بسمـ الله الرحمنـ الرحیمـــ ↬
💐الٰهُمَّ صَلِّ علیٰ مُحمَّدٍ و آل مُحمَّدٍ و عَجِّل فرَجَهُم.
#النحو الوافی.
√ تتمه ای در خصوص شبه جمله.
①: در شبه جمله ای که بعد از معرفه محضه میآید دو نقش جایز است:
الف: صفت؛ بنا بر اینکه متعلَّق را معرفه در تقدیر بگیرم. مثل جائنی زیدُ فی الحوزه.
ب: حال؛ اگر متعلَّق را نکره (کائنا) در تقدیر بگیریم.
🔰 اگر شبه جمله بعد از نکره غیر محضه بیاید نیز، میتوان حال یا صفت باشد.
🌛قاعده کلی، زمانی که شبه جمله بعد از معرفه یا نکره واقع شود، صلاحیت دارد برای حال واقع شدن یا صفت واقع شدن مگر در یک صورت و آن یک صورت این است که اگر نکره محضه باشد نقش شبه جمله فقط صفت است و نمیتوان حال باشد.
②: اسمایی داریم، که در لفظ نکرهاند و در معنا معرفهاند؛ مثلِ اول در این کلام:
【کان سفری الی الشام عاماً اولَ】
🏮 منظور از اول یعنی دقیقا سال قبل و دقیقا سال قبل مشخص است پس اول ابهام و شیوع و گسترده ای ندارد در معنا ولی لفظش نکره است.
این اسماء نکره اند و دیدیم که در مثال موصوف (عاما) نکره آمد.
اسمایی داریم در لفظ معرفه اند در معنا نکره اند مثل علم جنس، که تمام احکام معرفه را دارند.
③: اسمایی هستند که صلاحیت دارند برای اینکه معرفه باشند یا نکره باشند.
【مثل الانسان اسیر الاحسان】
※ پس کلمه الانسان از نظر لفظش معرفه است و از جهت معنایش نکره است چون شیوع و گستردی فراوانی دارد و مثل این است که بگویی کل انسان.
#خلاصه صفحه ۱۸۲ تا ۱۸۴.
🌀
@talcheslkotob