به مناسبت انتشار کتاب اطلاعاتی پیرامون فرقۀ واقفیه 📝 در منابع ارزشمندی همچون الغیبة و اختیار معرفة الرجال طوسی، علل الشرایع شیخ صدوق، الارشاد شیخ مفید، اعلام الوری طبرسی و ... به دلایل و عوامل انحراف واقفیه اشاره شده است. این منابع مهم‌ترین عامل انحراف را انباشتِ ثروت نزد وکلای امام‌کاظم علیه‌السلام می‌دانند که بعد از شهادت حضرت، ادعای قائمیت را مطرح کردند و برای اینکه بتوانند اموال را نزد خودشان حفظ کنند، از بیعت با امام‌رضا عليه‌السلام سر باز زدند. البته وجود بعضی روایات که فهم آن‎ها دشوار بود نیز به این قضیه دامن می‌زد؛ اما همه این‎ها ناشی از سوء برداشت بودند. از طرفی، عامل اصلی انحراف سران واقفیه، نفهمیدن یا بدفهمیدن احادیث و روایات ائمه علیهم‌السلام نبود، بلکه سران واقفیه با این ترفند به جذب و به عبارتی درست‌تر، به منحرف کردن شیعیان پرداختند؛ به این معنا که افرادی همچون زیاد بن مروان قندی به خاطر سوء برداشت از احادیث شریف منحرف نشدند، بلکه انگیزه آن‎ها همان حفظ اموال بود، اما با شبهاتی که ایجاد می‎کردند و به احادیث مشکوک استناد می‌کردند، می‌توانستند مردم را با خود همراه سازند. در منابع مختلف از آثار شیعیان به این شبهات پاسخ داده شده. به عنوان مثال مهم‌ترین دستاویز واقفیه برای اثبات ادعای خود، وجود این حدیث از امام‌صادق علیه‎السلام بود که می‎‌‌‌‌‌فرمود: «امام را جز امام بعدی کسی غسل نمی‌دهد». شیخ صدوق در عیون اخبار الرضا به تفصیل به دفع این شبهه می‎‌پردازد و آن را با دلایل منطقی و متقن رد می‌کند. در این کتاب بیان شده که اولاً واقفیه دلیلی مبنی بر اینکه کس دیگری بدن مطهر امام را غسل داد، ندارند و چه‌بسا خود حضرت رضا علیه‌السلام این کار را کرده باشد. الله اعلم. 📌 در ثانی امام‌صادق نفرمود: هرکس امام را غسل بدهد، حتماً او امام است یا اینکه امامت کسی که امام قبلی را غسل ندهد، باطل می‌شود، بلکه نهی فرمود از اینکه این مهم را کس دیگری انجام دهد. شیخ مفید نیز در کتاب ارزشمند الارشاد در رد این شبهه می‌فرماید این حدیث در حالت عادی صادق است، نه در شرایط اضطراری همچون زمان شهادت امام‌ کاظم در محاصره و حبس حکومت طاغوتی. https://www.ibna.ir/fa/book/314920/