°❀°🌸°❀°🌸°❀°🌸°❀° ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 💠 *تأمل در نهج البلاغه* 💠 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ °❀°🌸°❀°🌸°❀°🌸°❀° ﹃✿ *حکمت های نهج‌البلاغه* ✿﹄ بِسْمِ اللّه الرّحْمٰنِ الرّحیٖم ╭━═━⊰✹🌹🌐🌹✹⊱━═━╮ *# حکمت_سوّم* : 💠 و درود خدا بر او فرمود: *بخل ننگ، و ترس نقصان است. و تهيدستي مرد زيرك را در برهان كُند مي‌سازد، و انسان تهيدست در شهر خويش نيز بيگانه است* . ╰━═━⊰✹🌹🌐🌹✹⊱━═━╯ *تبيين حكمت سوم* : ✳️ *#بخل* بِسْمِ اللّه الرّحْمٰنِ الرّحیٖم در زمینه *بخل* *امیرالمومنین(ع)* مطالب بسیار مهم و جالبی در نهج‌البلاغه شریف دارند که در شش بخش ارائه می‌گردد: 1️⃣ *تعریف بخل* : *بخل* در مقابل *سخاوت* عبارت است از اینکه انسان در جایی که وظیفه دارد ببخشد و عطا کند، مانعی از درون نگذارد که ببخشد و از اعطا خودداری کند. 2️⃣ *ماهیت بخل* : *امیرالمومنین(ع)* معتقدند اگر صفت *بخل* در کسی تحقق پیدا کرد، آنجا کانون همه بدی‌ها و عیب‌ها خواهد بود. 1️⃣—2️⃣ در حکمت 378 می‌فرمایند: ( *بخل ورزيدن كانون تمام عيب‌ها، و مهارى است كه انسان را به سوى هر بدى مى‌كشاند. )* 2️⃣—2️⃣ برای اینکه ذات پلید *بخل* را خوب ترسیم کنند و در ذهن ما حک کنند در حکمت 195 زباله‌های آلوده و متعفن را حاصل و نتیجه *بخل* می‌دانند و می‌فرمایند: ( در سر راه از كنار مزبله‌اى عبور مى‌كردند فرمودند: *اين همان است كه بخيلان به آن بخل مى‌ورزند.* (و در روايت ديگرى نقل شد كه): *اين چيزى است كه ديروز بر سر آن رقابت مى‌كرديد*.) 3️⃣—2️⃣ بر این اساس امام *بخل* را از شعبه‌های جهل و بی‌عقلی و حماقت می‌دانند لذا از بخیل تعجب می‌کنند و در حکمت 126 می‌فرمایند: *( در شگفتم از بخيل، به سوى فقرى مى‌شتابد كه از آن مى‌گريزد، و سرمايه‌اى را از دست مى‌دهد كه براى آن تلاش مى‌كند. در دنيا مانند تهيدستان زندگى مى‌كند، امّا در آخرت مانند سرمايه‌داران محاكمه مى‌شود.)* یعنی *بخیل* رفتاری که انجام می‌دهد با آرزویی که دارد اصلا سازگار نیست یعنی اینکه بخیل بر عکس آنچه در دل و آرزو دارد رفتار می‌کند. 4️⃣—2️⃣ مولا همان‌گونه که *بخل* را اینقدر زشت می‌دانند سخاوت را یکی از چهار ستون استوارشدن و محکم شدن دین و دنیا می‌دانند و در حکمت 372 به جابر بن عبدالله انصاری می‌فرمایند: *( اى جابر! استوارى دين و دنيا به چهار چيز است: 1- عالمى كه به علم خود عمل كند. 2- جاهلى كه از آموختن سر باز نزند. 3- بخشنده‌اى كه در بخشش بخل نورزد. 4- فقيرى كه آخرت خود را به دنيا نفروشد. پس هر گاه عالم علم خود را تباه كند، نادان به آموختن روى نياورد و هر گاه بى‌نياز در بخشش بخل ورزد، تهيدست آخرت خود را به دنيا فروشد.)* 5️⃣—2️⃣ در منطق *امیرالمومنین(ع)* *بخل* و *سخاوت* (یعنی نبخشیدن و بخشیدن، انفال نکردن و انفاق کردن ) *یکی از اسباب آزمایش الهی هستند* . لذا در بند 5 خطبه 183 با استناد به آیه "ان تنصرالله ینصرکم" و آیه دیگری درباره قرض‌الحسنه این نکته و آزمایش الهی را اینگونه بیان فرمودند: *( با اموال خود انفاق كنيد، از جسم خود بگيريد و بر جان خود بيفزاييد، و در بخشش بخل نورزيد چرا كه خداى سبحان فرمود: « اگر خدا را يارى كنيد، شما را پيروز مى‌گرداند و قدم‌هاى شما را استوار مى‌دارد‌»* و فرمودند: *« كيست كه به خدا قرض نيكو دهد تا خداوند چند برابر عطا فرمايد، و براى او پاداش بى‌عيب و نقصى قرار دهد.»* *درخواست يارى خواستن خدا از شما به جهت ناتوانى نيست* ، و *قرض گرفتن خدا* از شما براى *كمبود* نمى‌باشد، در حالى از شما يارى خواسته كه: *« همه لشكرهاى آسمان و زمين در اختيار اوست و خدا نيرومند و حكيم است.»* و در حالى از شما *طلب وام* می کند كه *همه گنج‌هاى آسمان و زمين به او تعلّق دارد* و *خدا بى نياز و حميد است،* *بلكه خواسته است شما را بيازمايد كه كدام يك از شما نيكورفتارتريد* . ) #استاد مهدوی ارفع #نهضت نهج‌البلاغه خواني https://eitaa.com/joinchat/4292345904C0b5c499fe5