عوامل گرايش نوجوان و جوان به فرهنگ بيگانه
عوامل ظهور ناهنجاري ها در نوجوانان و جوانان
تضاد در روش تربيتي
تربيت در هر يك از محيط هاي خانواده، آموزشگاه و جامعه به گونه اي است كه جوان در گزينش هر يك از آن ها سرگردان مي شود. در روان شناسي بحثي به نام يادگيري هاي شرطي است كه بازتاب شرطي دارد.
در اين مورد، دو صندوق همسان درست كردند؛ هريك دري داشت كه با چرخاندن دستگيره اي باز مي شد. در يكي از صندوق ها، مقداري گوشت قرار دادند و صندوق ديگر را به برق ضعيفي متّصل كردند. وقتي گربه اي را رها كردند كه به سراغ صندوق ها برود، گربه در تماس با صندوق برق دار، به دليل برق گرفتگي فرار كرد و به سوي صندوق ديگر رفت و با چرخاندن دستگيره، در آن را گشود و گوشت را خورد. اين عمل هر روز در ساعت معيّني انجام مي گرفت و گربه عادت كرد كه پياپي و هميشه به سراغ صندوقي برود كه گوشت دارد و گوشت هاي داخل آن را بخورد. روزي بدون اطّلاع گربه، جاي صندوق ها را عوض كردند. گربه به محض ورود، به عادت هميشگي، به سراغ صندوقچه اي رفت كه هر روز درون آن گوشت بود، ولي ناگهان دچار برق گرفتگي شد و فرار كرد. سپس مي خواست به سراغ صندوق ديگر برود، ولي چون از آن صندوق نيز از پيش خاطره بدي داشت، دچار هيجان و سردرگمي شد و راه فرار را در پيش گرفت.
با استفاده از اين گونه آزمايش ها، درباره مسأله تربيت مي توان گفت: اگر انسان در انتخاب و يادگيري ها دچار تضاد شود، تعادل رواني اش را از دست مي دهد و به حالت هاي گيج كننده و ناهنجار روي مي آورد.
وقتي شيوه تربيت خانه، مدرسه و جامعه باهم متفاوت و متضاد باشد، افراد به ويژه نسل جوان، دچار ترديد و سردرگمي مي شوند. مثلاً اگر پدر و مادر در منزل همواره از مال و ثروت و تجمّلات صحبت كنند و آن ها را معيار بدانند و برعكس، آموزگاران در مدرسه از معنويات بگويند و ارزش را در فضيلت و تقوا بدانند نه مال و ثروت؛ چنين فردي به دليل اين كه به هر دو محيط علاقه مند است نمي تواند راه درست را انتخاب كند. در نتيجه، در حالت سردرگمي و گيجي، مي ماند كه وضع بسيار خطرناكي است.
از اين رو، بايد كوشيد تا نظام پرورشي در محيط هاي خانه، مدرسه و جامعه يكسان عمل كنند و در يك جهت قرار گيرند.
4. فاصله طبقاتي
اسلام، اقتصاد را زير بنا نمي داند و در اين مسأله نيز شكي نيست كه اخلاق، معنويات، علم، اراده و تصميمِ خود فرد است كه مي تواند زير بنا قرار گيرد، ولي در عين حال، نقش اقتصاد را نمي توان ناديده گرفت. اگر خانواده اي از كم ترين ميزان رفاه برخوردار نباشد، ممكن است فرزندان اين خانواده حالت سركشي، شورش، نگراني و ناهنجاري داشته باشند. در اين ميان، وظيفه ثروتمندان جامعه سنگين تر است. حضرت علي عليه السلام به جابر مي فرمايد:
يا جابر! قِوامُ الدّين و الدُنيا بِأَربَعَةٍ: عالِمٍ مُسْتَعْمِلٍ عِلمَهُ و جاهِلٍ لا يَسْتنكِفُ اَنْ يَتَعَلَّمَ و جوادٍ لا يَبْخَلُ بمعرُوفِه و فقيرٍ لا يَبيعُ آخِرَتَهُ بدنياهُ.1 فاذا ضَيَّعَ العالِمُ عِلمَهُ استنكَفَ الجاهلُ اَن يَتَعَلَّمَ و اذا بَخَل الْغَنِي بِمَعروفه، باعَ الفقيرُ آخِرَتَهُ بِدُنياهُ.
اي جابر! استواري دين و دنيا به چهار چيز است: دانشمندي كه به علم خود عمل كند؛ ناداني كه از يادگيري كوتاهي نكند؛ ثروت مندي كه در بذل و بخشش بخل نورزد؛ تهي دستي كه آخرتش را به دنيايش نفروشد. پس اگر عالِمي از بخشيدن علم خودداري كرد، جاهل ديگر در پي يادگيري نمي رود. اگر ثروتمند هم بخل بورزد و به تهي دستان كمك نكند، فقير و بي نوا [نيز براي رفع نياز زندگي]، آخرتش را به دنيايش خواهد فروخت.
بنابراين، در مسايل اقتصادي، هر كس بايد در حدّ توان خود به ياري ديگران بشتابد تا آنان در دشواري هاي فقر و تنگ دستي، دچار بن بست نشوند و خداي ناكرده به شيوه هاي ناهنجار اخلاقي گرايش نيابند.
1. نهج البلاغه، قصارالحكم، ح 364.
.💥جنگ ودشمن شناسی
به کانال خودتان بپیوندید
👇
https://eitaa.com/joinchat/1676804212C6788504d95
💥کانال ما درپیام رسان بله
https://ble.ir/jangnarmvdoshmanshnasi