28 11 5⃣ 🔸مبنای برهان نظم این است که شباهت معلول ها دلیل بر شباهت علت هاست، و چون معلول های بشری ⛴بر فاعل هایی دانا و انتخاب گر دلالت می کنند، معلول های طبیعی 🌏نیز که از نظر نظم به معلول های بشری شباهت دارند، بر فاعل یا فاعل هایی شبیه فاعل های بشری دلالت می کنند. 👈نتیجه این برهان اثبات آفریدگاری است برای جهان همانند فاعل های بشری. حال اگر کسی خداوند را پیراسته از هر گونه مثل و مانندی بداند، نمی تواند نتیجه برهان نظم را بپذیرد. بنابراین برهان نظم، برهانی عقلی و همگانی نخواهد بود. 🔹اولا: برهان نظم مبتنی بر تمثیل و تشبیه نیست. 🔹ثانیا: تشبیه و تمثیل دو چیز به یکدیگر، بر مشابهت همه جانبه آن دوچیز دلالت نمی کند، بلکه تنها ویژگی مشترک میان مشبه و مشبه به ملاک و میزان است، مثلا تشبیه انسان به شیر 🐅در ویژگی شجاعت است، و نه در دیگر خصوصیات شیر. 👈بنابراین، اگر از طریق مشابهت معلول های طبیعی به معلول های بشری، بر نیازمندی جهان به آفریدگاری دانا و مختار استدلال شود آنچه مورد نظر است، فقط ویژگی دانایی واختیار است، نه دیگر صفات و ویژگی های بشر، حتی سطح و میزان دانایی و اختیار انسان نیز مقصود نیست، بلکه تنها اصل دانایی و اختیار مورد نظر است. در این صورت برهان نظم با اصل پیراستگی آفریدگار جهان از مثل و مانند، هیچگونه منافاتی ندارد. (📒کتاب عقاید استدلالی،ربانی گلپایگانی ،ج 1 ،ص 53-52) 🖋 مرکز تخصصی شیعه شناسی ✅ @shiashenasee