نقدی بر «هادینامه»؛ یادنامه مرحوم سیدهادی خسروشاهی به قلم رسول جعفریان
[ص ۳ از ۶]
۵. اشکالات تاریخی
متأسفانه آفت تعجیل و شتابزدگی و کار فردی که رویه استاد جعفریان شده است، باعث اشکالاتی در کتاب «هادی نامه» شده است و بابت همین اعتراضات زیادی به وی و آثار مکتوب ایشان شده است. از کتاب خواندنی «سازمان ها و جریان های مذهبی سیاسی ایران» گرفته که تاکنون بیش از هفت هشت ویرایش از آن منتشر شده تا کتاب اخیر «هادی نامه». این تعجیل و بی دقتی در محتوا و نگارش و حتی سفارش و درج مقالات خودش را به صورت جدی نشان داده است و اگر محققی فرصت کند ده ها تناقض یا اشکال تاریخی از آن استخراج خواهد کرد.
🔹استاد جعفریان چون خودش در حوزه تاریخ معاصر فعال است نویسندگان را بیشتر از این حوزه انتخاب کرده است یا اینکه نویسندگان حوزه تاریخ به این دعوت ایشان لبیک گفتند و شاید سراغ افراد و نویسندگان و شخصیت های حوزه های دیگر نرفته اند. شخصیت هایی که سالیان دراز با استاد خسروشاهی ارتباط فکری و کاری داشتند در این مجموعه کمتر دیده می شوند. آقایان محمدتقی انصاریان، موسی حقانی، محمدعلی مهدوی راد، سید محمد ثقفی، محسن کمالیان و محمدرضا کائینی و محمد الوانساز خویی جزو آقایان و افرادی هستند که در زمان حیات استاد، ارتباط بیشتری با استاد داشته اند و طبیعی است خاطرات زیادتر و دقیق تری از ایشان داشته باشند و بقیه نویسندگان آن چنان ارتباط جدی با استاد نداشتند. البته مرتبط نبودن دلیل بر شناخت بهتر یا تحلیل دقیق تر داشتن از فعالیت ها و رویکردهای استاد نیست. چه بسا افرادی با ایشان ارتباط داشتند ولی در نوشتارشان نتوانستند استاد را خوب به مخاطبان کتاب بشناساند. مثلاً آقای محمدتقی انصاریان (مدیر زحتکش و دلسوز و متدین انتشارات انصاریان) خاطره ای از استاد نقل می کند که کأنه مرحوم استاد کلاً به نماز اول وقت بی اعتنا بوده. یا آقای کمالیان نسبتی به استاد می دهد که خلاف واقع بوده. اینکه مرحوم استاد به مراسم تشییع جنازه مرحوم حجت الاسلام احمد آقا خمینی نرفته و چنین و چنان. نسبت هایی سنگین که اصلاً مشخص نیست کتاب مذکور توسط ارزیابان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مطالعه شده باشد وگرنه به عنوان فردی که هشت سال تجربه جدی نشر دارم، سخت گیری های اداره کتاب که بعضاً بی ربط هست، را مشاهده کردم. نکته دیگر، آیا شواهدی در دست است که ایشان به تشییع جنازه علما و شخصیت ها می رفته و مرحوم حاج احمدآقا را نرفته. در حالی که وضعیت جسمی و بیماری استاد و مشغولیت های فراوان فرهنگی و رویه استاد و همچنین تردّد میان تهران و قم به صورت هفتگی و دو هفتگی، امکان چنین حضورهایی را به ایشان نمی داده است.
استاد خسروشاهی همه غیرمعصومین(ع) و حتی مراجع و علمای بزرگ را ممکن الخطا می دانست و محتمل است به مرحوم حاج احمد آقا نیز انتقاداتی داشته باشند. حتی فراتر از آن، انتقاداتی را علیرغم رفاقت دیرین و علاقه متقابل به رهبر معظم انقلاب و رئیس اسبق مجمع تشخیص مصلحت نظام وارد می دانسته اند که به صورت محترمانه و در دفاع از احقاق برخی شخصیت های فرهنگی و علمی و… آن مواردی را که صلاح انتشار عمومی می دانسته اند ـ در کتاب خاطرات مستند درباره آیت الله سید علی خامنه ای (حفظه الله) آورده اند. قاعدتاً ایشان ـ مانند دیگر فعالان و دلسوزان ـ انتقادات و اشکالات ایشان بر عملکرد مسئولان و منسوبان انقلاب اسلامی و نظام جمهوری اسلامی داشتند ولی دلیلی نداشت که آن ها را در محافل و مجالس و گفتگوهای مختلف بیان و برجسته کنند تا شاید از این انتقادات سوءاستفاده شود و دست مایه توهین و تحقیر و یا عُقده گشایی عده ای شود. همچنان که نامه های انتقادی و اسناد زیادی از مرحوم استاد به جای مانده است که تاکنون منتشر نشده است.
🔹یکی از مواردی که در سیره و زندگی اخلاقی استاد خسروشاهی بود همت فوق العاده ایشان در «خوب دیدن» و «حُسن ظن داشتن» ـ به صورت عمومی ـ بود. حُسن ظن و خوش بینی به همه داشت و تلاش داشت خوبی های افراد و شخصیت ها و جریانات و گروه ها را ببیند و برجسته کند و کمتر روی نقاط منفی و ضعف آنها بپردازد. هر چند خود معترض برخی رفتارها یا روحیات یا نوشتار آنها باشد ولی پس از درگذشت شان، سعی داشتند به خدمات آنها بپردازد تا اشتباهات و اشکالات آنها. حجت الاسلام والمسلمین دکتر ثقفی هم اطلاعات اجمالی و نادقیقی را راجع به زمان، تعداد و حجم فعالیت های استاد داشته یا نکاتی را فراموش کرده بودند. ایشان که از دوستان قدیمی استاد و از هیأت موسسان مرکز بررسی های اسلامی بودند، درباره هدایای استاد از وجوهات می گوید که نسبت نادرستی است؛ چرا که هدیه دادن از وجوهات به دیگر طلاب و روحانیون هنر نیست، اینکه فردی از مال شخصی خویش هزینه کند ارزشمند است.
@rozaneebefarda
ادامه👇