موسس شهید (۱) آیت الله حایری پیش از بازگشت به ایران، دارای جایگاه رفیع و بلندی در حوزه نجف اشرف بود. ایشان شانزده سال پیش از تأسیس حوره قم و در هنگام اقامت در شهر نجف اشرف، از اعضای مجلس فتوای آخوند خراسانی بود. پس از رحلت مرحوم آخوند نیز مرجع احتیاطات میرزا محمدتقی شیرازی بود. در حالی که نام حائرى به عنوان مرجع تقلید پس از میرزاى دوم بر سر زبان‌ها بود، با سفر به ایران، خود را کنار مى‌کشد. ایشان پیش از حرکت به ایران، با دوستان خود از رسالتی که بر دوش احساس می‌کرده سخن گفته بود. آقاجمال گلپایگانی می‌گوید: «با آقای حاج شیخ عبدالکریم، در ترن سامرا همراه بودم که ایشان می‌خواست به ایران برود. من به ایشان گفتم: شما از کسانی هستید که بعد از آقای شیرازی مشار بالبنان می باشید، چرا می‌خواهید به ایران بروید؟ ایشان گفتند: من نمی‌خواهم مرجع بشوم، می‌خواهم بروم ایران، اگر از دستم برآید، خدمتی به اسلام و مسلمانان بکنم.» حائری به دنبال ایجاد یک پایگاه برای مقابله با غربگرایی در دوران پسامشروطه بود. @maosya