. بسم الله الرحمن الرحیم/ ⪼ خـوش‌بیـنی به دشـمن را مـتهـم کـن! ⪻ ⁜ هنگام ارتباط با غیر مؤمنان، نباید مثبت‌اندیش بود و ‌خوش‌گمانی را مبنای عملکرد خویش قرار داد؛ زیرا نتیجه‌ای جز زیان و فریب خوردن ندارد. ⁜ آن گاه که منافع شخصی و دنیوی اصالت یابد و پایبندی به ارزش‌های اخلاقی کم‌رنگ شود و موضوع، برقراری ارتباط با غیر مؤمنان باشد، سجیۀ خوش‌گمانی و مثبت‌اندیشی، سجیه‌ای سودمند برای صاحبش به شمار نمی‌آید؛ زیرا در چنین فضایی، افرادی که نمی‌توان به آنها اعتماد کرد، فراوانند... ⫧ مفهومی که #امام_علی_علیه_السلام در عبارتی کوتاه آن را به زیبایی بیان فرموده است: ✧ إِذَا اسْتَوْلَی الْفَسَادُ عَلَی الزَّمَانِ وأهْلِه، فَأحْسَنَ رَجُلٌ الظَّنَّ بِرَجُلٍ فَقَدْ غَرَّر. (۱) ⁘ اگر فساد و تباهی در جامعه غلبه یافت، خوش‌گمانی انسان به دیگری، موجب زیان او می‌شود. #امام_کاظم_علیه_السلام نیز فرموده‌اند: ✧«هر گاه ستم و ناراستی، از حق و راستکاری بیشتر بود، بر هیچ کس روا نیست که به کسی گمان خوب برد، مگر آن گاه که خوبی او بر وی معلوم شود». (۲) ↲ بنابراین جواز بدبینی و پرهیز از خوش‌گمانی در جامعۀ فاسد، ما را در بدبینی به دشمنان بیشتر مطمئن می‌سازد. و خوش‌بینی به دشمن، مصداق بارزی از حماقت و سفاهت است. ⪣ بر این اساس، اگر خوش‌گمانی از مصادیق «رحمت و مهربانی» به شمار آید، بدبینی و سوء ظن نیز مصداق «شدّت» است و از آیۀ ﴿ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ وَ الَّذینَ مَعَهُ أشِدَّاءُ عَلَی الْکفَّارِ رُحَماءُ بَینَهُمْ) (۳) استفاده می‌شود. ₪ امیر المؤمنین علیه‌السلام حتی حسن ظن به دشمنان پس از صلح با آنان را روا نمی‌دارد و در فرمان به مالک اشتر می‌نویسد: ✧ «...از او سخت بر حذر باش؛ زیرا گاه دشمن، خود را به تو نزدیک می‌کند، تا غافلگیرت سازد؛ پس دوراندیش و محتاط باش و خوش‌بینی به دشمن را متهم ساز». (۴) ا - - - - - ۱) نهج البلاغه، حکمت ۱۱۴. ۲) الکافی، ج۵، ص۲۹۸، ح۲ ۳) فتح: ۲۹. .