مأخوذه را کسب کرد. در دوره هشتم انتخابات ریاست جمهوری، از میان 817 داوطلب ثبتنام کننده، 10 نفر توسط شورای نگهبان تأیید صلاحیت شدند و سید محمد خاتمی با کسب 77 در صد آرای مأخوذه، برای دومین بار به ریاست جمهوری انتخاب شد. دوره نهم انتخابات ریاستجمهوری: شورای نگهبان از ۱۰۱۴ نفری که برای انتخابات ریاست جمهوری ایران ثبتنام کرده بودند، در ابتدا صلاحیت ۶ نفر تأیید و صلاحیت ۱۰۰۸ نفر رد شد ولی پس از حکم حکومتی رهبر معظم انقلاب، صلاحیت ۲ تن دیگر (مصطفی معین و محسن مهرعلیزاده) نیز تأیید شد. نتیجه این انتخابات دومرحله ای، انتخاب محمود احمدینژاد با ۶۱ درصد آرا بود. دوره دهم انتخابات ریاستجمهوری: پس از بررسیهای شورای نگهبان 4 نامزد بهعنوان کاندیداهای رسمی به رقابتهای انتخاباتی راه یافتند. ۸۵ درصد واجدین شرایط در رأیگیری شرکت کردند و احمدینژاد در این مرحله 62 درصد آرای مأخوذه را کسب کرد. دوره یازدهم انتخابات ریاست جمهوری: درمجموع ۶۸۶ نفر در این انتخابات ثبتنام کردند و 6 نامزد به رقابت پرداختند. این دوره با مشارکت داخلی 72.7 درصدی برگزار شد و حسن روحانی با کسب 50.71 درصد کل آرا، بهعنوان رئیسجمهور منتخب برگزیده شد. دوره دوازدهم انتخابات ریاست جمهوری: جمعاً ۱۶۳۶ نفر ثبتنام کردند و تنها چهار نامزد احراز صلاحیت شده انتخابات ریاستجمهوری به رقابت پرداختند.
نکته پایانی: همانگونه که آمارهای فوق نشان میدهد، تعداد نامزدهای احراز صلاحیت شده توسط شورای نگهبان همواره انگشتشمار بوده است و میزان مشارکت مردم در انتخابات با تعداد نامزدها ارتباط دوسویه نداشته و تابع موضوعات دیگر حاکم بر کشور بوده است. با نگاه به گذشته، در انتخابات پیش رو نیز مردم اصل حضور در انتخابات را موردتوجه قرار خواهند داد و برای تعیین سرنوشت کشورشان پای صندوق رأی حاضر خواهند شد. (نویسنده: فرهاد مهدوی)