.
8️⃣1️⃣ در
تدبر 17 اشاره شد که در این سوره تنها برای بهشتیان از وجود همسرانی سخن گفت؛ که البته با توجه به تفاوت مقربان و اصحاب یمین این نعمت برای آنان متفاوت است.
🔆برای مقربان از تعبیر «حور عین» [سپیداندامهایی شهلاچشم] که «همچون دُرّ مکنوناند» استفاده کرد و
🔅 برای اصحاب یمین از تعبیر «همخوابگانی رفیع و گرانمایه؛ همانا ما آنان [= آن افراد مونث] را به آفرینشی خاص ایجاد کردیم؛ پس آنان را بِکر گرداندیم؛ دلدادگانی همسن و سال.»
این تفاوت در تعبیر بیانگر چه نکتهای است؟
🍃الف. شاید بتوان گفت محور معنایی همسران مقربان، بویژه با تاکید بر تشبیهش به «در مکنون»، تمرکز بر زیبایی خیرهکننده و دستنیافتنی آنان باشد؛ اما محور معنایی همسران اصحاب یمین با توجه به تاکید بر بکارت، تمرکز بر جذابیت و مطلوبیت جنسی آنان باشد؛ آنگاه:
🌱الف.۱. با توجه به اینکه عمده نعمتهای بهشتی تجسم اعمال خود افراد در دنیاست چهبسا این تفاوت، افق مواجهه این دو گروه از خوبان با همسرانشان در زندگی دنیوی و از حیث لذتهای همسری را منعکس میسازد:
مقربان زیباییِ همسرانشان برایشان موضوعیت دارد؛ و اصحاب یمین که مرتبه معنوی پایینتری دارند جذابیت جنسی همسرانشان.
البته قبلا [جلسه 989 تدبر ۳
https://yekaye.ir/al-waqiah-56-22/] توضیح داده شد که لذت و جذابیت جنسی، در اسلام به خودی خود مذموم نیست و تلقی اسلامی با تلقی مسیحی-هندی که توجه به نیاز جنسی را ذاتا مانع رشد معنوی انسان میداند کاملا متفاوت است؛ و منظور ما از این تفاوتی که ذکر شد نفی جایگاه غریزه جنیسی نیست؛ بحث ما در این است که افق نهایی لذت بردن یک مرد از همسرش میتواند صرفا در افق رفع نیاز جنسی خودش باشد؛ یا به این حد محدود نشود و در افق مبهوت شدن در مطلق زیباییهای او (ولو زیباییهای جسمی او) باشد.
چیزی که شاید موید این معنا باشد آن است که عایشه به خاطر اینکه نسبت به سایر زنان پیامبر جوانتر و زیباتر بود به خود میبالید و گاه خود را بدین جهت محبوبترین زنان پیامبر ص قلمداد میکرد؛ و اینکه احتمالا پیامبر ص او را به خاطر زیبایی ظاهریش تحسین میکرده، منافاتی ندارد با اینکه به خاطر رفتارهای سیاسی و اجتماعیاش وی را بشدت مورد مذمت قرار داده است؛ چنانکه نمونههایی از این مذمتها در آیات ۳-5 سوره تحریم، و نیز هشدار ایشان به وی که «مبادا آن زنی باشی که سگان حوأب بر تو پارس کنند» معروف است.
🌱الف.۲. ...
🍃ب. شاید تعبیر «در مکنون» و تاکید بر مخفی و در حفاظ نگه داشته شدن حور عین اشاره به همسرانی است که افق ارتباط با آنان بمراتب فوق لذت جنسی است؛ چنانکه سطوح لذت بردن زن وشوهر از همدیگر محدود به افق جنسی نمیشود و گاه لذت معنویای که از صرف حضور و درکنار هم بودن میبرند ویا رنجی که از فراق همدیگر میکشند به گونهای نیست که بتواند با انجام یک ارتباط جنسی با شخص دیگری حاصل ویا رفع شود؛ چنانکه بسیارند زنان و مردانی که پیر و فرتوت شدهاند و عملا چیزی از توان جنسیشان باقی نمانده اما همچنان بشدت به هم عشق میورزند و تاب لحظهای فراق همدیگر را ندارند؛
اما تاکید بر مفاهیمی همچون همبستری (که در ضمن واژه فُرُش نهفته) و باکرگی و «عُرُب» بودن (که دلالت بر یک نوع نشاط شوهردوستانه دارد) در زنان اصحاب یمین بیشتر در حال و هوای لذت جنسی است.
🍃ج. ...
@yekaye
👇نکته تخصصی
#معادشناسی در ادامه مطلب👇