#جلسه_نهم #شروط_عوضین باسمه تعالی ✳️ موانع از فروش مال وقفی 1- حق واقف که بر اساس صیغه عقد قصد وقف کالا نموده و حق هر تصرف مالکانه ای را از آن سلب نموده است. 2- حق بطون متاخره که بعدا می آیند و چنانچه فروخته شود از این حق محروم می شوند. 3- حق خداوند به این مال و فروش با این حق تنافی دارد. ⬅️ مناقشه مرحوم خوئی در هر سه حق مصباح الفقاهه ج 3 ص 360 🔵 بطلان وقف با بیع یا با جواز بیع در صوری فروش مال وقفی جایز است که در مباحث آینده صور آن بررسی خواهد شد. سوالی قابل طرح است که آیا نفس جواز فروش موجب بطلان وقف می شود و یا بطلان وقف متوقف بر فروش خارجی کالا است و صرف جواز فروش منافاتی ندارد؟ 🔸 مصنف معتقد است که نفس جواز مادامی که فروخته نشده است با وقف منافات ندارد. و جواز فروش یعنی جواز ابطال وقف. در حقیقت ادله وقف قبل از بیع خارجی ثابت است و تنها با تحقق بیع وقف باطل خواهد بود. مطابق صیغه وقف استمرار و عدم فروش است لکن با ایجاد مانع آن اقتضای استمرار وجود ندارد. مانند عقد هبه که اقتضای استمرار سلطه هبه گیرنده بر هبه را دارد لکن شخص هبه کننده وقتی رجوع نماید این اقتضا از بین می رود. در این مثال صرف اینکه فرد حق قطع کردن سلطه هدیه گیرنده بر هدیه را دارد این سلطه قطع نمی شود بلکه زمانی که در خارج این سلطه را قطع کند و هدیه را پس بگیرد هدیه باطل می شود. فتامل به فرق 🔸صاحب جواهر جواز فروش را با وقف متعارض انگاشته و صرف جواز فروش را دلیل بر ابطال وقف می داند. زیرا در حقیقت وقف اخذ دوام نهفته است و همینکه شخص می تواند بفروشد این حقیقت مفقود می شود پس دیگر وقف باطل خواهد بود. زیرا قوام وقف به عدم بیع است و جواز بیع دال بر بطلان وقف است. 🔸 نقد فرمایش صاحب جواهر مراد از بطلان وقف و انتفای وقفیت در حال جواز بیع دو فرض است: اول: مراد انتفای برخی از آثار مثلا حق موقوف علیهم ساقط شده است. این فرض غایتی و محصلی ندارد زیرا معنی این کلام این است: هنگامی که بیع مال وقفی جایز است بیع جایز است. دوم: مراد از بطلان انتفای اصل وقف است. ظاهر کلام صاحب جواهر همین است زیرا منع از بیع را از مقومات اصل وقف دانسته است. اشکال این فرض 1- خلاف اجماع است. زیرا فقهای قائل به جواز فروش مال وقفی قائل به بطلان اصل وقف نشده اند. 2- عدم بیع در حقیقت وقف نهفته نیست شاهد: در وقف بر غیر مساجد مثلا بر یک گروه خاصی و بطون متاخر وقف به صورت تملیک انجام می شود فلذا واقف می تواند صیغه وقف را با تصدقت انشا نماید و اگر تملیک بطون حاضر و بطون متاخر شد شخص بائع بر اساس ولایتی که دارد می تواند مال وقفی را بفروشد و بدل آن را برای بطون متاخر بگذارد. در برخی از فروض هم شارع بیع را بدون بدل قرار دادن اجازه داده است پس این اجازه شارع مادامی که تحقق نیاید و بیعی صورت نگیرد موجب بطلان وقف نمی شود. الحمدلله رب العالمین ۹ @shamim_fegahat