#محرم
#علل_قیام
#معروف_عملی
#آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی
🏴 معروف و منکر اعتقادی
▪️ سالار شهیدان (سلام الله علیه) گرچه به عنوان امر به معروف و نهی از منكر قیام كرد، لكن معروف برخی اعتقادی اند، برخی اصلی‌اند و برخی فرعی، چه اینكه منكر برخی اعتقادی اند و برخی فرعی. گناه دو قسم است، واجب هم دو قسم است؛ برخی از گناهان اند كه كفرند، برخی از گناهان‌اند كه كفر نیستند ولی با حفظ اصل اسلام معصیت اند. معروف هم دو قسم است: برخی از معروف ها جزء اصول دین اند مثل توحید، برخی از معروف ها جزء فروع دین اند مثل نماز. یك وقت انسان نماز نمی خواند، مسلمانی است كه معصیت كرده است؛ یك وقت ـ معاذالله ـ می گوید نماز را كه خدا در قرآن كریم فرمود من ـ معاذالله ـ قبول ندارم، این منكری است كه كفر است و آن یكی منكری است كه معصیت است.
▪️ در عصر سالار شهیدان حسین بن علی بن ابی طالب (سلام الله علیه) جریان منكر كه ابی عبدالله فرمود: «من برای نهی از منكر قیام كردم»[1] تنها منكر فرعی و عملی نبود، تنها معصیت نبود، تنها بد اخلاقی نبود، بلكه آن منكر ریشه ای و اعتقادی بود؛ یعنی بازگشت شرك به جای توحید بود، رجوع جاهلیت به جای عقلانیت بود، عود كفر به جای اسلام بود، وقتی شرك به جای توحید برگشت، جاهلیت به جای عقلانیت برگشت و كفر به جای اسلام برگشت قهراً [معاصی] مناسب خود را هم به همراه دارد، در جریان معروف هم به شرح ایضاً؛ اینكه سالار شهیدان (سلام الله علیه) فرمود: «من به قصد امر به معروف قیام كرده ام» تنها معروف فرعی و اخلاقی و عملی نبود، هم معروف اعتقادی بود هم معروف اخلاقی بود و هم معروف عملی؛ یعنی شرك به جای توحید نشست، توحید معروف است؛ تواضع رخت بربست و تكبر به جای تواضع نشست، تواضع اخلاق است؛ صدق رخت بربست و دروغ به جای صدق نشست، صدق یك واجب فرعی است. سالار شهیدان هم برای آن معروف اعتقادی قیام كرد، هم برای معروف اخلاقی قیام كرد و هم برای معروف عملی تا جامعه موحّد بشود در بخش اعتقاد، متخلّق به اخلاق الهی بشود در بخش صفات نفس، عامل به دستورهای دینی بشود در بخش فروع دین.
[1]. مناقب آل أبی طالب علیهم السلام (لابن شهرآشوب)، ج4، ص89؛ «ا ِنِّی لَمْ أَخْرُجْ بَطِراً وَ لَا أَشِراً وَ لَا مُفْسِداً وَ لَا ظَالِماً وَ إِنَّمَا خَرَجْتُ أَطْلُبُ الصَّلَاحَ فِی أُمَّةِ جَدِّی مُحَمَّدٍ أُرِیدُ آمُرُ بِالْمَعْرُوفِ وَ أَنْهَى عَنِ الْمُنْكَرِ أَسِیرُ بِسِیرَةِ جَدِّی وَ سِیرَةِ أَبِی عَلِی بْنِ أَبِی طَالِبٍ فَمَنْ قَبِلَنِی بِقَبُولِ الْحَقِّ فَاللَّهُ أَوْلَى بِالْحَقِّ وَ هُوَ أَحْكَمُ الْحَاكِمِینَ...».
🔅تفسیر و قرآن پژوهی
@rahighemakhtoom