حاج آقا مجتبی تهرانی رحمة الله علیه
﷽ 📍 مرتبه و درجۀ اوّل امر به معروف و نهی از منکر قلبی ❗️ 📌در باب مراتب و درجات امر به معروف و نهی از منکر گفته‏اند که مرتبۀ اوّل، «تذکّر قلبی» است. با توجّه به مقدّمه‏ای که گفته شد، معنایش این نیست که از نظر درون وقتی منکر را می‏بینی باید بَدَت بیاید. بله، واجب است که کراهت از منکر داشته باشی و حرام است که خوشحال شوی. امّا حالا كه بَدَت آمد، اینجا مسئلۀ دوم پیش می‏آید و باید این کراهت و عدم رضای درونی را ابراز و اظهار کنی. اینجا سه نوع اظهار کردن داریم: يكی این است که بدون اینکه از زبان یا دستم استفاده کنم، کراهت خودم را اظهار کنم. مگر می‏شود؟ بله؛ این همان «نهی از منکر قلبی» است. البتّه خودِ این مرتبه؛ یعنی اظهار کراهت درونی هم خودش درجات متعددی پیدا می‏کند. وقتی دیدم عمل منکری از شخصی صادر شد، چه‏بسا با یک چشم‏بستن، طرف متوجّه کراهت من شود. اگر احتمال می‏دهم که با همین مقدار هم او دست بر می‏دارد، بايد اين كار را انجام دهم. درجات بعدی آن، عبوس کردن چهره و در هم کشیدنِ آن، رو را از او برگرداندن، پشت کردن به او، ترک مراوده کردن و امثال آن است. این‏ها هیچ‏کدام كار زبانی نیست. این‏ها همه مُبرِزها و مُظهِرهایی هستند که نشان می‏دهند در درون من چه گذشته است. به این شكل، اظهار می‏کنم که من از این کار بدم آمده است. اگر احتمال بدهم که این کارها در او مؤثّر است و موجب می‏شود كه او حرام را ترک کند یا عمل معصیتش تقلیل پیدا کند، واجب است همین کارها را انجام دهم و کار به مراتب بعدی که «لسانی» و «یدی» است، نمی‏رسد. «نهی از منکر قلبی» که فقها می‏گویند، منظورشان همین است. این غیر از آن بحث «کراهت قلبی از منکر» است. این‏ها دو چيز متفاوت‏اند؛ یکی، امری كاملاً قلبی است و دیگری، اظهار و ابراز آن حالت درونی و قلبی است. پس اوّلاً واجب است كه اين حالت درونی حاصل شود. ثانیاً اگر احتمال می‏دهی که مؤثّر است، این کراهت درونی را واجب است که اظهار و ابراز کنی. 〰〰〰〰〰 📚 📕 📝 جلسه هفتم @mojtabatehrani_ir
209 مشاهده