🔰فقه سنتی و پویا در نظر امام خمینی(ره) ✍جناب آقای سیدرضا غضنفری #بخش_دوم پس همانطور که از بیانات امام راحل(ره) بر می آید ایشان به هیچ وجه زیر بار کهنه پنداری فقه شیعه نمیروند .باید دانست عینک تجدد، سنت را امری متعلق به گذشته و دارای تاریخ مصرف میداند و لاجرم کسانیکه عینک تجدد بر نگاهشان نشسته فقه را از مصادیق سنت و کهنگی میدانند و عبور از آن را در دنیای مدرن لازم میشمارند. در اندیشه امام (ره) فقه کهن با فقه کهنه فرق دارد ؛ فقه کهن است ولی کهنه نیست. اما همانطور که مستحضر هستید حضرت امام بت شکن در ارائه احکام جدید فقهی و متناسب با دنیای امروز هستند و از فضای جامعه و تغییرات آن نیز مطلع میباشند و ماهیت تجدد را خوب میشناسند ؛ایشان با قاطعیت و شجاعت خود توانست حصارهای حاصل‏‎ ‎‏از جمود و سطحی نگری را در هم شکند؛ روح تازه ای در کالبد اجتهاد و‏‎ ‎‏فقاهت بدَمَد و داعیه دار اداره جامعه با فقه هستند همانطور که فرموده اند: «حكومت در نظر مجتهد واقعى فلسفه عملى تمامى فقه در تمامى زواياى زندگى بشريت است، حكومت نشان دهنده جنبه عملى فقه در برخورد با تمامى معضلات اجتماعى و سياسى و نظامى و فرهنگى است، فقه، تئورى واقعى و كامل اداره انسان از گهواره تا گور است» این بیانات ایشان در کنار رویکرد فقهی ایشان در فهم موضوعات و تغییر حکم آنها میتوانند فقه پژوهان را به این برساند که اهمیت حفظ فقه شیعه در نگاه ایشان هیچ تنافی با پویایی فقه در نظر ایشان ندارد همانطور که خودشان نیز این مهم را صراحتا بیان کرده اند :«اما در مورد روش تحصیل و تحقیق حوزه‎ ها، این جانب معتقد به فقه سنتی و اجتهاد جواهری هستم و تخلف از آن را جایز نمی دانم، اجتهاد به همان سبک صحیح است، ولی این بدان معنا نیست که فقه اسلام پویا نیست، زمان و مکان دو عنصر تعیین کننده در اجتهادند، مسأله‎ ای که در قدیم دارای حکمی بوده است. به ظاهر همان مسأله در روابط حاکم بر سیاست و اجتماع و اقتصاد یک نظام ممکن است. حکم جدیدی پیدا کند، بدان معنی که با شناخت دقیق روابط اقتصادی و اجتماعی و سیاسی همان موضوع اول که از نظر ظاهر با قدیم فرقی نکرده است، واقعاً موضوع جدیدی شده است که قهراً حکم جدیدی می طلبد، مجتهد باید با مسائل زمان خود احاطه داشته باشد» 💠با تعابیر فوق به نظر میرسد پویایی فقه در نظر حضرت امام(ره) متوجه تغییر در موضوعات است و شناخت موضوعات، فهم اجتماعی و همچنین درک صحیح از نسبت حکم و موضوع میتواند پویایی فقه را حفظ کند. برای اداره جامعه با فقه نیاز به فقه جدیدی نداریم بلکه نیازمند فهم جدید از دنیای جدید هستیم که تبعا احکام را تغییر میدهد. جریان تجدد خواهِ موجود گریز تغییر زمان و مکان را عامل اصلاح معرفت دینی و فقاهت میداند اما در نظر این اندیشمند بزرگ دینی زمان و مکان دو عامل در تحول موضوع هستند و بصورت مستقیم تحولی در حکم شرعی ندارند و این موضوع حکم است که تغییر کرده و بالتبع هر موضوعی حکم خودش را دارد که البته فهم جدید از موضوعات بسیار پیچیده است و نیاز به التفاط دقیق در از دنیای مدرن دارد؛ این مهم نظر ایشان را در پویایی فقه با دسته ای که همه موضوعات نوظهور را قدیم میفهمند جدا میکند، این دسته از فقها میگویند همه پاسخ ها در فقه کنونی موجود است در صورتی که موضوعاتی نوظهور را که با ذات موضوعات گذشته تفاوت های بسیاری دارند جدید نمیفهمند و نتیجه این خواهد شد که فقیه حکمی بدون تناسب با حقیقت موضوع میدهد و ناکار آمد تلقی میشود که موجب طرد فقه و فقاهت از بستر اداره ی جامعه خواهد شد. 💢در مجموع در نظر حضرت امام خمینی(ره) فقه سنتی، کار آمدی را برای کسانیکه مسلط به فهم دنیای مدرن هستند دارد و به هیچ وجه عبور فقه از سنتی را جایز نمیدانند؛ بلکه فقه سنتی را پویا میپندارند. پس از فهم نظر امام (ره) و بررسی نظر امام خامنه ای (مدظله العالی) در این مسئله، در مراحل بعدی باید نسبت ایده ی امامین انقلاب را با ایده های موسوم به فقه نوین و پویای موجود سنجید.‏ #فقه_سنتی #فقه_پویا 📎لینک دعوت به کانال اندیشکده مستعدان https://eitaa.com/joinchat/1079706013Ceed9a368e3