هفته‌نامه زن روز
تهران؛ روستایی که انارهای نیکو داشت گرچه نخستین بار حدود ۴۶۰ سال پیش، شاه تهماسب صفوی، برج و بارویی را به دور روستای تهران بنا کرد و آن را به صورت یک شهر درآورد و اگرچه حدود ۲۳۰ سال پیش، آقامحمدخان قاجار، تهران را به پایتختی ایران برگزید. اما چهاردهم مهرماه سال ۱۲۸۶ خورشیدی، روزی است که در متمم قانون اساسی مشروطه از تهران به عنوان پایتخت ایران نام برده شد. در «زیرگذرتاریخ» این هفته روند چگونگی تولد تهران به عنوان پایتخت را برگرفته از سایت چمدان مرور کرده‌ایم. در بخشی از این یادداشت می‌خوانیم: حدود ۱۲۰۰ سال پیش در شمال شهرری، روستای کوچکی وجود داشت به نام تهران. این روستا بعد از حمله مغولان و خرابی ری، یعنی از حدود ۷۰۰ سال پیش به تدریج گسترش یافت و در مدت صد سال یا کمی بیشتر، تبدیل شد به یک روستای بزرگ یا به تعبیر بعضی ها شهرک! سپس در دوره صفویه حصاری به دور آن کشیدند و آن را به شهری با ۱۱۴ برج و ۴ دروازه تبدیل کردند؛ و این مربوط می شود به حدود ۴۶۰ سال پیش. قاجارها نیز حدود ۲۳۰ سال پیش تهران را به پایتختی خود برگزیدند و از آن زمان تا به امروز این شهر لحظه ای از گسترش بازنمانده و تمام پهنه دشت تهران تا کوهپایه البرز و اعماق دره های آن به زیر ساخت و ساز رفته است. روستای تهران کجای تهران بزرگ است؟ پرسش اینجاست که آن روستای کوچک که زادگاه تهران امروزی بود، در کجای این ابرشهر قرار داشت و آیا نشانه ها و آثاری از آن باقی مانده است؟ اساس مکان یابی گورستان های قدیمی تهران و با این پیش فرض که گورستان های مزبور، پیرامون روستا و نه درون آن قرار داشتند، حدود روستای بزرگ تهران در آغاز سده نهم هجری قمری عبارت بوده است از امام زاده یحیی در شمال شرق، امام زاده زید در شمال غرب، امام زاده سیدناصرالدین در جنوب غرب و امام زاده سیداسماعیل در جنوب شرق. این محدوده منطبق با پهنه جنوبی بازار تهران و بخشی از محله های سنگلج و چال میدان و عودلاجان بودند. از شما دعوت می‌کنیم زیرگذر تاریخ این هفته را در مجله زن روز مطالعه فرمایید. @zane_ruz ارتباط با ادمین: @zaneruz97