منظور از ناتوانی یا بی‌عرضگی، این نیست که فرد از نظر مادی و معنوی توانِ انجام کاری را نداشته باشد؛ بلکه تأکید بر این است، که در آخرالزّمان روزگاری بر مردم خواهد رسید که ظلم و گناه و شر آن‌چنان بر همۀ ارکان جامعه سیطره و نفوذ می‌یابد که فرد اگر بخواهد دست به کاری بزند، ناگزیر باید وجود خویش را به گناهی بیالاید یا مرتکبِ بدی و زشتی و خطا شود؛ و اینجا است که انسانِ مؤمن به خدا و روز قیامت، برای آنکه مرتکب گناه نشود، ناتوانیِ خودخواسته و بهره‌مندنشدن یا کم‌بهرگیِ ارادی از مال و جاه و لذت‌های زندگی را بر توانایی و توانمندی و بهره‌مندیِ آلوده به گناه ترجیح خواهد داد. 🔥وقتی زندگی همۀ مردم به ربا آلوده می‌شود آنچه از فرمایش‌های پیغامبر اکرم (ص) و دیگر معصومان برمی‌آید، این است که اقتصاد جوامعِ آخرالزمانی هر روز بیش از پیش در آلودگی و کثافتِ «ربا» غرق می‌شود؛ و این درحالی است که نیک می‌دانیم که قرآن کریم رباخواری را اعلام جنگ با خدا و رسولش دانسته است. [۱۲] با این‌حال اما شدتِ گسترش گناه ربا در آخرالزمان آن‌چنان است که پیغامبر اکرم (ص) خبر داده‌اند که «روزگاری به مردم رسد که یکی نمانَد، مگر آنکه ربا خورد و اگر نخورد، غبار آن به وی رسد». [۱۳] 🍂در سطرهای پیشین بیان شد که در آخرالزمان، آن‌گاه که جهان ظهور منجی را چشم‌انتظار است، قحطی و خشکسالی شدید روی خواهد داد؛ از سویی هم‌چنان‌که در شمارۀ پیشینِ این سلسله نوشته‌ها نیز اشاره شد، آلودگی بسیاری از مردمان به انواع گناهان و معصیت‌ها، از دیگر ویژگی‌هایی است که در حدیث‌های معصومان (ع) برای روزگار آخرالزمان برشمرده شده است. اما در همین روایت‌ها، فراوان به‌چشم می‌خورد که بین گناهان و بروز بلاها و سختی‌های معیشتی که برای مردمان رخ می‌دهد، پیوندی ناگسستنی برقرار است. 🍃به‌مَثَل در «اَمالی» شیخ طوسی (ره)، می‌خوانیم که ابوحمزۀ ثمالی (ره) گفته است که «شنیدم که امام باقر، علیه‌السلام، فرمود: 🌴در کتاب علی بن ابی طالب یافتم که هنگامی‌که ربا آشکار شود، مرگ ناگهانی ظاهر می‌گردد و هنگامی‌که از پیمانه‌ها کم گذاشته شود [یعنی کم‌فروشی شود]، خداوند آنان را به قحطی و کمبود دچار می‌کند. و هنگامی که زکات پرداخت نشود، زمین تمامی برکات خود، اعم از کشت و میوه و معادن را بازمی‌دارد؛ و هنگامی که در حکم قضاوت ستم روا گردد، بر گناه و دشمنی یکدیگر را یاری می‌نمایند؛ و هنگامی که پیمان [الهی] را زیر پا بگذارند، خداوند بَدانِشان را بر آنان مسلط می‌کند و آن‌گاه خوبانشان هرچه خدا را بخوانند، دعایشان اجابت نمی‌شود». [۱۴] 🎆از این‌روی می‌توان نتیجه گرفت که سختیِ زندگی و قحطی‌ها و مرگ‌های فراوانِ وعده‌داده‌شده در آخرالزمان، چیزی نیست جز نتیجۀ افزایشِ گناهکاریِ مردمان آخرالزمان؛ هرچه گناه و نافرمانیِ خداوند بیشتر باشد، بلاها و محرومیت‌ها نیز شدیدتر و افزون‌تر خواهد بود. 📚ارجاع‌ها: ۱۲. سورۀ مبارک بقره، آیه‌های ۲۷۸ و ۲۷۹. ۱۳. «نهج الفصاحه»؛ «نهج الفصاحه»؛ ترجمۀ ابوالقاسم پاینده؛ تهران: جاویدان؛ ۱۳۶۱؛ ص ۵۰۰. حدیث ۲۳۶۵. ۱۴. «امالی»؛ شیخ طوسی، محمد بن حسن؛ ترجمۀ صادق حسن‌زاده؛ قم: اندیشۀ هادی؛ ۱۳۸۸؛ ج ۱، ص ۴۵۷. [۲/۷،‏ ۲۰:۳۳] احمدزاده ق: ‍ 💥: 🎇خُلقیاتی که در آخرالزمان رایج می‌شود: امام صادق (ع) دربارۀ وضعیت مردم در آخرالزمان فرموده‌اند که 🌾 «اگر روزی بر مردی بگذرد که در آن روز گناهی بزرگ، مانند هرزگی یا کم‌فروشی یا انجام کار حرام یا می‌خوارگی نکرده باشد، آن‌روز گرفته و غمناک شود و گمان کند آن‌روزش به هدر رفته و عمرش در آن روز تلف شده است». 🌟پیش از این و در بخش نخست از مجموعه نوشته‌های «از آخرالزمان» اشاره شد که مفهوم آخرالزمان هم گسترۀ زمانیِ بعثت پیغامبر اکرم (ص) تا برپایی قیامت را در برمی‌گیرد و هم به‌طور ویژه به عصر ظهور منجی در روزگارِ پیش از قیامت اطلاق می‌شود. بنابراین، اشاره‌های فراوانی هم که در کلام حضرت رسالت‌پناه (ص)، حضرت امیرالمؤمنین (ع) و دیگر امامان معصوم (ع) به نشانه‌های آخرالزمان و ویژگی‌های مردمانش شده، برخی مربوط به دوره‌های نزدیکِ پس از حیات شریف پیغامبر اکرم (ص) است، یعنی زمان خلفا و نیز حکومت بنی‌امیه، بنی‌عباس و شماری نیز مربوط است به دورۀ آستانۀ ظهورِ منجی و نیز عهد ظهور و همچنین دورۀ منتهی به پایان دنیا و برپایی قیامت. ⭐️اما آنچه در دومین شماره از سلسله نوشته‌های «از آخرالزمان» بدان پرداخته شده است، معرفی و مرور برخی از ویژگی‌هایی است که در روایت‌های معصومان (ع) برای مردمانِ آخرالزمان و نحوۀ زندگی و رفتار و اندیشه‌شان بیان شده است. البته آنچه از ظاهرِ این روایت‌ها برمی‌آید این است که بسیاری از این نشانه‌ها برای دورۀ منتهی به ظهور حضرت مهدی موعود (عج) بیان شده است. 🌅ایمان والای مردمان آخرالزمان: از مهم‌ترین روایت‌های بشارت‌دهنده دربارۀ مردمی از آخر