📄"متن کامل کنفرانس۹، جلسه۷، قسمت دوم" 🔸در آخرین فراز از این روایت حضرت می‌فرمایند: وَ رَفِیقُهُ مَحَبَّةُ الْأَخْیار؛ یار علم، دوست داشتن انسان‌های والا است. حضرت در این فراز هم از سه کلمه ویژه استفاده کردند: "رفیق، محبت و اخیار". رفیق یعنی یار، همدم، هم فکر، همنشین. محبت از حب می‌آید، حب از جنس عاطفه است و احساس و عاطفه با هم تفاوت دارند. احساس ریشه غریزی و جسمی دارد، ولی عاطفه ریشه معرفتی دارد. لذا چنین محبتی، دلیل معرفتی و علمی دارد، نه دلیل ژنتیک یا نژادی یا خانوادگی یا احساسی. کلمه اخیار هم یعنی یاران برگزیده، کسانی که بر طبق یک نظر خاصی انتخاب شدند، یارانی که بر اساس خیر و برتری‌هایی با معیارهای الهی انتخاب شدند. اخیار در ادبیات تربیتی اسلام انسان‌هایی هستند که نزد خداوند بسیار والا و شریف هستند و به آنها به عنوان اولیاءالله یاد شده است. انسان‌هایی هستند که خداوند آنها را بر اساس دارا بودن یکسری برتری‌ها و شایستگی‌های ارزشی، برای دوستی با خودش انتخاب کرده است. 🔹️لذا امیرالمومنین علی علیه‌السلام می‌فرمایند علم در تعریف اسلام، بدون رفاقت و محبت به اخیار تنها می‌ماند، بی‌کس و بی یار و یاور می‌شود. علمی که محبت اخیار همراهش نباشد علم نیست. علمی که ما را به اولیاءالله و به اهل بیت علیهم‌السلام و به خدای یگانه، به حقیقت، به کشف حقایق عالم هستی نرساند، علم نیست. 🔸️۲۴ نشانه و امتیاز در برتری علم از دیدگاه اسلام در این روایت از کلام مولا امیرالمومنین علیه‌السلام مطرح شد و مفهوم علم از منظر تربیتی اسلام از سایر مطالبی که در عرف به آن علم گفته می‌شود قابل تشخیص می‌شود. در این ۲۴ مورد، حتی یک اشاره هم به نوع رشته و به نوع معلومات نشده است. مثلاََ بگوییم در رشته فقه است، عرفان است، ریاضی است، طب است، اخلاق است، تفسیر است و... . این یعنی رشته علمی خاصی در تعریف علم از منظر اسلام مطرح نیست بلکه اتفاقاََ توجه اسلام به بستر و فضای تعلیم و تعلم و کاربرد و راهبرد علم است، به روش‌های تربیتی است و از تمام این روایت درک می‌شود که کاربرد علم در اسلام، همیشه باید همراه با رهبری و هدایت عقل ارزشی انسان باشد و برنامه‌ریزی‌ها و حرکت‌های علمی، باید بر اساس تقویت و رشد عقل ارزشی باشد. 🔹️آن چیزی که در تعریف علم از نظر اسلام در بیان مولا امیرالمومنین علیه‌السلام آمده با همه روایات حضرت رسول‌الله صلوات‌الله‌علیه، ائمه اطهار علیهم‌السلام و آیات قرآن کاملاََ مطابقت دارد که در همه اینها، بحث درباره حقیقت علم و عالم است؛ درباره حقیقت متعلم و تعلیم است و صحبت از روش‌های تعلیم و تربیت است نه درباره رشته‌های علمی. اکنون به راحتی می‌توان علم به معنای واقعی و از منظر تربیتی اسلام را از علوم غیر اسلامی تشخیص داد و متوجه شد و ان‌شاءالله کمک کند تا بتوانیم قدم در راه علم حقیقی که ما را به نور مطلق می‌رساند برداریم. 💠مفهوم خاص علم در لسان مبارک حضرت رسول‌الله صلوات‌الله‌علیه تا اینجا دو مفهوم درباره علم مطرح شد. یکی آن مفهومی که در جوامع انسانی از علم در نظر گرفته شده یعنی همان معلومات، اطلاعات، آگاهی، دستاوردهای ذهنی و تجربی بشر، یکی هم مفهوم خاص از نظر وحی و ملکوت. مفهوم بشری و زمینی کلمه علم در ادبیات تربیتی اسلام در مواردی به کار رفته که منظور اسلام از این موارد، معنای اطلاعات و آگاهی و دانستن و خبر و اینهاست که در آن صحبت از رشته‌های علمی و فنون و... می‌شود؛ اما آن جایی که تعریف علم از منظر اسلام بیان می‌شود کاملاً با این تعاریف زمینی متمایز می‌شود. 🔹️یک روز رسول مکرم اسلام صلوات‌الله‌علیه وارد مسجد شده و مشاهده می‌کنند که عده‌ای در اطراف مردی جمع شده‌اند؛ حضرت سوال می‌کند اینجا چه خبر است؟ یکی جواب می‌دهد که این آدم علامه است. بعد حضرت می‌پرسند مگر چه می‌گوید؟ پاسخ می‌دهند که درباره تمام دودمان عرب، تمام وقایعی که اتفاق افتاده از روزگار جاهلیت و اشعار عرب و همه اینها اطلاعات و آگاهی دارد، اصلاََ داناترین فرد است. حضرت فرمودند اینها علمی است که ندانستنش به کسی ضرر نمی‌رساند و به عالمش سودی نمی‌رساند. در واقع حضرت علم را در مفهوم زمینی کلمه علم به کار می‌برند اما در ادامه می‌فرمایند که: علم فقط بر سه رکن است: "آيَةٌ مُحْكَمَةٌ أَوْ فَرِيضَةٌ عَادِلَةٌ أَوْ سُنَّةٌ قَائِمَةٌ". جالب اینجا است که بعد از این سه تعریف، اضافه می‌کنند: "وَ مَا خَلَاهُنَّ فَهُوَ فَضْل‌". هر چیزی که غیر از اینها باشد، فضل است یعنی از مقوله علم در منظر وحی، خارج می‌شود. 👈ادامه دارد... 🤚گروه تربیتی "سلام فرمانده" وابسته به کانال "نظام تعلیم و تربیت اسلامی" https://eitaa.com/joinchat/2869100725C996f5fe875 📜نظام تعلیم و تربیت اسلامی @Nezam_Tarbiat_Eslami