درنگی در کارنامه سیاسی حجت الاسلام شهید
#میرزاکوچک_جنگلی
میثم عبداللهی چیرانی
[صفحه 1 از 6]
@rozaneebefarda
🔻🔻🔻
یادی از بنیانگذار مینیاتور جمهوری اسلامی
امروز 11 آذرماه مصادف است با سالروز شهادت حجت الاسلام میرزاکوچک جنگلی. او یکی از نمادهای مقاومت اسلامی و مردمی در دوران معاصر است که همزمان به مقابله با دو استعمار روس و انگلیس و استبداد داخلی به مبارزه برخاست و در این راه مقدس، به شهادت رسید. در این یادداشت مختصر، مروری خواهیم کرد بر مجاهدت های سیاسی و مبارزاتی این روحانی شهید.
مقام معظم رهبری در روز ۱۱ آذر ۱۳۹۱ در یادکرد شهید میرزاکوچک جنگلی فرمودند: «یک واحد مینیاتوری را ایشان از نظام اسلامی و جمهوری اسلامی را در رشت و در همان محدودهی خاصّ خودش – گیلان – بهوجود آورده.»
تولد و تحصیلات میرزا کوچک
میرزا کوچک در سال ۱۲۹۸ قمری در «محله استادسرای» رشت متولد شد. پدرش میرزا بزرگ از روحانیون ساکن رشت و در دستگاه دیوانی رشت، کارمند بود. میرزا کوچک در رشت بزرگ شد و با آغاز نوجوانی، دروس علوم دینی را در مدرسه «حاجی حسن» در محله «صالحآباد» رشت آغاز کرد. پس از آن در مدرسه جامع رشت، جنب مسجد جامع، تحصیلات دینی خود را گذراند. سپس در مدرسه دینی «محمودیه» تهران دروس دینی خود را پی گرفت. آیتالله «شیخ محمدحسین یزدی» از علمای ساکن تهران، استاد وی بود. همچنین گفته شده که میرزا بخشی از درسها را پیش «آیتالله سید عبدالوهاب صالح ضیابری» از علمای ساکن رشت خواند. میرزا کوچک روحانی جوان و فاضلی بود که در پیش از قضایای مشروطیت در تهران بود و مشغول تحصیل علوم دینی بود و سپس به رشت بازگشت و در آغاز مشروطیت، فعالیتهایی را شروع میکند.
جوان مشروطهخواه
او در آغاز مشروطه در سن حدود ۲۶ سالگی، طلبهای فاضل بود که به حوزه رشت رفتوآمد داشت. با دوستانش فعالیتهای سیاسی خود را در حمایت از مشروطیت انجام میداد. در آغاز مشروطه انجمنهای مختلفی در رشت تشکیل شد. حدود ۱۵ انجمن با گرایشها و افکار مختلف چه وارداتی و چه بومی در رشت تشکیل شد که برخی از آنها با قفقاز در ارتباط بودند و برخی با تبریز رابطه داشتند. در حقیقت بهنوعی میتوان گفت پیش زمینه و پیش درآمد احزاب سیاسی بود که بعدها تشکیل شدند.
مستقل و پیشرو
نکته مهم در رابطه با فعالیتهای میرزا کوچک این است که او فعالیتش را در قالب هیچیک از این گروهها انجام نداد؛ وارد انجمنها نشد و همراه با عدهای از دوستان طلبه و روحانی خود، «انجمن روحانیون ایران» را در رشت تأسیس کرد و فعالیتهای سیاسی و اجتماعی او و دوستان فاضلش که همه معمم و از روحانیون و طلاب ساکن رشت بودند، در قالب همین تشکیلات انجام میشد. این انجمن کاملاً مشروطهخواهانه بود و اعضای آن همگی طلبه و روحانی هستند. کل فعالیتهای میرزا کوچک در دوران مشروطهی اول تا پیش از به توپ بستن مجلس در قالب همین انجمن است او در آن زمان طلبه معمم و فاضلی است که در رشت منبر میرود و فعالیتهای سیاسی، اجتماعی و مذهبی پررنگی دارد و از این رو در رشت شناخته شده است. او برای اعضای انجمن روحانیون، لباس متحدالشکل تهیه میکند و برای آنها آموزش نظامی تدارک میبیند تا آمادگی نظامی داشته باشند.
حساسیت ویژه نسبت به مسائل دینی
میرزا کوچک در ماجراهای فتح رشت، فتح قزوین و فتح تهران حضور دارد؛ یکی از شخصیتهای شاخص که در کنار فرماندهان بود. در ماجرای فتح قزوین وقتی میبیند «میرزا کریم خان رشتی» و برادرش «عبدالحسین خان سردار محیی» از سران مشروطه گیلان که این قضایا را مدیریت میکردند، کارهای نامشروعی دادند. میرزا کوچک از آن فضا زده میشود و بعد از چند بار تذکر، به رشت بر میگردد. «میرزا کریم خان رشتی» در رشت به دیدارش میآید و قول میدهد آن کارها، دیگر تکرار نشود و میرزا کوچک با این شرط و شروط قبول میکند با نیروهایی به تهران برگردد. در راه، در منطقهای به نام علیشاهعوض که شهریار امروزی است، به اردوی گیلانیان فاتح تهران میپیوندد و در آن اردو حضور دارد و در فتح تهران هم حضور داشت.
او شخصیتی کاملاً متدین و متشرع است و نسبت به مسائل دینی حساسیت دارد و در این مسائل با کسی تعارفی ندارد. بنابراین به طور دائم با سران مشروطه در حالت قهر و آشتی است و رفت و برگشتهایی صورت میگیرد و انتظارات بیشتری در کنترل مشروطهخواهان دارد؛ اما آن افراد عوامل برجسته انگلیس بودند که بعدها مشخص شد و میرزا اندکی بعد از فتح تهران از آنها فاصله گرفت و دیگر حاضر نشد با آنها ملاقاتی کند و آنها را منحرف کنندگان مشروطه میدانست. در ماجرای جنگل هم علی رغم تلاش چند باره این عده، حاضر نشد آنها را در نهضت جنگل بپذیرد.
@rozaneebefarda
ادامه👇🏾