🔳 پاسخ به سوال برادر عزیزم، آقای علی علیپور 🔳 ❓مرحوم شیخ به چه تقریری دلیل عقلی به تقریر اول (قبح تجرّی) را مورد نقد قرار می دهد؟ 📚 پاسخ: همان طور که از بیان مرحوم شیخ معلوم است، ایشان این دلیل را بر مدار حسن و قبح مطرح کرده و در تقریر دلیل می گوید عقل به خودی خود و مستقلاً می تواند ادراک کند که تجرّی قبیح است. بنا بر این، چون تجرّی قبیح است، می توان بنا بر قاعده ی «کل ما حکم به العقل حکم به الشرع» گفت که حرام شرعی است و هر کاری که حرام شرعی باشد انجامش عقاب و عذاب دارد، پس متجرّی نیز مستحق عقاب است. ☑ اما ایشان در نقد این دلیل می گوید اگر قبول کنیم تجرّی قبیح است، اما باید به دقت و ظرافت دانست که عقل تنها همان نیت و قصد زشت و بد متجرّی را تقبیح می کند، نه فعل خارجی او را؛ زیرا فعل خارجی و واقعی او نوشیدن آب بوده است، و شارع چگونه میتواند آب نوشیدن متجرّی را تقبیح کند؟! پس قبح باطن و نیت بد متجرّی معلوم بوده و مورد اختلاف نیست، بلکه بحث ما بر سر حرمت فعل خارجی است که قطعاً استحقاق عقابی در پی ندارد. و به دیگر بیان، عقل تنها فاعل را تقبیح می کند، نه فعل را. ☑ البته در این مطلب مرحوم نائينى توضیحاتی دارند که مجال بازگویی آن ها نبود. 📝 @fegh_osoul_rafiee