*روایتی خواندنی از سردار حمزه کربلایی، جانشین اطلاعات عملیات قرارگاه فجر در عملیات فتح‌المبین*
عملیات فتح‌المبین با رمز یازهرا (س) از روز دوم فروردین ماه سال ۱۳۶۱ به مدت هشت روز در چند مرحله با هدف پاکسازی مناطق اشغالی در منطقه غرب رودخانه کرخه در استان خوزستان انجام شد.
منطقه عمومی عملیات شامل غرب رودخانه کرخه بود که از شمال به ارتفاعات صعب‌العبور تی شکن، دالپری، چاه نفت و تپه سپتون و از جنوب به ارتفاعات میشداغ، تپه‌های رملی و چزابه و از غرب به مرز بین‌المللی منتهی می‌شد. این منطقه ۲۵۰۰ کیلومتر مربع وسعت داشت که در صورت آزاد‌سازی آن گام بلندی در بیرون راندن دشمن بعثی از مناطق اشغالی کشورمان برداشته می‌شد. سردار حمزه کربلایی در عملیات فتح‌المبین جانشین واحد اطلاعات عملیات قرارگاه فجر بود و از این حیث اشراف خوبی بر روند این عملیات دارد. گفت‌وگوی ما را با وی پیش رو دارید.
تشکیل قرارگاه‌ها برای انجام عملیات‌ها از چه زمانی صورت پذیرفت و چگونه شکل گرفت؟
بعد از عملیات طریق‌القدس، سپاه اقدام به تشکیل چهار قرارگاه برای پوشش مناطق عملیاتی کرد: قرارگاه فتح به فرماندهی رحیم صفوی، قرارگاه فجر به فرماندهی مجید بقایی، قرارگاه نصر به فرماندهی حسن باقری و قرارگاه قدس به فرماندهی عزیز جعفری که فرماندهان قرارگاه‌های فجر و نصر بعد‌ها به شهادت رسیدند. در فتح‌المبین من در قرارگاه فجر بودم و نیرو‌های بومی شوش و نیرو‌های اعزامی از مناطق مختلف زیر نظر این قرارگاه بودند که جبهه شوش را تشکیل می‌دادند.
یگان‌ها زیر نظر هر قرارگاه سازماندهی می‌شدند. نیرو‌های اطلاعات و عملیات هم همینگونه بود و هرکدام از نیرو‌های ما مسئول اطلاعات و عملیات یک تیپ شدند. مثلاً در جبهه شوش سردار شاه‌حسینی مسئول اطلاعات عملیات تیپ کربلا شد. عزت حجازی مسئول اطلاعات عملیات تیپ امام سجاد شد، حسن سرخی مسئول اطلاعات عملیات تیپ ۱۷ قم و حشمت حسن‌زاده مسئول اطلاعات عملیات تیپ ۳۳ المهدی شد. این‌ها تیپ‌هایی بودند که زیر نظر قرارگاه فجر عمل می‌کردند.
کار اطلاعات و عملیات برای شناسایی منطقه عملیاتی فتح‌المبین چگونه انجام گرفت؟ چه موانعی پیش روی شما قرار داشت؟
با توجه به تپه ماهوری و درختچه‌ای بودن منطقه که شامل درخت‌هایی به نام رملیک بود، کار شناسایی سهل بود و به‌خوبی انجام شد. آن زمان هنوز میدان‌های مین دشمن خیلی وسعت نداشت. موانع در حد دو ردیف سیم‌خاردار بود و منطقه‌ای به عمق ۲۰ تا ۳۰ متر هم میدان مین بود که شامل مین ضدخودرو، مین والمر ضد نفر و تخته‌ای می‌شد. بعد از شناسایی معابر، نیرو‌ها سازماندهی شدند.
یک شب قبل از آغاز عملیات، عراقی‌ها که احتمالاً پی به آماده شدن ما برای عملیات برده بودند، حمله گسترده‌ای را به مواضع ما شروع کردند. یعنی ما می‌خواستیم فردا عملیات را آغاز کنیم که آن‌ها پیشدستی کردند و به مواضع ما حمله کردند و موفق شدند به طور موقت برخی از خطوط ما را اشغال کنند، اما، چون رزمندگان ما در حال آماده‌باش بودند، توانستند نیرو‌های بعثی را به عقب برانند که تعدادی هم اسیر گرفتیم، اما به هرحال مقداری برنامه‌های ما به هم خورد و به یگان‌های ما آسیب‌هایی وارد شد، اما دستور فرماندهی مشترک سپاه و ارتش این بود که عملیات آغاز شود؛ و چنین هم شد.
فتح‌المبین را یکی از موفق‌ترین عملیات‌های دفاع مقدس می‌دانند؛ دستاورد‌های این عملیات چه بود؟
طی هشت روز منطقه‌ای به وسعت ۲ هزار و ۵۰۰ کیلومتر مربع از خاک کشورمان آزاد شد، حدود ۱۵ هزار نفر از نیرو‌های عراقی به اسارت درآمدند و مقدار خیلی زیادی تانک و توپخانه هم به غنیمت گرفته شد. قبل از این عملیات یگان‌های سپاه اصلاً توپخانه نداشتند، یگان توپخانه سپاه بعد از همین عملیات تشکیل شد و ده‌ها دستگاه تانک به غنیمت گرفته و بعد‌ها به لشکر زرهی تبدیل شد. هر یگانی برای خودش ۴۰، ۵۰ تانک به غنیمت گرفته بود. بعد هم تیپ‌های ما به لشکر تبدیل شدند.
با انجام این عملیات، شوش، اندیمشک و دزفول هم از تیررس توپخانه و سلاح‌های دوربرد دشمن خارج شدند و ما بر ارتفاعات منطقه مسلط شدیم و دشمن کاملاً به مرز‌های خود عقب‌نشینی کرد. سایت‌های ۴ و ۵ و رادار که قبل از حمله عراق منطقه وسیعی از خاک عراق را هم تحت پوشش راداری خود داشت، آزاد شدند. ارتفاعات مهم برقاضه و تینه و میشداغ و رقابیه تا عین‌خوش آزاد شدند. پادگان عین‌خوش که با سنگر‌های بتنی در رژیم گذشته ساخته شده بود و دژ محکمی محسوب می‌شد، آزاد شد و همان‌طور که گفتم با تجهیزاتی که در این عملیات به غنیمت گرفته شد، تیپ‌های ما هم تجهیز شدند.
شما در این عملیات در کدام جبهه حضور داشتید؟ از دیده‌های خودتان بگویید.
منطقه ما روبه‌روی شهرستان شوش در غرب کرخه یعنی حدود ۱۰ کیلومتر بالاتر از شوش که دارای یک رودخانه فصلی به نام دره خنک است، بود. محدوده ما از آنجا تا رقابیه بود. در این منطقه چهار تیپ داشتیم شامل تیپ المهدی، تیپ ۱۷ قم، تیپ