⬅️ خوانش شعری تازه از مهدی مرادی
به قلم
حسین تولائی
ریلهای قهوهای سلام!
پس چرا نمیرسد قطار تیرماه؟
چشم من به راه
من؛
بستنیفروش ایستگاه
جهان این شعر بر عنصر احساس و عاطفه بنا شده است و هستهی مرکزی آن را عاطفهی اندوه و انتظار تشکیل میدهد. راوی شعر در شعری اینچنین کوتاه سه بار آه میکشد: تیرماه، راه، ایستگاه. استفاده از این کلمات همقافیه علاوه بر ایجاد موسیقی، در خدمت جهان اندوهگین شعر هستند. از این منظر، این شعر مصداق موفقی است برای دیدگاه نیما دربارهی قافیه و جایگاه آن در شعر. نیما معتقد بود قافیه زنگ کلام است و نباید جنبهی تزیینی و فقط کارکرد موسیقایی داشته باشد بلکه باید به کار شاعر و اندیشهی شعر بیاید.
مهدی مرادی روایت احساس و عاطفهی اندوه و انتظار را در تصویری اجتماعی و واقعی از زندگی روزمره بازمینمایاند. او ضربهی نهایی و غافلگیرکننده را در سطر پایانی با نواختن قافیهی ایستگاه به صدا در میآورد. بستنیفروش ایستگاه، تصویری واقعی و ساده از زندگی در جامعه است؛ جامعه با تمام شرایط اقتصادی- اجتماعیاش در همین سطر پایانی برجسته میشود. اگر این سطر پایانی نبود جهان شعر کامل نمیشد و در سطح احساس و عاطفهای خالی تنزل پیدا میکرد اما این سطر درخشان عنصر اندیشه را برجسته میکند و نشان میدهد که شاعر برای رسیدن به این سطر، تلاش و البته فکر کرده است.
در همین راستا، از دیگر شگردهای موسیقایی و تصویری در این شعر می.توان به استفاده حسابشده از رنگ قهوهای در سطر آغازین اشاره کرد. رنگ قهوهای، رنگی تیره و کدر است و بیشتر می.تواند دلگرفتگی راوی و جهان اندوهگین این شعر را تداعی کند. از سوی دیگر در فاصلهی کمی از قطار نشسته است. حرف و صدای (قاف) در قهوهای و قطار در ایجاد موسیقی درونی شعر نقش بازی میکنند.
شاید اگر در ادامهی ریلهای قهوهای، شاعر میگفت ریلهای آهنی:
ریلهای قهوهای
ریلهای آهنی سلام
یا:
ریلهای قهوهای سلام!
ریلهای آهنی!
آنوقت کلمه و صدای (آه) نهفته در (آهنی) به شکلگیری بیشتر و عمیقتر تصویر فضای اندوه و انتظار کمک میکرد و در کنار سه (آه) دیگر میشد چهار (آه). ضمن اینکه تکرار آهی دیگر در این شعر علاوه بر عمقبخشیدن به کارکرد معنایی، کارکرد موسیقایی پررنگتری نیز پیدا میکرد و به هنجارگریزی و آشناییزدایی در زمینه برجستهسازی زبان کمک بیشتری میکرد. البته که این گفته فقط یک پیشنهاد است و این شعر به همین شکل هم آنقدر محکم و جاندار و زیباست که من از لحظهی خواندنش ساعتهاست آن را زمزمه میکنم و به مهدی مرادی برای سرودن آن میگویم دمت گرم!
#شعر
#خانه_تخصصی_هنر_و_ادبیات_کودک
#سیب_نارنجی
@naghdine