🍂سلسله مباحث:
#زیِّ_طلبگی
شماره 40
🌺 شاخصها و ملاكهای كلی |
رفتار اجتماعی طلبه🌺
🔅مباحات خلاف شأن (قسمت سوم)
در روایتی آمده است:
عَبد اللَّهِ بن خالد الكنَانِی قَالَ استَقبَلَنِی أَبُو الحَسَنِ علیهالسلام وَ قَد عَلَّقْتُ سَمَكةً فِی یدِی فَقَالَ اقذِفهَا إِنَّنِی لَأَكرَهُ لِلرَّجُلِ السَّرِی أَن یحْمِلَ الشَّیءَ الدَّنِی بِنَفسِهِ ثُمَّ قَالَ إِنَّكم قَومٌ أَعدَاؤكم كثِیرَةٌ عَادَاكمُ الخَلقُ یا مَعشَرَ الشِّیعَةِ إِنَّكم قَد عَادَاكمُ الْخَلقُ فَتَزَینُوا لَهُم بِمَا قَدَرتُم عَلَیهِ؛
عبد اللّه بن خالد كنانی میگوید: ماهیای تهیه كرده بودم و در دست آویخته و به همراه میبردم. در این حال امام كاظم علیهالسلام مرا دید و فرمود: رهایش كن. من دوست ندارم كه یك فرد شریف نامدار چیز پستی را به دست خود حمل كند. سپس فرمود: ای جماعت شیعه! شما گروهی هستید كه دشمنان فراوان دارید. مردم با شما دشمناند. پس تا آنجا كه میتوانید برای آنان خود را بیارایید.
مشابه این موضوع را معاویه بن وهب نیز، از امام صادق علیهالسلام نقل كرده است:
مُعَاوِیة بن وَهبٍ قَالَ رَآنِی أَبُو عَبدِ اللَّهِ علیهالسلام بِالمَدِینَةِ وَ أَنَا أَحمِلُ بَقلا فَقَالَ إِنَّهُ یكرَهُ لِلرَّجُلِ السَّرِی أَن یحمِلَ الشَّیءَ الدَّنِی فَیجتَرَأَ عَلَیهِ؛
امام صادق علیهالسلام مرا در حالی كه مقداری سبزی با خود میبردم در مدینه دید و فرمود: برای یك فرد شریف نامدار شایسته نیست كه كالای پستی را با خود حمل كند؛ زیرا بر او جرأت پیدا میكنند.
توجه به تعلیلی كه در این دو حدیث بیان شده است، بسیار آموزنده است. در روایت اول، امام كاظم علیهالسلام میفرماید: چون شیعیان دشمن دارند باید ابهت و جلال خود را در مقابل دشمن پاس دارند و انجام كارهای پست، این جلال و شكوه را از آنان میگیرد و آنان را از اجرای بهینه وظایف خود باز میدارد. در روایت دوم نیز، امام صادق علیهالسلام به شأن اجتماعی كسی مانند معاویه بن وهب توجه كرده و به او تذكر دادهاند كه انجام كارهای پست مردم را بر او گستاخ و جری میگرداند و ضریب تأثیر اجتماعی او را پایین میآورد.
◀️بدیهی است در شرایطی كه این علت وجود نداشته باشد هر كس موظّف است كارهای شخصی خود را به دست خود انجام دهد. در توصیف اخلاق پیامبر صلیاللهعلیهوآله آمده است:
كانَ لایمْنَعُهُ اَنْ یحْمِلَ حَاجَتَهُ مِن السوق اِلی أهلِهِ؛ پیامبر اكرم صلیاللهعلیهوآله به دست خود مایحتاج خود را از بازار به سوی خانوادهاش حمل مینمود.
بسیاری از عالمانِ بنام نیز، همین شیوه را دارند و در تأمین نیازهای شخصی و خانوادگی خود از دیگران كمك نمیگیرند و این تواضع كه به تأسی از رفتار پیامبر اكرم صلیاللهعلیهوآله شكل گرفته موجب جلب اعتماد مردم و محبوبیت آنها نیز شده است.
در روایتی آمده است:
نَظَرَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ علیهالسلام إِلَی رَجُلٍ مِنْ أَهْلِ الْمَدِینَةِ قَدِ اشْتَرَی لِعِیالِهِ شَیئاً وَ هُوَ یحْمِلُهُ. فَلَمَّا رَآهُ الرَّجُلُ اسْتَحْیا مِنْهُ. فَقَالَ علیهالسلام اشْتَرَیتَهُ لِعِیالِك وَ حَمَلْتَهُ إِلَیهِمْ. أَمَا وَ اللَّهِ لَوْ لاَ أَهْلُ الْمَدِینَةِ لَأَحْبَبْتُ أَنْ أَشْتَرِی لِعِیالِی الشَّیءَ ثُمَّ أَحْمِلَهُ إِلَیهِمْ؛
امام صادق علیهالسلام مردی از اهل مدینه را دید كه برای خانوادهاش چیزی خریده و آن را حمل میكند. وقتی چشم او به امام افتاد، خجالت كشید. حضرت فرمود: برای خانوادهات خریدهای و میبری. به خدا قسم! اگر مردم مدینه نبودند (و در میان آنها شناخته شده نبودم) دوست داشتم كه من هم برای خانوادهام چیزی خرید كنم و برایشان ببرم.
بنابراین، ضمن اینكه روحانیت باید بیتكلف و بیآلایش باشد، باید اعتبار و پرستیژ صنفی خود را پاس دارد و به گونهای عمل نكند كه فرد او در نظر جامعه خُرد، پست، حقیر و ضعیف، یا صنف روحانیت به عنوان قشری كمارزش، بیمقدار و دونپایه تلقی شود.
پیامبر اكرم ـ اسوه مهربانی و اخلاق كه كارهای شخصی خود را به دست خود انجام میداد ـ به تعبیر امام علی علیهالسلام از هیبت و جلالت خاصی برخوردار بود و این رفتارها باعث خرد شدن عظمت و شخصیت او در میان جمع نبود .
بنابراین، هر كاری كه باعث سبكی شأن طلبه در نگاه مردم شود و او را در ایفای نقش اجتماعی و رسالت خود ضعیف گرداند، اخلاقا برای طلبه جایز نیست.
#ویژه_طلاب
#رفتار_اجتماعی
#راه_و_رسم_طلبگی
#ندای_تهذیب
🌸
@nedaye_tahzib
🌾
tahzib-howzeh.ir