قسمت 2 ✳️ تحمّل شكنجه‏هاى روحى و بدنى‏ آنگاه كه پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله به دعوت عمومى پرداخت، سران قريش براى ساكت كردن آن حضرت، هر وسيله‏اى را كه امكان داشت به كار بردند نخست مبارزه روانى را با وعده مقام و مال و امكانات رفاهى آغاز كردند، چون تأثير نداشت به سراغ تهمت‏هاى ناجوانمردانه و تمسخر رفتند و ايشان را آماج كلماتى چون مجنون، شاعر، كاهن، كذّاب قرار دادند؛ سپس به مبارزه جسمى پرداختند و با انواع آزارها و شكنجه‏هاى بدنى از پرتاب سنگ و زباله و پاره كردن لباس و حصر غذايى و معاملات و ارتباطات با قبايل عرب، جنگ‏هاى بسيارى را بر حضرت تحميل كردند و در نهايت حضرت و يارانش را مجبور به هجرت از مكه به سوى مدينه و حبشه نمودند. فصل تازه‏اى در رسالت پيامبر آغاز گرديد و خداوند وى را به ايستادگى دعوت نمود: فَلِذلِكَ فَادْعُ وَاسْتَقِمْ كَمَا أُمِرْتَ وَلَا تَتَّبِعْ أَهْوَاءَهُمْ پس آنان را [به سوى همان آيينى كه به تو وحى شده‏] دعوت كن، و همان گونه كه مأمورى [بر اين دعوت‏] استقامت كن، و از هواهاى نفسانى آنان پيروى مكن. و پس از تهديدات دشمنان، فضايل اخلاقى فراموش گرديد و سلاح كينه و قومى‏گرى و تعصّب به ميدان آمد تا از گسترش اسلام جلوگيرى كند البته علّت اصلى مقاومت مردم آن زمان، كمبود رشد فكرى و مقابله دعوت پيامبر با منافع قومى از بت‏پرستى تا رباخوارى از مستضعفان بود كه با تشكيل كادر رهبرى مخالفان قريش، حركت دين اسلام دچار ركود مى‏شد. ولى باز خداوند حضرت را به شكيبايى فرا خواند و فرمود: فَاصْبِرْ لِحُكْمِ رَبِّكَ وَلَا تَكُن كَصَاحِبِ الْحُوتِ پس در برابر حكم و قضاى پروردگارت [كه هلاك كردن تدريجى اين طاغيان است‏] شكيبا باش و مانند صاحب ماهى [يونس‏] مباش [كه شتاب در آمدن عذاب را براى قومش خواست و به اين علّت در شكم ماهى محبوس شد]. حضرت رسول اكرم صلى الله عليه و آله پس از عبور از مرحله صبر و استقامت در برابر همه‏ مقاومت‏ها به سوى نهادينه كردن دين در برنامه زندگى مردم تلاش بسيار نمود. و مال و اهل بيت خويش را فداى دين كرد. پيامبر عزيز اسلام صلى الله عليه و آله در اين زمينه مى‏فرمايد: إنْ عَرَضَ لَكَ بَلاءٌ فَاجْعَلْ مالَكَ دُونَ دَمِكَ فَإنْ تَجاوَزْكَ البَلاءُ فَاجْعَلْ مالَكَ وَدَمَكَ دُوْنَ دينِكَ، فَإنَّ المَسْلُوبَ مَنْ سَلَبَ دينُهُ وَالمَخْروُبَ مَنْ خَرِبَ دينُه. اگر بلايى برايت پيش آمده مالت را فداى جانت كن و اگر بلا از تو گذشت؛ مال و جانت را فداى دينت كن؛ زيرا غارت شده كسى است كه دينش به غارت رفته است و خانه خراب كسى است كه دينش ويران گشته باشد. پس بر اين اساس حضرت رسول اكرم صلى الله عليه و آله تمام اذّيت‏ها و فشارها را در راه خدا تحمّل كرد تا رضايت حق تعالى را كسب كند. طارق محاربى مى‏گويد: «پيامبر را ديدم كه در ميان مردم با صداى بلند مى‏فرمود: «يا ايُّهَا الناسُ قُولُوا لا إلهَ إلّااللَّهُ تُفْلِحُوا» مردم را به اسلام و يگانه‏پرستى دعوت نمود و ابولهب قدم به قدم به دنبال او مى‏رفت و به سوى حضرت سنگ مى‏انداخت به حدى كه پاى ايشان خونين مى‏شد و پيامبر همچنان مردم را ارشاد مى‏فرمود و ابولهب فرياد مى‏زد: مردم! اين مرد دروغگوست به حرف‏هاى او گوش ندهيد. «بونس ويلى به» مى‏نويسد: «محمد صلى الله عليه و آله دينى تهذيب يافته به سوى همه جهانيان آورد، او نماينده عنايات پروردگار بود، خداى آگاه او را برانگيخت تا مسيحيان گمراه شده را آگاه سازد. آيين محمدى صلى الله عليه و آله چنان خردمندانه است كه در تبليغ آن هيچ نيازى به كاربرد شمشير و زور نيست. كافى است كه اصول آن را درست به مردم بفهمانند تا همه با جان به آن بگروند. ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏3، ص: 35 دعای 🆔 @sahife2