✳️ #نکاتی_دربارۀ_درس_نگارش
❇️ بهتر است هنگام بررسی انشای دانش‌آموز و نمره‌دهی، از خود دانش‌آموزان کمک بگیریم. به این صورت که از آنان بخواهیم طبق معیارهای نقد، به انشای دوستشان نمره بدهند. به این منظور، لازم است معیارها را به آنان بشناسانیم تا نقد غیرعلمی و نامنصفانه نداشته باشند.
معیارهای نقد: نوشتار، خوانش، محتوا.
1. نوشتار: در بخش نوشتار، مهم‌ترین ملاک ما «فارسی معیار» است. یعنی به‌جای «می‌رم، می‌گم، می‌خوام...» بنویسند «می‌روم، می‌گویم، می‌خواهم...». نکتۀ دیگر بحث تمیزنویسی و پاکنویس و چرک‌نویس داشتن است. سومین نکته خوش‌خطی است و چهارمین رعایت نقطه‌گذاری و املای کلمات است.
2. خوانش: در بخش خوانش باید برای دانش‌آموزان توضیح دهیم که بتوانند از روی نوشتۀ خودشان بدون مکث و غلط بخوانند، طوری که دیگران ترغیب شوند آن را بشنوند. نه زیاد تند بخوانند و نه زیاد درنگ کنند. نه مثل ربات بی‌روح بخوانند و نه مثل بازیگران تئاتر آن را اجرا کنند. صرفاً یک گویندۀ خوب باشند.
همچنین لازم است دیگر دانش‌آموزان را توجیه کنیم که به خوانش انشای دوستشان احترام بگذارند. به‌کار بردن یک کلیدواژه مثل «زمان سکوت» برای آنان مؤثر است که هرگاه آن را بشنوند، به‌سرعت سکوت کنند و آمادۀ نقد باشند.
3. محتوا: در این بخش به دو بحث اصلی توجه می‌کنیم: اول ساختار، دوم روش‌های پرورش ذهن.
ساختار نوشته از پایۀ هفتم تدریس می‌شود و دانش‌آموز باید بداند که یک انشای خوب عملاً دارای سه بخش است: آغازین، میانی، پایانی.
در بحث روش‌های پرورش ذهن نیز دانش‌آموزان از پایۀ هفتم تا نهم به‌تدریج می‌آموزند که از روش‌های مختلف استفاده کنند. مثل استفاده از حواس پنج‌گانه، جانشین‌سازی، دگرگونه نوشتن...
◀️ پس از توضیح معیارهای نقد و نوشتن روی تابلو، از آنان بخواهید یک برگه جلوی دستشان داشته باشند و نکاتی که دربارۀ انشای دوستشان به نظرشان می‌رسد را در حین قرائت آن بنویسند. خوب است دبیر محترم نیز ضمن نوشتن نکات در یک برگۀ دیگر، در صفحات پایانی دفتر ارزشیابی هم صفحه‌ای را به درس انشا اختصاص دهد و برای هر انشا چهار ستون در نظر بگیرد. سه نمرۀ جداگانه برای بخش‌های سه‌گانۀ نوشتار، خوانش، و محتوا در نظر بگیرد و یک نمرۀ کل. این بارم‌بندی در اختیار دبیر محترم است و پیشنهاد می‌شود 5 نمره به نوشتار، 5 نمره به خوانش، و 10 نمره به محتوا تعلق بگیرد.
◀️ در پایان قرائت انشای دانش‌آموز، از دیگر دانش‌آموزان بخواهید بر اساس نکاتی که نوشته‌اند، تک‌تک انشای دوستشان را نقد کنند و به هر بخش آن نمره بدهند. این قانون خوبی است که «هرکس می‌خواهد نقد کند، اول باید نکات مثبت این انشا را بگوید و سپس نکات منفی را. و طبعاً اگر کسی نکتۀ مثبتی به ذهنش نمی‌رسد حق نقد کردن ندارد!»
عباراتی مثل «قشنگ بود، بی‌مزه بود، خوشم آمد، به من نچسبید» و مانند آن را به‌عنوان نقد علمی نپذیرید. نقد دانش‌آموزان باید «صرفاً» بر اساس ملاک‌های یادشده باشد.
انجام این روش به بهبود فرایند نگارش تمام دانش‌آموزان کمک می‌کند. حتی اگر در هر جلسه فقط چند انشا خوانده شود، اما در طول ترم خواهید دید که ارزشش را دارد و شاهد پیشرفت چشمگیر تمام دانش‌آموزان خواهید بود.
❇️ دکتر حسین صادقی‌فرد
سرگروه ادبیات متوسطه
ناحیه4 قم
✅جهت سفارش #تبلیغات در مجموعه کانالهای تدریس یار ؛
https://eitaa.com/teacherschool
➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖
@tadriis_yar11