عام البلوا و همه گیری است که متوجه برخی از دیگر از سخنرانان در داخل و خارج کشور نیز میباشد. بحث عمیق فقهی باید در جمع فقه پژوهان و ویژهدانان فقهی مطرح شود، نه در جمع عمومی و یا حتی جمعه ای دانشجویی. حقیقت آن است که همانگونه که امثال ما نسبت به بحث های فیزیک و شیمی و... عوام و ناویژه دان هستیم، همین طور دانشجویان و متخصصین رشته های دیگر نیز در زمینه های مسائل فقهی و اجتهادی عوام به شمار میروند و باید از طرح مباحث عمیق فقهی و اجتهادی در جمع ایشان، به دلیل نیازمندی فهم این نوع مطالب به دقت و تخصص، خودداری کرد.
موارد فوق الذکر درباره فتوای صاحب جواهر و نیز کتاب النکت الاعتقادیه، آیا یک بحث صرفاً عقلی است که بتوان با تمعق عقلی آن را دریافت و لذا اقدام به طرح آن در جمع های غیر تخصصی و دانشجویی کرد؟ آیا طرح این مباحث در منظر عموم که اطلاع درستی از جوانب مسئله ندارند، کاری صیحیح است؟!
جالب این است وقتی گفته میشود این مطالب منجر به انحراف برخی از افراد میشود، جناب آقای حیدری پاسخ میدهند: «هذه ابحاث علمیه تخصصیه و لیس فتوا فقهیه ولا فتاوا عقائدیه؛ اینها بحثهای علمی است، نه فتاوای فقهی و اعتقادی!».[۵] و ادامه میدهد: «حتی تعملون علیها و ترتبون علیها آثارها هذه دروس للمختصین. هذه بحوث تسمی بحث الخارج فی الحوزات العلمیه؛ اینها بحثهای تخصصی است برای متخصصان!».
جناب آقای حیدری! آیا کلیپهای شما فقط برای اهل درس خارج منتشر میشود و فقط به دست اینها میرسد؟! یا چنانکه شاهدیم در دسترس عموم و عوام قرار دارد و در حال انتشار در شبکه های اجتماعی داخلی و خارجی و خودی و غیر خودی است؟!
پیشنهاد رویه صحیح ارائه بحث
جناب آقای حیدری! شاید حضرتعالی بنده را بشناسید. بنده از جمله کسانی هستم که مورد هجمه برخی از سنتیها هستم. کتابهای «فقه و عقل»، «فقه و عرف»، «فقه و مصلحت»، «روش شناسی اجتهاد»، «فقه و حقوق قراردادها» و.. مملو از مطالب جدید و قابل بحث و گفتگو است، اما براساس حفظ هنجارها و انضباط هر علمی بر اساس خودش به نگارش درآمده اند.
همزمان که حضرتعالی بحث «فقه المرأة» را ارائه میکردید، بنده نیز مبحث «جواز تصدی پستهای سیاسی، اجتماعی و مذهبی توسط زنان» را داشتم. بنده هم در این مسئله به جواز رسیدم و معتقدم زن میتواند قبول منصب کند و تمام ادله مخالفین -آنچه مطرح شده- را پاسخ داده، و ادله خودم را ارائه کردهام. این مهم را به صورت عمومی اعلام میکنم و متن و صوت درس در سایت بنده موجود است. نمیخواهم -خدای ناکرده- ادعایی داشته باشم. مقصود این است که کسی نگوید در حوزه امکان طرح بحث و نظر نو وجود ندارد و جلوی اینگونه بحثها گرفته می شود. هیچکس نمیتواند بنده را متهم به ایستایی، و مخالفت با نوآوری و نظریه پردازی بکند. غرض پیشنهاد شیوه های است که عوارض جانبی ندارد و در ضمن زمینه پیشرفت بحث را نیز فراهم می کند.
پیشنهاد ارائه بحث در کرسی های نظریه پردازی
بنده به عنوان مسئول کرسیهای علوم نقلی، از جناب آقای حیدری تقاضا و دعوت میکنم که با حضور خود یا یکی از مطلعان کامل به نظر ایشان در کرسیهای نظریه پردازی، به ارائه بحث و نظر در جمع متخصصین بپردازند و هم اکنون این وعده را میدهم که زمینه حضور و ارائه بحثشان درکرسی های نظریه پردازی را فراهم کنم. نظریه پردازان با حضور در کرسی های نظریه پردازی، اراء و نظریات خود را به محک نقد و نظر و ارزیابی مینهند و در جمع های تخصصی، به تبیین و اثبات نظریه خود میپردازند. تاکنون حدود ۴۰ مورد کرسی نظریه پردازی در این کرسی ها برگزار شده است.
بنده حاضرم امکانات و نفراتی در اختیار شما بگذارم تا بتوانید نظریه خود را در قالبی مکتوب یا شفاهی تنظیم نموده و در جلسه یا جلساتی به ارائه آن بپردازید. ارائه شما در جمع ناقدان و داورانی –که با مشورت با خود حضرتعالی تعیین خواهند شد- انجام خواهد شد و تمام جلسه نیز به صورت صوتی و تصویری ضبط خواهد شد تا در نهایت با صلاحدید حضرتعالی منتشر شود..
این وعده علاوه بر جناب آقای حیدری، به محترمینی که در خارج از کشور هستند نیز داده میشود که خودشان و یا کسی –که مورد اعتماد و اطمینان خودشان هستند- را معرفی کنند تا در این کرسیها نظریات آنها طرح و تبیین و نقد شود..[۶]
این نوع طرح بحث و مواجهه علمی مصداق بارز فرمایش امیر حکمت و بیان(ع) است که فرمودند: « اِضرِبُوا بعضَ الرأیِ ببعضٍ یَتَوَلَّدْ مِنهُ الصَّوابُ؛ آراء را به هم بزنید و رای ثواب را از آن دریابید».
نکته آخر:
به عنوان آخرین نکته عرض میشود: بنده به هیچ وجه از همه آراء و افکار موجود و مطرح دفاع نمیکنم و معتقدم همه آراء و افکار فقهی –گذشته از حرف فلان مداح و فلان طلبه و فلان مبلّغ- قابل بررسی و نقد است.
متأسفانه امروزه، شاید به خاطر حرکات همین آقایان، جریانهایی مانند آنچه مورد اشاره و نقد قرار گرفت