هدایت شده از موسسه مصاف
آرمانی گمشده 2⃣ قسمت دوم 🔻 آیا مدارس غیرانتفاعی عدالت آموزشی را نقض می‌کنند؟ 🔸ایده ساخت مدارس غیرانتفاعی در شکل کنونی آن‌ها پس از پایان جنگ تحمیلی مطرح شد. با توجه به رشد جمعیت در آن سال‌ها و مشکلات دولت برای بازسازی کشور، این ایده با هدف مشارکت بخش خصوصی در آموزش، با حمایت گروهی از نمایندگان، توسط مجلس تصویب و به دولت ابلاغ شد. 🔸بر اساس این قانون، مدارس غیرانتفاعی مدارسی هستند که با مشارکت مردم، مطابق اهداف، ضوابط، برنامه‌ها و دستورالعمل‌های عمومی وزارت آموزش و پرورش و تحت نظارت این وزارتخانه تأسیس و اداره می‌شوند. 🔸غیرانتفاعی بودن در این قانون یعنی درآمد حاصله صرفاً صرف هزینه‌های جاری و توسعه‌ی آتی مدارس شود. 🔸حدود سه دهه بعد از آغاز به کار این مدارس، کشور با کاهش جمعیت دانش‌آموزان مواجه شد. پیک جمعیت این قشر از حدود ۱۹ ملیون و ۳۰۰ هزار نفر در دوره‌ی سازندگی به حدود ۱۲ ملیون نفر رسید و بهانه‌ی ساخت این مدارس از بین رفت. با این حال مدارس غیرانتفاعی به شیوه‌ای متفاوت از متن قانون به رشد و توسعه‌ی خود ادامه دادند. 🔸این مدارس اکنون با گردش‌های مالی کلان، خصوصاً در کلان‌شهرها، در کنار قوانین و ساختارهای حمایتی که برای تأسیس و توسعه دارند، با استفاده از نقاط ضعف نظام آموزشی و رانت‌هایی که ایجاد می‌کنند، تعادل نظام آموزشی کشور را به نفع خود بر هم می‌زنند. 🔸مدارس غیرانتفاعی با استفاده از مزیت‌هایی که آیین‌نامه‌ها و درآمد زیاد در اختیارشان قرار می‌دهد، فضا و شرایطی کاملاً متفاوت از مدارس دولتی ایجاد می‌کنند که مهم‌ترین پیامد آن ایجاد آموزش طبقاتی در جامعه است. از جمله‌ی این مزیت‌ها عبارتند از: ساعت آموزشی بیشتر، کلاس‌های خلوت‌تر، ارائه‌ی محتوای آموزشی پیشرفته‌تر و گسترده‌تر از محتوای مصوب آموزش و پرورش، دوره‌های فوق‌برنامه، استفاده از معلمان توانمندتر، ارائه‌ی فضای تربیتی تلطیف‌شده و به دور از سخت‌گیری و محدودیت‌گذاری. 🔸با وجود اینکه این امکانات به خودی خود ناقض عدالت آموزشی نیستند، قرار گرفتن آن‌ها در کنار قوانین دست و پا گیر مدارس دولتی، و کنکور که یک رقابت مقایسه‌ای برای تصاحب صندلی‌های دانشگاه است، سبب بروز بی عدالتی می‌شود. 🔸آموزش و پرورش یک نهاد انسانی مبتنی بر تعلیم و تربیت است. از نظر کارشناسان، در آموزش، مسئله‌ی گردش پول به این شکل، روابط موجود در این نهاد را به نفع خود بر هم می‌زند و در کنار گسترش بی‌عدالتی آموزشی، فضایی برای آموزش پنهان دانش‌آموزان ایجاد می‌کند که در آن، پول عامل دستیابی به پیشرفت، خدمات آموزشی با کیفیت‌تر و زندگی بهتر معرفی می‌شود. 🔸اداره‌ی این مدارس به این شیوه روز به روز منجر به افزایش شکاف طبقاتی در آموزش کشور و در نتیجه گسترش بی‌عدالتی اجتماعی و اقتصادی در ابعاد مختلف زندگی افراد در جامعه خواهد شد. 🆔 @Masaf