#صحیفه سجادیه
به نام خدا
➗➖➗➖➗➖➗➗➖➗➖➗➖➗
◀️ خلاصه مباحث کرسی درسهایی از صحیفه سجادیه
🗓 تاریخ: ۹۹/۵/۷
⏺ موضوع: دعای هشتم صحیفه سجادیه
➗➖➗➖➗➖➗➗➖➗➖➗➖➗
🔻🔻دعای هشتم صحیفه سجادیه🔻🔻
و کان من دعائه (علیه‌السلام) فی الاستعاذه
من المکاره و سیئ الاخلاق و مذام الافعال
🔸 تعریف اخلاق:
"اخلاق"، جمع خُلُق است. به معنای حالتی در نفس انسان که سبب می‌شود انسان به آرامی، راحتی و سهولت کاری را انجام بدهد. کاری که قبل از آن، برای او سخت بوده است؛ اخلاق، بر دو نوع است: اخلاق حَسَن (خوب)، اخلاق سَیِّئ (زشت).
🔸 نخستین اخلاق ناپسند؛ "هَیَجانِ الحِرص":
کلمه "حرص" را در لغت، میل شدید معنا می‌کنند و در اصطلاح، شدت مبالغه انسان در خواستن چیزی را گویند. در باور عموم مردم، حرص معنای منفی دارد؛ اما در حقیقت، بستگی دارد به اینکه متعلق حرص چه باشد و به چه چیزی تعلق گرفته باشد.
🔸 نمونه‌های مثبت حرص:
۱. خدا در ستایش پیامبرش می‌فرماید: "لَقَد جاءَکُم رَسُول مِن اَنفُسِکُم ... حَریص عَلَیکُم ... (توبه، ۱۲۸)؛ پیامبر حریص است بر شما؛ یعنی حریص بر هدایت امت و جامعه است.
۲. حرص‌ورزی در مرتبه محبت و عبودیت خداوند: "الذین آمنوا اَشَدُّ حُبّاً لله" (بقره، ۱۶۵)؛ (اَشَدُّ حُبّاً لله)، همان حرص در عشق‌ورزی به خدا است.
۳. حریص بودن در مسیر علم و دانش: خدا به پیامبرش می‌فرماید: "و قل رب زدنی علما"؛ بگو پروردگارا علم مرا زیاد کن.
🔸 ریشه حرص:
۱. نبود معرفت توحیدی: انسان اگر تکیه‌اش بر صفات الهی باشد هرگز به سمت حرص نخواهد رفت؛ ولی اگر به داشته‌های خودش اعتماد داشته باشد، به دنبال حرص می‌رود.
۲. توهّم: انسان‌های حریص، توهمات را به جای قوه عقلانی، پایه زندگی خودشان قرار داده‌اند؛ در حالیکه عقل به معنای بازداشتن است و سبب می‌شود حیوان وجود انسان، چموشی نکند و به سمت زیاده‌خواهی نرود.
🔸 آسیب‌های حرص:
دو ویژگی در انسان‌های حریص وجود دارد:
۱. بی‌قراری و آشفتگی؛ امام صادق (علیه‌السلام) می‌فرمایند: اگر برای فرزند آدم دو وادی باشد که یکی، نهری از طلا و دیگری، نهری از نقره داشته باشد. انسان دنبال وادی سومی می‌گردد ... .
۲. اسارت: انسان حریص، اسیر دنیا و مادیات آن است و در او آزادگی وجود ندارد. امام صادق (علیه‌السلام) می‌فرمایند: بی‌نیازترین افراد کسی است که اسیر حرص نباشد.
🔸 درمان حرص:
۱. معرفت توحیدی: انسان هر مقدار که شناخت نسبت به خدا و صفات الهی داشته باشد می‌تواند با حرص مقابله کند.
۲. تامل و تفکر در پیامدهای حرص: انسان باید در عاقبت انسان‌های حریص بیندیشد که چه کردند و کجا رفتند.
۳. تقویت خویشتن در مسیرهای مثبت حرص: انسان بیندیشد که اگر در مسیر هدایت و تقوا و کمال به سمت زیاده‌خواهی بروم چقدر ارزش خواهد داشت.
🔸 راهکار عملی مقابله با حرص:
۱. ارتباط متصل با خدا: خداوند، راهکار عملی درمان حرص را چنین معرفی می‌کند: "ان الانسان خلق هلوعا ... الا المصلین": انسان‌ها آزمند و حریص آفریده شده‌اند ... مگر نمازگزاران.
۲. مراقبه و خودپایشی: امیرمؤمنان (علیه‌السلام) می‌فرمایند: "کُنتُ بَوّاباً عَلَی قَلبِی": من مانند نگهبانی، بر درب قلبم ایستادم و اجازه ندادم غیر خدا وارد آن شود.
۳. سیاست‌گذاری صحیح اقتصادی: برای مقابله با حرص، انسان باید حساب اموال خود را مشخص کند و بی حدّ و حصر در زندگی هزینه نکند و میانه‌روی داشته باشد.
🆔@quranlive