پيام ها: ۱- انسان خوش باور و بى مبالات، در معرض پذيرش تهمت ها، توطئه‌ها وعذابى سخت است. «و لولا... لمسّكم عذاب عظيم» ۲- امّت اسلامى تحت حمايت و لطف خداست. «و لولافضل اللّه... » ۳- هيچ كس از خداطلبى ندارد. رحمت و لطف، از فضل اوست نه استحقاق ما. «فضل اللّه عليكم و رحمته» ۴- شايعات به منزله ى گردابى است كه برخى در آن غرق مى شوند. «اَفَضتم فيه» إِذْ تَلَقَّوْنَهُ بِأَلْسِنَتِكُمْ وَتَقُولُونَ بِأَفْوَاهِكُم مَّا لَيْسَ لَكُم بِهِ عِلْمٌ وَ تَحْسَبُونَهُ هَيِّناً وَهُوَ عِندَ اللَّهِ عَظِيمٌ (۱۵) آنگاه كه از زبان يكديگر (تهمت را) مى گرفتيد و آنچه را به آن علم نداشتيد، دهان به دهان مى گفتيد واين را ساده وكوچك مى پنداشتيد، در حالى كه آن نزد خدا بزرگ است. نكته ها: زبان، تنها عضوى است كه در طول عمر انسان، از حرف زدن، نه درد مى گيرد و نه خسته مى شود. شكل و اندازه ى آن كوچك، امّا جرم و گناه آن بزرگ است. چه بسيارند كافرانى كه با گفتن يك جمله (شهادت به يگانگى خداوند) مسلمان و پاك مى شوند و مسلمانانى كه با گفتن كفر به خدا، يا انكار احكام دين، كافر و نجس مى شوند. زبان، از يك سو مى تواند با راستگويى، ذكر و دعا و نصيحت ديگران، صفا بيافريند و از سوى ديگر قادر است با نيش زدن به اين و آن، كدورت ايجاد كند. زبان كليد عقل و چراغ علم و ساده ترين و ارزان ترين وسيله ى انتقال علوم و تجربيات است. علماى اخلاق درباره ى زبان كتابها و مطالب بسيارى نوشته اند. پيام ها: ۱- پذيرش آنچه بر سرزبان هاست، بدون تحقيق محكوم است. «تلقونه باَلسِنتكم» ۲- سخن بايد بر اساس علم باشد. «تقولون باَفواهِكم ما ليس لكم به علم» ۳- آبروى مردم را ساده ننگريم. «و تَحسِبونَه هَيّناً» ۴- نقل تهمت‌ها و شايعات از گناهان كبيره است. «و هو عنداللّه عظيم» ۵ - كوچكى يا بزرگى گناه را بايد خداوند تعين كند. «عنداللّه عظيم» ۶- همه ى محاسبات انسان واقع بينانه نيست. «تَحسِبونه هَيّناً و هو عنداللّه عظيم» https://eitaa.com/zandahlm1357