⭕️ قاعده هشتم: صدق راوی و حدیث بر اساس مطابقت با واقع و صحت مروی 🔹 ابن صدیق غماری در هشتمین روش و قاعده برای اثبات صحت حدیث مدینه العلم، گفته است: از نشانه های صدق راوی و صحت حدیث او مطابقت آن حدیث با واقع است، و علی بن ابی طالب (ع) اعلم صحابه علی الاطلاق بود، چنان که این مطلب مشهور و مستفیض و متواتر است تا آن جا که برای بیان تواتر معنوی به آن مثال زده می شود. «المسلك التاسع: انه قد تقرر ان من علامة صدق الراوي وصحة حديثه مطابقته للواقع وصدق مخبره، وعلي بن ابي طالب عليه السلام كان أعلم الصحابة على الاطلاق كما هو معلوم مشهور ومستفيض متواتر حتی ضربوا باشتهار علمه المثل للتواتر المعنوي» (فتح الملک العلی، ص65). وی سپس به مواردی در این باره می پردازند که به برخی از آنها اشاره می شود: 🔹 1. از طرق مختلف روایت شده که رسول خدا (ص) به فاطمه زهرا (س) فرمود: تو را به ازدواج کسی در آوردم که علمش از دیگران بیش تر است. «زوجتک ... اکثرهم علما» (مجمع الزوائد، هیثمی ؛ مناقب امیرالمومنین (ع)، ج3، ص28). 🔹 2. عبدالله بن عباس می گوید: من نزد پیامبر (ص) بودم، از او در باره علی (ع) سوال شد، فرمود: «قسّمت الحکمة عشرة اجزاءا فاعطی علیّ تسعة اجزاء و الناس جزئا واحدا» (حلیه الاولیاء، ج1، ص 65؛ کشف الغمه، اربلی، ج1، ص 127) 🔹 3. پیامبر اکرم (ص) در روایتی فرمودند: «ليهنك العلم ابا الحسن لقد شربت العلم شربا ونهلته نهلا » (حلیه الاولیاء، ج1، ص65 🔹 4. از ابن عباس روایت شده که پیامبر خدا (ص) فرمود: «من أراد أن ینظر الی آدم فی علمه و الی نوح فی حکمته و الی ابراهیم فی حلمه فلینظر علی» (احقاق الحق، ج4، ص398). 🔹 5. طبرانی از جابر بن عبدالله روایت کرده که پیامبر (ص) فرمود: «أقضی امتی علی بن ابی طالب» (معجم الصغیر، طبرانی ؛ احقاق الحق، ج22، ص 156). 🔹 6. دیلمی از سلمان فارسی، معاذ بن جبل، عمر بن خطاب و ابن عباس روایت کرده که پیامبر (ص) فرمود: «أعلم امتی من بعدی علی بن ابی طالب» (الغدیر، ج2، ص44). 🔹 7. صحابه پیامبر (ص) نیز بر اعلمیت علی (ع) شهادت داده اند، چنان که بخاری در صحیح خود در تفسیر سوره بقره از ابن عباس روایت کرده که او از عمر نقل کرده که گفته است: «أقرونا أبی و أقضانا علیّ». (صحیح بخاری، ج6، ص 187). همچنین سعید بن مسیب نقل کرده که عمر می گفت: «لولا علی لهلک عمر» و از معضلاتی که علی (ع) برای حل آن ها حضور نداشت به خدا پناه می برد (الاستیعاب، ج3، ص39 ؛ الغدیر، ج3، ص 91). 🔹 ابونعیم در حدیثی مسند از ابن مسعود روایت کرده که گفته است: قرآن بر هفت حرف نازل شده است، حرفی از آن نیست که دارای ظاهر و باطن نباشد و علم ظاهر و باطن آن نزد علی بن ابی طالب(ع) است (حلیه الاولیاء، ج1، ص 65). همچنین از او روایت شده که گفته است: علی بن ابی طالب (ع) اعلم اهل مدینه به فرائض بود. (تاریخ ابن عساکر، ج38، ص 24). 🔹 ابن عباس گفته است: نه دهم علم به علی ابن ابی طالب اعطا شده و او در یک دهم دیگر نیز شریک شماست. (الاستیعاب، ج3، ص40). همو گفته است: هرگاه ثابت می شد که علی (ع) مطلبی را گفته است از آن عدول نمی کردیم (الغدیر، ص91). عایشه نیز گفته است: علی بن ابی طالب (ع) اعلم صحابه به سنت پیامبر اکرم (ص) بود. (الاستیعاب، ج2، ص 462). 🔹 حاکم نیشابوری در روایتی مسند از اسود بن یزید نخعی نقل کرده که هنگامی که مردم با علی بن ابی طالب (ع) بیعت کردند، خزیمه بن ثابت دو بیت زیر را انشا کرد: «اذا نحن بایعنا علیّا فحسبنـــا أبوحسـن ممّا نخاف من الفتنوجدناه اولی الناس بالناس أنه أطبّ قریس بالکتاب و بالسنن» (مستدرک، ج3، ص114). 🔹 ابن عبد البّر نقل کرده است که معاویه در مسایل و مشکلات به علی (ع) نامه می نوشت (و راه حل آن ها را از او می خواست). هنگامی خبر شهادتش به او رسید گفت: «ذهب الفقه و العلم بموت ابن ابی طالب»: با مرگ فرزند ابوطالب، فقه و علم از بین ما رفت (الاستیعاب، ج2، ص 463). 🔍 این بحث ادامه دارد ... #مباحث_امامت 📙 برگرفته از درس خارج امامت، مباحث مربوط به حدیث مدینه العلم، حضرت استاد ربانی گلپایگانی @kharejkalam