.
#رحلت_رسول_اکرم
✅حضرت رسول اکرم(ص) بعد از واقعه «غدیر» که اعلام جانشینی امام علی(ع) را به صورت شفاها انجام داده بود، لازم بود یک بار دیگر جانشینی ایشان را، این بار به صورت مکتوب تصریح کند، تا در کنار ادله شفاهی یعنی غدیر، دلیلی محکم بر جانشینی مولا امیرالمومنین(ع) باشد.
هنگامی که حضرت رسول اکرم(ص) در آن مجلس به هوش آمدند، به کسانی که در آن مجلس بودند، نگاه كردند و فرمودند :
📋《اِئْتُونِي بِدَوَاةٍ وَ كَتِفٍ أَكْتُبْ لَكُمْ كِتَاباً لاَ تَضِلُّوا بَعْدَهُ أَبَداً》
♦️دواتى و كتفى براى من بياوريد تا براى شما چيزى بنويسم كه پس از من هرگز گمراه نشويد.
[کتف استخوان پهنى است كه در شانۀ حيوانات چهار پا است و زمانهاى سابق كه كاغذ نبوده یا کم بوده، براى نوشتن از آنها استفاده مي كردند.]
حضرت(ص) اين سخن را فرمودند و دوباره از هوش رفتند.
پس برخى از آنان كه در آن مجلس بودند، برخاستند كه به دنبال دوات و كتف بروند، در این هنگام، عمر بن خطاب گفت :
📋《اِرْجِعْ فَإِنَّهُ يَهْجُرُ》
♦️بازگرد! زيرا كه اين مرد هذيان می گويد.(۱)
در نقلی دیگر آمده که؛
وقتی عمر این صحنه و درخواست رسول اکرم(ص) را دید، در آن حال عمر سراسیمه جلو آمد و با گفتن کلمات معناداری مانع آوردن آوردن قلم و دوات برای رسول اکرم(ص) شد و گفت:
📋《إِنَّ النَبیَّ(ص) قَد غَلَبَ عَلَیهِ الْوَجَعُ وَ عِنْدَنَا کِتَابُ اللهِ حَسْبُنَا فَاخْتَلَفُوا وَ کَثُرَ اللَّغَطُ》
♦️بیماری بر پیامبر(ع) غلبه کرده است.
کتاب خدا در میان ما است و همان کافی است.
و در ادامه گفت:
📋《إنَّ الرَّجُلَ لَیَهجُرَ》
♦️این مرد هذیان می گوید!(۲)
پس آن مرد بازگشت و از آوردن کتف و قلم منصرف شد.
آنان كه در آن مجلس حاضر بودند از اين كار پشيمان شدند كه چرا در آوردن دوات و كتف كوتاهى كردند و يك ديگر را سرزنش مي كردند و گفتند :
📋《إِنّٰا لِلّٰهِ وَ إِنّٰا إِلَيْهِ رٰاجِعُونَ! لَقَدْ أَشْفَقْنَا مِنْ خِلاَفِ رَسُولِ اَللَّهِ(ص)!》
♦️انا لله و انا الیه راجعون! هر آينه از مخالفت كردن با رسول خدا(ص) می ترسيم.(۳)
و طبق نقلی؛
📋《و مِنْهُمْ مَنْ یَقُولُ قَرِّبُوا یَکْتُبْ لَکُمُ النَّبِیّ(ص) کِتَابًا لَنْ تَضِلُّوا بَعْدَهُ، وَمِنْهُمْ مَنْ یَقُولُ مَا قَالَ عُمَر!》
♦️تعدادی از آنان می گفتند که کاغذ و قلم بیاورید تا رسول اکرم(ص) کتابت کنند و بعضی از آنان نیز گفتار عمر را تکرار کردند.
در این هنگام رسول خدا(ع) صورت مبارک از آنها برگرداندند و فرمودند :
📋《قُومُوُا عَنِّی!》
♦️برخیزید! نزاع و سروصدا نزد من جایز نیست. سپس همگی رفتند!(۴)
پس مردمان از نزد آن حضرت(ص) برخاستند و تنها عباس عموى آن حضرت(ص) با پسرش فضل و على بن ابى طالب(ع) و خانوادۀ او ماندند.
عباس عرض كرد : اى رسول خدا(ص)! اگر اين كار خلافت و زمامدارى پس از شما در ما خاندان به جاى ماند، هم اكنون ما را بدان بشارت ده و آگاهمان فرما و اگر ميدانى كه ديگران بر ما چيره می شوند، در بارۀ ما دستورى فرما يا سفارشى کن!
حضرت(ص) فرمود :
📋《أَنْتُمُ اَلْمُسْتَضْعَفُونَ مِنْ بَعْدِي》
♦️شما پس از من از درماندگان و ناتوانان خواهيد بود!
حضرت(ص) اين را فرمود و دیگر چیزی نفرمود.
پس آنان نيز در حالی که می گريستند، برخاستند و رفتند.(۵)
بعدها ابن عباس از آن روز با این جملات «یَوْمُ الْخَمیس وَ ما یَوْمُ الخَمیسِ!» همواره از آن روز، روز مصیبت یاد می کرد.(۶)
📜حدیث «قرطاس» در منابع اهل سنت نقل شده است از جمله در صحیح بخاری(۷) و صحیح مسلم(۸) که حدود هفده مرتبه با نقل های متفاوت در این دو صحیح ذکر شده است، که به صورت تواتر معنوی دارد.
و همچنین علمای شیعه نیز، آن را نقل کرده اند، از جمله؛ سُلیم بن قیس(از تابعین) در کتاب خود(۹) که مرحوم طبرسی در «الاحتجاج»(۱۰) و مجلسی در «بحارالانوار»(۱۱) این حدیث را از او نقل کرده اند.
مرحوم شیخ مفید در کتب «أوائل المقالات»(۱۲) و «الارشاد»(۱۳) و «الامالی»(۱۴)
مرحوم ابن شهر آشوب در «مناقب آل ابی طالب(ع)»(۱۵)
مرحوم سید بن طاووس در «سعد السُعود»(۱۶) و «کشف المحجّه»(۱۷) و «الطرائف»(۱۸)
📚منابع :
۱)الارشاد شیخ مفید، ج۱، ص۱۸۲
۲)کتاب سلیم بن قیس، ج۲، ص۷۹۳
۳)الارشاد شیخ مفید، ج۱، ص۱۸۰
۴)بحار الأنوار مجلسی، ج۳۶، ص۲۷۷/
انساب الاشراف بلاذری، ج۱، ص۵۶۲
۵)الارشاد شیخ مفید، ج۱، ص۱۸۰
۶)صحیح بخاری، ج۴، ص۳۱
۷)صحیح بخاری، ج۶، ص۱۲
۸)صحیح مسلم، ج۳، ص ۱۲۵
۹)کتاب سلیم بن قیس، ج۲، ص۷۹۴
۱۰)الاحتجاج طبرسی، ج۱، ص۲۲۳
۱۱)بحارالأنوار مجلسی، ج۳۱ ،ص۴۲۵
۱۲)اوائل المقالات شیخ مفید، ص۴۰۶
۱۳)الإرشاد شیخ مفید، ج۱، ص۱۸۴
۱۴)الأمالی شیخ مفید، ص۳۶
۱۵)مناقب ابن شهر آشوب، ج۱، ص۲۰۳
۱۶)سعد السُعود ابن طاووس، ص۲۶۶
۱۷)المحجّة ابن طاووس، ص۶۵
۱۸)الطرائف ابن طاووس، ص۴۳۲
📚
#اسنادالمصائب
.