بازتاب قیام 15 خرداد در #ملایر
سیدرضا فندرسکی
بر اساس گزارش ساواک در تیر سال 1342 طلاب ملایر شب‌ها بحث‌های سیاسی را مطرح کرده و تصمیماتی نیز اتخاذ می‌کردند[1]. تشکیل این جلسات را می‌توان از پیامدهای قیام 15 خرداد در جهت سیاسی شدن حوزه های علمیه دانست.
در همین ایام از طرف سید محسن ملایری به آیت‌الله سید محمدهادی میلانی اطلاع داده شد که وی طوماری با هشت هزار امضا آماده کرده و آمادگی دارد با ده هزار نفر به سمت تهران حرکت کند.[2] هر چند در متن اسناد اشاره نشده است اما به روشنی می‌توان دریافت که این‌گونه حرکت‌ها در اعتراض به دستگیری امام خمینی و حمایت از ایشان صورت گرفته است. از سوی دیگر طرفداران حکومت پهلوی نیز با ارسال تلگراف‌هایی به مقامات وقت حکومت، حمایت خود را از تصویب لوایح شش‌گانه اعلام کردند.[3]
آیت‌الله سید اسدالله مدنی یکی از روحانیون مشهور و مخالف حکومت پهلوی در نخستین روزهای مهر سال 1343 از همدان وارد ملایر شد. روحانی دیگری به نام یاسینی نیز او را همراهی می‌کرد. آیت‌الله مدنی در مدت حضور در ملایر در مسجد شیخ باقر محسنی از علمای مشهور ملایر منبر می‌رفت. در نشستی که او با تعدادی از دبیران متدین این شهر داشت قرار شد اقدامات لازم جهت تأسیس دبیرستانی غیر دولتی که به تربیت مذهبی جوانان بپردازد انجام شود.[4]
در سی‌ام مهر آیت‌الله مدنی برای دومین بار به ملایر سفر کرد و در ورود مورد استقبال عده‌ای از مردم این شهر قرار گرفت. وی در مدت دو روز اقامت در ملایر در منزل یکی از کسبه شهر به نام حاج علیرضا قدسی سکونت داشت. شب نخست، آیت‌الله مدنی در مسجد صفی نماز جماعت را برگزار و سپس در سخنانی از کوتاهی اهالی نسبت به ساخت مدرسه مذهبی که در سفر اول قرار شده بود ساخته شود انتقاد کرد. وی همچنین از وضعیت تحصیل دختران در مدارس نیز گله کرد.[5]
در طی دو روز اقامت آیت‌الله مدنی در ملایر عده زیادی از مردم با او ملاقات کردند. گفته می‌شد وی با برخی از افراد مثل حسین میرزاده، کریم بنیادی، علیشاهی، مجلسی، کتیرایی و روشن‌ضمیر جلسات سری طولانی داشته است.[6]
پی‌نوشت‌ها:
[1] - قیام 15 خرداد به روایت اسناد، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، جلد3، 1378، ص 440.
[2] - همان، ص 459.
[3] - همان، جلد 7، 1387، ص 452.
[4] - یاران امام به روایت اسناد ساواک، مرکز بررسی اسناد وزارت اطلاعات، جلد4، 1389، سند ص 37.
[5] - همان، ص 39.
[6] - همان، ص 46. @shohadayemalayer