نقدی بر «هادی‌نامه»؛ یادنامه مرحوم سیدهادی خسروشاهی به قلم رسول جعفریان [ص ۲ از ۶] 🔹یعنی با محاسبه حجم مقالات و یادداشت های مرتبط به استاد خسروشاهی می توان گفت یک پنجم حجم کتاب مرتبط به استاد خسروشاهی است و بقیه بی ارتباط است یا اینکه به سفارش تدوینگر، به این ارج نامه اهدا شده است. 🔹شاید این اشکال را به این سبک ارج نامه یا یادنامه نویسی گرفت که ممکن است یادنامه چندان ربطی به صاحب یاد نداشته باشد ولی حداقل می توان انتظار داشت که برای مخاطبان علاقه مند، متناسب مقالات مرتبط و غیرمرتبط عقلانی تر باشد (نه نسبت یک پنجم از حجم کتاب ۱۰۸۰ صفحه ای). 🔹یادم هست که خود استاد خسروشاهی منتقد جدی این نوع ارج نامه نویسی برای بزرگان و شخصیت های علمی و فرهنگی بود. گویی آنها را جزو مصادیق «غش در معامله» می دانست که مخاطب/ مشتری کتاب را به بهانه بزرگداشت شخصیتی می خرد ولی بهره لازم را از کتاب نمی برد. البته این اشکال بیشتر به این رویکرد ارج نامه نویسی است که باید از جایی و از افرادی منقطع و متحول شود و این سبک یادنامه نویسی تغییر کند. حتی شنیده ای از مرحوم استاد درباره ارسال مقالات و سطح مقالات این نوع ارج نامه ها دارم که جهت حفظ حرمت ایشان و تقدیر از نویسندگان و اساتیدی که برای نوشتن مقالات شان وقت می گذارند، ذکر نمی کنم. ۳. محدود شدن به دو سه حوزه فعالیتی استاد یک اشکال کلی بر این کتاب محدود شدن به یک سری نویسندگان در حوزه تاریخ و رجال معاصر است. در حالی که بخشی از فعالیت های استاد خسروشاهی در حوزه تاریخ معاصر بوده است و از فعالیت های ایشان در عرصه پژوهش، ترجمه، فعالیت طولانی مدت مطبوعاتی، ارتباطات سیاسی و تعاملات بین المللی و تقریب مذهب اسلامی و راه اندازی کتابخانه مرکز بررسی های اسلامی و… خیلی کم و محدود یاد شده است و شأن استاد خسروشاهی را در حد یک نویسنده و محقق تاریخ معاصر دیده شده است که در این حوزه هم متأسفانه شأن و جایگاه و اثرگذاری استاد رعایت نشد و به زعم نگارنده، در حق او و جایگاهش اجحاف شده است. 🔹یکی از تعابیر مناسب و مهمی که استاد حکیمی درباره استاد خسروشاهی مطرح شده است «فرهنگ بان کوشا» است به معنای اعم آن، فرهنگ به معنای کلانش که حتی سیاست و حکومت هم ذیل آن باشد و تعبیر دیگر «حافظه تاریخی جهان اسلامی» و «دایره المعارف مجسم نهضت های اسلامی معاصر» است که به واسطه ارتباط گسترده بین المللی که استاد از سنین جوانی تا اواخر حیات پربرکت‌شان داشتند و در این زمینه معرفی درست و شایسته ای از استاد در کتاب «هادی نامه» صورت نگرفته است. ۴. نسبتهای ناروا و نادرست معمولاً نقد نوشتن بر «ارج نامه ها» مرسوم نیست ولی چون در فضای اینترنت به صورت عمومی قابل دسترس همگان است و این یادنامه ـ به خاطر استاد و رسانه ای بودن تدوینگر محترم ـ بازخوردهایی هم در بین برخی فعالان و سیاسیون هم داشته است و نسبت هایی به استاد داده شده، بی انصافی در حق استاد می دانم که این اشکالات و انتقادات ـ هرچند به زعم برخی ها غیرمهم و کوچک ـ بیان نشود و هم اینکه از آقای جعفریان انتظار داشته باشیم به پاس علاقه و ارتباطی که به استاد خسروشاهی داشتند اشکالات و انتقادات وارده را در کتاب مورد توجه و اصلاح قرار دهند یا حداقل در پاورقی توضیحی بر برخی یادداشت ها بیاورند و بنویسند تا مخاطبان شناخت جامع تر و صحیح تری از استاد پیدا کنند. یا به دنبال تهیه جلد دوم این مجموعه باشند تا زوایای دیگر فعالیت های استاد هم بیان شود و شأن استاد در حد این کتاب محدود نماند و مخاطبان و نسل های آینده شناخت صحیح و جامع تری از مرحوم استاد داشته باشند. چه بخواهیم و چه نخواهیم، الآن این کتاب در افواه و افکار عمومی به عنوان یکی از منابع شناخت استاد خسروشاهی مطرح شده است، در حالی که حاوی اشکالات زیادی است و شناخت ناقص مانند دفاع بد، اثر منفی بر مخاطبان خواهد داشت. @rozaneebefarda ادامه👇