73 🔅🔅🔅 ⏪ مثَل کور و بینا ، کر و شنوا 3 (مَثَلُ ا لْفَرِیقَیْنِ کَالاْعْمَی وَا لاْصَمِّ وَا لْبَصِیرِ وَالسَّمِیعِ هَلْ یَسْتَوِیَانِ مَثَلاً اءَفَلاَ تَذَکَّرُونَ) . (هود / 24.) ((مثل این دو گروه (مؤ منان و منکران ) مثل نابینا و کر و بینا و شنواست ؛ آیا این دو همانند یکدیگرند ؟ ! آیا پند نمی گیرید ؟ ! )) . 🌱🌱🌱 ▫️مولوی می گوید : چشم آخِر بین تواند دید راست چشم آخُر بین غرور است و خطاست (196) بنا بر این چشم انسانی و دیدگاه ((مرآتی )) وسیله ای است که به آدمی بصیرت و بینش و ژرف نگری دینی می بخشد . ▫️صاحب تفسیر ((کشف الاسرار)) در ذیل آیه مورد بحث می گوید : ((نابینای به حقیقی اوست که نه دیده عبرت دارد تا از روی استدلال به ((آیات آفاق )) نظر کند ، نه دل فکرت دارد تا در ((آیات انفس )) تاءمّل کند نه بصیرت حقیقت دارد تا به نور فراست ، مکاشفات اسرار غیبی بیند . . . )) . (197) مراد از ((آیات آفاق )) آفریده های جهان طبیعت است ، همانند خورشید و ماه و ستارگان بانظام دقیقی که بر آنها حاکم است و انواع جانداران و گیاهان و کوهها و دریاها با عجایب و شگفتیهای بی شمارش و موجودات گوناگون اسرار آمیزش که هر یک آیه و نشانه ای است بر حقّانیّت ذات پاک خدا . منظور از ((آیات انْفُس )) درون انسان است ، همچون آفرینش دستگاههای مختلف جسم انسان و نظامی که بر ساختمان حیرت انگیز مغز و حرکات منظّم قلب و عروق و بافتها و استخوانها و انعقاد نطفه و پرورش جنین در رحم مادران و از آن بالاتر اسرار و شگفتیهای روح انسان می باشد که هر گوشه ای از آن ، کتابی است از معرفت پروردگار و خالق جهان . اصطلاح ((آفاق و انفس )) از خود قرآن گرفته شده که می فرماید : (سَنُرِیهِمْ ءَایَتِنَا فِی ا لاْفَاقِ وَفِیَّ اءَنفُسِهِمْ حَتَّی یَتَبَیَّنَ لَهُمْ اءَ نَّهُ ا لْحَقُّ)(198) ؛ ((ما به زودی آیات و نشانه های خود را در اطراف جهان و در درون جانشان به آنها نشان می دهیم تا برای آنان آشکار گردد که او حقّ است )) . ▫️تمثیلی از شیخ شبستری شیخ محمود شبستری در کتاب ((گلشن راز)) اصحاب فرقه های مختلف و عقاید گوناگون را به انواع کوری و امراض چشم تشبیه نموده و می گوید : خرد را نیست تاب نور آن روی برو از بهر او چشم دگر جوی دو چشم فلسفی چون بود اَحْوَلْ(199) ز واحد دیدن حقّ شد معطّل ز نابینایی آمد راءی تشبیه (200) ز یک چشمی است ادراکات تنزیه تناسخ (201) زان سبب کفر است و باطل که آن از تنگ چشمی گشت حاصل چو اکْمَهْ(202) بی نصیب از هر کمال است کسی کورا طریق اعتزال (203) است کلامی کو ندارد ذوق توحید به تاریکی در است از غَیْم (204) تقلید رَمَد(205) دارد دو چشم اهل ظاهر که از ظاهر نبیند جز مظاهر از او هرچه بگفتند از کم و بیش نشانی داده اند از دیده خویش (206) ====================== 196-مثنوی معنوی ، انتشارات کلاله خاور، دفتر اوّل ، ص 52. 197-تفسیر کشف الاسرار و عدة الابرار، ج 4، ص 381. 198-فصّلت / 53. 199-((احول )): کج چشم ، دو بین . 200-((راءی تشبیه )): نظریه فرقه ای از مسلمانان که خدا را به مخلوقات تشبیه می کنند. 201-((تناسخ ))، نظریه گروهی است که معتقدند روح آدمی پس از مردن ، به بدن انسانی دیگر یا حیوان منتقل می شود. 202-((اکْمَهْ)): گنگ و کور. 203-((اعتزال )): یعنی مکتب معتزله . 204-((غَیْم )): یعنی ابر، تاریکی . 205-((رَمَد)): درد چشم ، ورم ملتحمه چشم . 206-گلشن راز، ص 56. 🌴🌴🌴 قدر ار نشناسد دل و کاری نکند بس که از این حاصل ایام برد 🔅مدرسه تفسير و علوم قرآن @rahighemakhtoom