مَن أرادَ ألاّ یَسقُطَ اُذناهُ ولا لَهاتُهُ ، فَلا یَأکُل حُلوا إلاّ تَغَرغَرَ بِخَلٍّ . هر کس مى‏خواهد گوش هایش و نیز زبان کوچکش فرو نیفتد، هیچگاه شیرینى نخورد، مگر این که پس از آن، سرکه غِرغِره کند. طبّ الإمام الرضا علیه‏السلام ، صفحه ۴۰ ، بحار الأنوار ، جلد ۶۲ ، صفحه ۳۲۵ وفیه «… حتى یتغرغر بعده بخلّ» دانش نامه احادیث پزشکی : ۱ / ۳۳۰ —————————– امام صادق علیه السلام : کانَ أحَبَّ الصِّباغِ إلى رَسولِ اللّه‏ِ صلى‏ الله ‏علیه و ‏آله و سلّم الخَلُّ ، وأحَبَّ البُقولِ إلَیهِ الحَوکُ ، یَعنِی : الباذَروجَ . محبوبترین نان خورِش نزد رسول الله (ص) که لقمه را درونش فرو برند، سرکه و محبوبترین سبزی نزد آن حضرت حوک ( باذروج) بود. جامع الأحادیث للقمّی ، صفحه ۲۲۷ ، المحاسن ، جلد ۲ ، صفحه ۳۲۰ ، حدیث ۲۰۷۷ عن الشعیری من دون إسنادٍ إلى المعصوم وفیه «کان أحبّ البقول إلى رسول اللّه‏ صلى‏ الله ‏علیه و ‏آله و سلّم الباذروج» ، بحار الأنوار ، جلد ۶۶ ، صفحه ۳۰۴ ، حدیث ۱۸ دانش نامه احادیث پزشکی : ۲ / ۱۹۸ —————————– رسول خدا(ص) : إن الله و ملائکته یصلّون علی خوان علیه خل و ملح خداوند و فرشتگانش رحمت می کنند بر سفره ای که در آن سرکه و نمک است. ( محاسن ، ج ۲ ، ص ۴۸۷) —————————– سرکه در چه مواقعی مضر است: مکارم الأخلاق : شَکا بَعضُهُم إلى أبِی الحَسَنِ علیه‏السلام کَثرَهَ ما یُصیبُهُ مِنَ الجَرَبِ ، فَقالَ : إنَّ الجَرَبَ مِن بُخارِ الکَبِدِ ؛ فَاذهَب وَافتَصِد مِن قَدَمِکَ الیُمنى ، وَالزَم أخذَ دِرهَمَینِ مِن دُهنِ اللَّوزِ الحُلوِ عَلى ماءِ الکَشکِ ، وَاتَّقِ الحیتانَ وَالخَلَّ . فَفَعَلَ فَبَرِئَ بِإِذنِ اللّه‏ِ تَعالى . کسى نزد امام کاظم علیه السلام، از فراوانى گَرى اى که بدان مبتلا بود، اظهار ناراحتى کرد. فرمود : «گَرى ، از بخارِ جگر است . برو و پاى راست خود را رگ بزن و بر استفاده کردن از دو درهم روغن بادام شیرین ، همراه با آب کشک جو ، ملازمت کن و از [خوردن] ماهى و سرکه نیز حذر کن» . آن مرد ، این کار را انجام داد و به اذن خداوند عز و جل ، بهبود یافت . مکارم الأخلاق ، جلد ۱ ، صفحه ۱۷۶ ، حدیث ۵۲۷ ، بحار الأنوار ، جلد ۶۲ ، صفحه ۱۲۸ ، حدیث ۹۰ دانش نامه احادیث پزشکی : ۱ / ۵۱۶ —————————– کتاب من لا یحضره الفقیه به نقل از ابوسعید خُدْرى: أوصى رَسولُ اللّه‏ِ صلى‏ الله ‏علیه و ‏آله و سلّم عَلِیَّ بنَ أبی طالِبٍ علیه‏السلام فَقالَ : یا عَلِیُّ : . . . اِمنَعِ العَروسَ فی اُسبوعِها مِنَ الأَلبانِ ، وَالخَلِّ ، وَالکُزبُرَهِ ، وَالتُّفّاحِ الحامِضِ ، مِن هذِهِ الأَربَعَهِ الأَشیاءِ . فَقالَ عَلِیٌّ علیه‏السلام : یا رَسولَ اللّه‏ِ ، ولِأَیِّ شَیءٍ أمنَعُها هذِهِ الأَشیاءَ الأَربَعَهَ؟ قالَ : لِأَنَّ الرَّحِمَ تَعقَمُ وتَبرُدُ مِن هذِهِ الأَربَعَهِ الأَشیاءِ . . . . فَقالَ عَلِیٌّ علیه‏السلام : یا رَسولَ اللّه‏ِ ، ما بالُ الخَلِّ تُمنَعُ مِنهُ؟ قالَ : إذا حاضَت عَلَى الخَلِّ لَم تَطهُر أبَداً بِتَمامٍ ، وَالکُزبُرَهُ تُثیرُ الحَیضَ فی بَطنِها وتُشَدِّدُ عَلَیهَا الوِلادَهَ ، وَالتُّفّاحُ الحامِضُ یَقطَعُ حَیضَها فَیَصیرُ داءً عَلَیها . پیامبر خدا ، به على بن ابى‏طالب سفارش کرد و به او فرمود : «اى على! عروس را در هفته اوّلش از شیر، سرکه، گشنیز، سیب تُرش، از این چهار چیز، باز بدار» . على علیه‏السلام پرسید : اى پیامبر خدا ! براى چه او را از این چیزها باز بدارم؟ فرمود : «زیرا از این چهار چیز ، زهدان سِتَروَن و سرد مى‏شود . . .» . على علیه السلام [دیگر بار] پرسید : اى پیامبر خدا ، امّا از این میان ، از سرکه چرا باز داشته مى‏شود؟ فرمود : «اگر در حالى که سرکه خورده است ، عادت ماهانه شود ، هرگز کامل پاک نگردد ، گشنیز هم حیض را در شکم وى برمى‏انگیزانَد و زادن را بر او سخت مى‏سازد . سیب تُرش نیز حیض شدن او را قطع مى‏کند و این عارضه براى وى یک بیمارى مى‏شود». کتاب من لا یحضره الفقیه ، جلد ۳ ، صفحه ۵۵۱ ، حدیث ۴۸۹۹ ، علل الشرائع ، صفحه ۵۱۴ ، حدیث ۵ ، الاختصاص ، صفحه ۱۳۲ وفیه «تبور» بدل «تثیر» ، بحار الأنوار ، جلد ۱۰۳ ، صفحه ۲۸۰ ، حدیث ۱ دانش نامه احادیث پزشکی : ۱ / ۵۹۶