💠سوال:
چرا امیرالمومنین علیه السلام بعد از جنگ جمل؛ عایشه را مجازات نکردند؟
✍ پاسخ:
نکته ی اول: عدم مجازات عائشه، دلايل متعددي مي تواند داشته باشد كه به دو دليل اشاره می شود:
دليل اول: زن ، حتي اگر مرتد شود ، كشته نميشود؛ چه رسد به این که باغیه باشد.
شمس الدين سرخسي ، دانشمند مشهور حنفي مذهب ، در پاسخ به اين سؤال كه چرا اميرمؤمنان علیه السلام، عائشه را نكشتند؛ مي گويد: «ولما قيل لعلي رضي الله عنه يومَ الجملِ ألا تُقسم بيننا ما أفاء الله علينا؟ ... وإذا اُخذتْ المرأةُ من أهلِ البغي فإن كانت تُقُاتِل حَبَسَتْ حتى لا يبقى منهم أحدٌ ولا تُقْتَلْ لأن المرأةَ لا تُقْتَل على رَدَّتِها فكيف تُقْتَلْ إذا كانت باغيةً»؛ «وقتي به علي (ع) در روز جنگ جمل گفته شد كه آيا غنائم را تقسيم نمي كني؟ فرمود: چه كسى از شما عائشه را مي گيرد؟ آن حضرت اين سخن را گفت تا آن ها را متوجه اشتباهشان نمايد، وقتي زني از اهل بغي دستگير شود، اگر جنگيده باشد حبس مي شود تا هيچ يك از اهل بغي باقي نماند؛ ولي كشته نمي شود؛ زيرا زن حتى اگر مرتد شود كشته نمي شود؛ چه رسد كه باغيه باشد». (1)
بنابراين طبق نظرسرخسي، عائشه اگر مرتد هم شده بود، كشتن او جايز نبود؛ چه رسد كه او عليه حاكم قيام کند.
دليل دوم: پاسخي قرآني: چرا حضرت موسى (ع) ، سامري را نكشت؟
طبق آيات قرآن كريم، سامرى قوم حضرت موسى عليه السلام را در غياب او گمراه كرد و باعث شد كه پيروان موسى به جاى خداوند گوساله پرست شوند و در حقيقت تمام زحمات حضرت موسى و حضرت هارون عليهما السلام را تباه کرد.
اما وقتى حضرت موسى از ميعاد برگشتند، به جاى كشتن سامرى به او گفتتند: «قالَ فَاذْهَبْ فَإِنَّ لَكَ فِي الْحَيَاةِ أَنْ تَقُولَ لَا مِسَاسَ وَإِنَّ لَكَ مَوْعِدًا لَنْ تُخْلَفَهُ وَانْظُرْ إِلَى إِلَهِكَ الَّذِي ظَلْتَ عَلَيْهِ عَاكِفًا لَنُحَرِّقَنَّهُ ثُمَّ لَنَنْسِفَنَّهُ فِي الْيَمِّ نَسْفًا»؛ « ((موسى) گفت: «برو، كه بهره تو در زندگى دنيا اين است كه (هر كس با تو نزديك شود) بگويى «با من تماس نگير!» و تو ميعادى (از عذاب خدا) دارى، كه هرگز تخلّف نخواهد شد! (اكنون) بنگر به اين معبودت كه پيوسته آن را پرستش مىكردى! و ببين ما آن را نخست مىسوزانيم؛ سپس ذرّات آن را به دريا مىپاشيم». (2)
علی رغم اين كه سامري فتنه عظيمي برپا كرده بود و بايد مجازات ميشد؛ اما حضرت موسى عليه السلام او را رها كرد تا در قيامت به عذاب ابدي كه خداوند وعدهاش را داده بود، گرفتار شود.
شايد اميرمؤمنان عليه السلام نيز به همين دليل، از مجازات خودداري كرده است.
«وَ سَيَعْلَمُ الَّذينَ ظَلَمُوا أَيَّ مُنْقَلَبٍ يَنْقَلِبُون»؛ « آنها كه ستم كردند به زودى مىدانند كه بازگشتشان به كجاست». (3)
پی نوشت ها:
1. المبسوط، ج 10، ص 27
2. طه/97
3. شعراء/227
🌎کانال رسمی استاد جواد حیدری_گروه فرهنگی تبلیغی پاسخگو
@javadheidari110♨️