📝آیا می‌توان هم باادب بود و هم شوخ‌طبع؟ ❒ از نظر ارسطو زندگی ما تنها در فعالیت‌های جدی مثل شغل وتحصیل خلاصه نمی‌شود، بخشی اززندگی ما را استراحت، تفریح،فراغت و معاشرت تشکیل می‌دهد. هر بخش اززندگی دارای آداب و نزاکتی است که به ما می‌گوید در چه موقعیتی چگونه رفتار کنیم. یکی از این موقعیت‌ها هنگام تفریح است هرکس باید بداند در گفتن و در شنیدن چه باید کرد و چه نباید کرد. ✦ما حتی در شوخی کردن نیز باید حد افراط، تفریط و نقطه تعادل را بشناسیم: ❒ افرادی که به افراط می‌گرایند می‌کوشند تا همه چیز را به هر قیمتی به شوخی بکشانند و همیشه قصدشان خنداندن دیگران است، ارسطو این افراد را لوده و مسخره می‌داند. چرا که آنها نمی‌اندیشند، موقعیتها را نمی‌شناسند، نمیدانند کدام کلام برای کدام موقعیت مناسب است و مراقب نیستند که کسی از آنها نرنجد. ❒ در مقابل کسانی هستند که نه خود می‌توانند سخنی از سر مزاح بگویند و نه می‌توانند مزاح دیگران را تحمل کنند. این افراد کسالت‌آور و گران‌جان‌اند. ❒ اما افرادی که باذوق و زیرک‌اند؛ هم قدرت مزاح را دارند و هم در شوخی نزاکت را رعایت می‌کنند. این افراد در حدوسط قرار دارند. 📝از نظر ارسطو استراحت و تفریح از عناصر ضروری زندگی‌اند؛ مزاح و لطیفه‌گویی نشانه سرزندگی افراد است، همانطور که بدن با تحرک و ورزش به نشاط می‌آید، مزاح نیز باعث تحرک و نشاط در روح ما می‌شود. اما باید این را در نظر گرفت که گرچه از هر چیزی می‌توانیم جنبه‌ای خنده‌آور بدست آوریم اما باید میان فرد لوده و مسخره و فرد با ذوق تمایز قائل شویم: ❖ نزاکت و ادبی که از آن به عنوان حدوسط نام می‌بریم ناشی از اعتماد به نفس و عزت نفس افراد است. ❖شاید مهم‌ترین وجه تمایز انسان لوده که هدفش خنداندن به هر قیمتی است با انسان باذوق و طنّاز آن باشد که فرد لوده نه به حیثیت خود اهمیت می‌دهد و نه به حیثیت دیگران. ❖ انسان طناز هم در انتخاب آنچه می‌گویند دقت می‌کنندوهم در انتخاب آنچه می‌خواهند بشنود. آنها هرگز به سراغ سخنانی که عزت نفس خود و دیگران را مخدوش کند،نمی‌روند. ❖ انسان تربیت یافته هیچگاه از کلمات وقیح استفاده نمی‌کند. با سخنان خود شنونده را نمی‌رنجاند و اشخاص را موضوع شوخی و مزاح خود قرار نمی‌دهد، چرا که شوخی با شخصیت افراد نوعی اهانت است. او سخنی را برای مزاح برمی‌گزیند که اگر در مورد خودش به کار رود، آن را خوش می‌دارد و از آن نمی‌رنجد. ❖ تفاوت فرد لوده با کسی که در حدوسط قرار دارد این است که لوده تنها با اصل خوشی و لذت سروکار دارد و هدفش تنها لذت در لحظه است، اما فرد با ذوق با حقیقت سروکار دارد و چیزی که برایش اهمیت دارد انواع رفتار و آداب در معاشرت است. از این رو هیچگاه در مزاح و شوخی طوری رفتار نمی‌کند که موجب تحقیر خودش و تحقیر دیگران شود. 📚 برگرفته از کتاب "اخلاق نیکوماخوس" ✍ارسطو