استاد مطهری، مالکیت تکنولوژی [و انرژی]! شاید مهم ترین نکته در مورد نظام سرمایه داری را شهید مطهری بیان کردند. نکته ای که بسیاری از اساتید اقتصاد اسلامی هم شاید می ترسند آن را بیان کنند! شهید مطهری به ریشه اصلی نظام سرمایه داری می پردازد؛ مالکیت تکنولوژی ! استاد مطهری با بیانی منطقی و استدلالی عقلی بیان می کنند که تکنولوژی مالکیت خصوصی بردار نیست و حاصل تلاش و تفکر جامعه است. (نظام اقتصادی اسلام و مقدمه ای بر اقتصاد تطبیقی) من می خواهم نکته دیگری به استدلال استاد اضافه کنم! آن هم سهیم بودن جامعه در تکنولوژی به واسطه مالکیت آنها بر انرژی است. همه می دانیم که با بوجود آمدن ابزار تولید و ماشین ها و ربات ها و ... ارزش افزوده تولید که تابعی از کار و سرمایه است به شدت افزایش پیدا کرد و سهم کارگر در هزینه تولید به یکباره سقوط کرد! مثلا قبلا 10 کارگر 100 میز تولید می کرد و امروز همان 10 کارگر 1000 میز را تولید می کند! دستمزد کارگر ثابت مانده اما سود تولیدکننده 900 میز منهای هزینه سرمایه (اجاره یا استهلاک) اضافه شده است. سوال اینجاست: آن دستگاه ها و ماشین ها بدون انرژی چه میزان می توانند تولید کنند؟! طبیعتا هیچ! نقش انرژی در تولید بسیار بیشتر از هزینه برق و گاز و ذغال سنگی است که تولیدکننده می پردازد! اولین جایی که انرژی نقش اساسی ایفا می کند ساخت همان ابزار است. یعنی قبل از اینکه یک ربات در خط تولید خودروسازی استفاده شود در یک کارخانه دیگر خود آن ربات تولید می شود! اما مواد اولیه و انرژی که آن ربات را تولید می کند و بعد آن ربات دوباره با انرژی تولید ثانویه ای انجام می دهد متعلق به عموم مردم است که با هزینه نزدیک به صفر به تولیدکننده داده شده است. چرا می گویم هزینه نزدیک به صفر؟! واقعیت این است که قیمت گذاری مواد اولیه و انرژی در دنیای سرمایه داری به شکل عجیب و خیره کننده ای ظالمانه به نفع سرمایه داران است! شما اگر یک سرکه را تولید کنید و برای تولید این سرکه هفت سال وقت بگذارید قطعا قیمت آن با سرکه یک ساله متفاوت است! قیمت نفت و گاز و مواد معدنی که با آن تولید صورت میگیرد باید با توجه به هزاران و میلیون ها سالی که ادعا می شود زمان برده تا بوجود بیایند تناسب داشته باشد. یعنی نفت باید به جای اینکه بشکه ای فروخته شود به قیمت 70 دلار، قطره قطره فروخته شود! اما اتفاقی که افتاده این است که این مواد اولیه و انرژی ها توسط ساختار سرمایه داری بین المللی به ثمن بخس خریداری می شود! اگر جوامع اسلامی از این ظرفیت بی نظیر از روز اول درست استفاده کرده بودند و نفت و گازشان را مفت در اختیار کشورهای استعمارگر و سلطه جو قرار نداده بودند آنگاه همه دنیا با احترام با مسلمانان و صاحبان نفت و گاز و... برخورد می کردند و به خود اجازه نمی دادند در این منطقه جنگ افروزی کنند. در حقیقت مهم ترین ابزار استعمار حکومت های خودباخته و سلطه پذیر است که گاو شیرده امپریالیسم غرب و شرق شده اند. حال در کشور خودمان این موضوع چگونه است؟ برعکس رفتاری که با کشورهای استعمارگر و سلطه جو باید می کردیم، شایسته و بایسته است که با مردم خودمان بکنیم. یعنی قیمت انرژی و مواد اولیه برای مردم خودمان صفر شود. مال خود مردم است و این مالکیت یک مالکیت قطعی و شرعی از جانب خداوند متعال است که در اصل 43 قانون اساسی به آن اشاره شده. حال اگر آمدیم و این ابزار اصلی تولید یعنی انرژی و مواد اولیه ارزان را در اختیار عده ای معدود گذاشتیم (بعلاوه نقدینگی مورد نیازشان برای تولید) آنگاه ساختاری را ایجاد کرده ایم که ذاتا به بی عدالتی و شکاف طبقاتی ختم خواهد شد. ساختاری که امکان ایجاد عدالت در آن وجود ندارد. ساختاری که به تعبیر شهید مطهری رأس و رئیس مسائل مستحدثه است و تا این ساختار (نظام سرمایه داری) برپاست و همه امور بر مدار سرمایه تنظیم می شود قهرا به استثمار کارگر منتج خواهد شد. حالا اگر خواستیم با تعیین حداقل دستمزد و تشکیل اتحادیه کارگری و ... به کارگران کمک کنیم نهایتا تلاشی است برای زنده نگه داشتن آنان نه استیفای حقشان! زمین کج نظام سرمایه داری را با اصلاحات جزئی نمی توان صاف کرد. و بدون صاف کردن زمین محال است پیوست عدالتی طراحی کرد و به سمت تمدن اسلامی پیش رفت! فلذا آنچه استاد مطهری با عنوان مالکیت اجتماعی تکنولوژی مطرح می کنند بسیار حائذ اهمیت است و البته قسمت غصه دار این ماجرا آنجاست که در دنیای سرمایه داری علاوه بر پذیرش مالکیت تکنولوژی حتی به انحصار این مالکیت نامشروع و ظالمانه هم یک مالکیت ثانویه الصاق می شود به نام مالکیت معنوی که خودش یک دهه روضه دارد! ♨️ اقْتِصادِفَرهَنگی: 🇮🇷 💠 @h_abasifar