🔰گزیده‌ای از صحبت‌های نشست سوم بخش جنبی جشنواره فیلم فجر 🔺موضوع: سینمای مستقل و مسائل آن 🔸مقدمه در این جلسه، برآنیم که به بهانه سینمای مستقل، به ذات و جوهره‌ی سینما فکر کنیم. در این دوره از جشنواره فیلم فجر، شاهد دست داشتن نهادهای دولتی نامدار در تولید آثار سینمایی هستیم. با توجه به شرایط موجود می‌توان از نسبت بین سینما و دولت‌ پرسش کرد. می‌توان گفت امروزه متولی اصلی تولید آثار سینمایی کشور، ارگان‌های دولتی هستند. آیا می‌توان با نگاهی دوباره به وضع موجود، به فهمی از علت دوری مردم از سینما دست یافت؟ مسیری که سینما با آن می‌تواند زبان گشوده و به گفت‌وگو با مردم بپردازد، چیست؟ 🔹سید عماد حسینی در ترکیب«سینمای مستقل»، فضیلت واژه‌ی استقلال برای همگان پذیرفته است. شکی نیست که داعیه استقلال داشتن، از قدرت نشات می‌گیرد و سینمای مستقل هم پدیده‌ای قابل احترام و ممدوح است. در مواجهه با تعبیر سینمای مستقل، بعضا با پرسش‌هایی از این دست روبه‌رو می‌شویم که:«این سینما از چه وابستگی‌هایی مبراست؟» در پاسخ به این پرسش ممکن است تعابیر متفاوتی مثل سینمای آوانگارد، تجربی یا شخصی به ذهن متبادر شود که همه این تعابیر در حاشیه‌ی سینمای جریان اصلی قرار می‌گیرند. سینمای جریان اصلی در این نوع نگاه، سینمای تجاری؛ با خط تولید فیلم‌های پرفروش است. سینمای ایران در طول عمر خود، همواره داعیه‌ اخلاق‌گرایی داشته و مسئولین سینمایی همت گماشته‌اند تا بودجه‌های در دسترس را به فیلم‌هایی اختصاص دهند که مروج اخلاق باشند. با این حال در گزارش مدیران سینمایی نام آثاری به چشم می‌خورد که هیچ بویی از اخلاق‌گرایی نبرده‌اند و صرفا فروش چشمگیر داشته‌اند؛ مانند فیلم فسیل. برای ساخت فیلم‌هایی نظیر فسیل، نیازی به وجود سازمان سینمایی نیست. اگر همه‌ی امور را رها کرده و به کار خود مشغول باشیم، باز هم فیلم‌هایی از این دست ساخته خواهند شد. سلیقه برخی از مدیران سینمایی، معطوف به «فیلم‌ها و فیلمنامه‌های آمریکائی» است. با این وصف جایی برای پرداختن به سینمای مستقل باقی نمی‌ماند. همانطور که در روال فیلمسازی دولتی، نقش مردم نادیده گرفته می‌شود؛ در فضای فیلمسازی روشنفکرانه هم نگاه معطوف به جشنواره‌ها، مردم را از معادلات حذف می‌کند. شاید در مقایسه آماری، تعداد مخاطبین فیلم‌هایی از تبار فیلم فسیل زیاد باشند، اما ماندگاری آثار سینمای مستقل در اذهان مردم، قابل قیاس با سینمای تجاری صرف نیست. جریان سینمای مستقل و آوانگارد در جهان، در قیام علیه جهان غالب آمریکائی شکل گرفت و سعی بر اثبات این نکته داشت که فضای حاکم، تنها راه پیش‌روی سینماگران نیست. در راه اثبات این نکته، این جریان به شیوه‌های بیانی نوینی دست یافت. فیلم‌های جریان مستقل، از التزام شخصی شدید فیلمساز برای بیان قصه‌ به شیوه‌ی شخصی و متفاوت شکل می‌گیرند. این درحالی است که در جریان سینمای تجاری، فیلم‌ها در قالب ژانرها ساخته و پرداخته می‌شوند. اساس شکل‌گیری ژانر در سینما، بر مبنای فروش و سوددهی اقتصادی قرار گرفته است. در سینمای استودیوی هالیوود، مولفه‌های شاخص فیلم‌های پرفروش برای ساخت فیلم‌های بعدی مورد استفاده قرار می‌گرفتند تا موجب تکرار همان نتایج و موفقیت‌ها شوند. یکی از مولفه‌های سینمای تجاری، توانایی مستغرق کردن مخاطب در وهمی است که ایجاد می‌کند. سینمای آوانگارد علیه این استغراق شورش می‌کند. برای مثال فیلمسازی مانند گدار در برخی از آثار خود، از هماهنگ بودن صدا و تصویر اجتناب می‌کند، تا توهم واقعیت برای مخاطب ایجاد نشود. شاید بتوان آثار شهید آوینی در مجموعه روایت فتح را نیز جلوه‌ای از سینمای مستند مستقل و تجربی دانست. #جشنواره_فیلم_فجر #سینما_و_راه_دانش_بنیان 🆔 @ghabe_hasht