به راستی این علم چیست؟!
به راستی این علم چیست که نخستین آیات نازل شده بر پیامبر (آیات نخستین سوره علق)، یکی از اهداف آفرینش جهان (طلاق، ۱۲)، یکی از اهداف بعثت انبیاء (بقره، ۱۵۱)، از وجوه ممیزه بشر (بقره، ۳۳)، یکی از لوازم مدیریت و رهبری (یوسف، ۵۵؛ بقره، ۲۴۷)، سرچشمه ایمان و تقوا و خداترسی (اسراء، ۱۰۸_۱۰۷؛ سبأ، ۶؛ فاطر، ۲۸) و قدرت (نمل، ۴۰) و ... ، یکی از ملاک های برتری انسان ها بر یکدیگر (زمر، ۹)، و ... به وجود او مرتبطند و هیچ محدودیتی برای آموختن و آموزاندن آن پذیرفتنی نیست و اگر کسی در این عالَم باشد که هیچ نسبتی با علم برقرار نکرده باشد، از هلاک شدکان خواهد بود؟
علم آموزی محدودیت جنسیتی ندارد: «طَلَبُ الْعِلْمِ فَرِيضَةٌ عَلَى كُلِّ مُسْلِمٍ وَ مُسْلِمَة». طلب علم بر هر مرد و زن مسلمانی لازم است (۱).
علم آموزی محدودیت مکانی ندارد: «اطْلُبُوا الْعِلْمَ وَ لَوْ بِالصِّين». طالب علم باشید حتّی اگر در چین باشد (۲).
علم آموزی محدودیت زمانی ندارد: «اطلُبُوا العِلمَ مِنَ المَهدِ إلَی اللَحدِ». ز گهواره تا گور دانش بجوی (۳).
علم آموزی محدودیت اختلاف عقاید ندارد: «خُذُوا الْحِكْمَةَ وَ لَوْ مِنَ الْمُشْرِكِين». حكمت و علم را فرا گيريد؛ اگر چه از مشركين باشد (۴).
لازم است دست کم یکی از این گزینه ها را در خود داشته باشیم تا هلاک نشویم: «اُغدُ عالِما، أو مُتَعَلِّما، أو مُستَمِعا، أو مُحِبّا لَهُم، و لا تَكُنِ الخامِسَ فَتَهلِكَ». عالم باش، يا آموزنده، يا شنونده، و يا دوستدار آنان. پنجمين مباش كه هلاك مى شوى (۵).
جالب است که پیشنهاد شده در مسائل علمی، حتّی به گوینده هم نگاه نکنیم [انظر إلی ما قال و لا تنظر إلی من قال (۶)]، گرچه در مسائل تربیتی نگاه به گوینده هم مهم است [فلینظر الإنسان إلی طعامه (۷)].
✅ روز دانشجو مبارک🌸🌺
پانوشت:
(۱). بحارالانوار، مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى، بیروت، دار إحياء التراث العربي، ۱۴۰۲ هـ.ق، چاپ دوم، ج ۱، ص ۱۷۷.
(۲). همان.
(۳). كشف الأسرار في شرح الإستبصار، جزائرى، نعمت الله بن عبد الله، محقق/ مصحح: موسوى جزائرى، طيّب، قم، مؤسسة دار الكتاب، ۱۴۰۸هـ.ق، چاپ اول، ج ۱، ص ۱۷۳.
(۴). بحارالانوار، همان، ج ۲، ص ۹۷.
(۵). عوالي اللآلي : ۴ / ۷۵ / ۵۸ ، بحار الأنوار : ۱ / ۱۹۵ / ۱۳ ؛ المعجم الأوسط : ۵ / ۲۳۱ / ۵۱۷۱، الفردوس : ۱ / ۴۲۰ / ۱۷۵۳ كلاهما عن أبي بكرة وليس فيهما «لهم»، كنز العمّال : ۱۰ / ۱۴۳ / ۲۸۷۳۰ نقلاً عن البزّار.
(۶). تميمي آمدي، عبدالواحد بن محمد، غرر الحكم و درر الكلم، قم، انتشارات دفتر تبليغات اسلامي، ۱۳۶۶، ص ۵۸.
(۷). عبس، ۲۴.
برای دریافت توضیحات بیشتر، می توانید پیوندهای زیر را دنبال کنید:
https://b2n.ir/m51751
https://b2n.ir/w94742
https://b2n.ir/y97165
https://b2n.ir/a34908
دکتر محسن عزیزی ابرقوئی، روانشناس
https://eitaa.com/joinchat/4203216913C592b78c231