✏️ #گفتمان #انواع_دولتها | مدل حکمرانی عامل اصلی شکل گیری چالش های مزمن شده / (بخش اول) 🔹معتقدیم اکثر عوامل عدم پیشرفت کشور در مسیر تحقق آرمانها و پایداری مسائل در طول فصل اول زندگی جمهوری اسلامی نتیجه ناکارآمدی مدل حکمرانی کشور است. 🔹حل مسائل کشور به صورت پایدار و حرکت در مسیر رشد مردم صرفاً با تحول در مدل حکمرانی کشور امکانپذیر است. برای طراحی نظریه جدید ابتدا باید سازوکارهای نادرست شناسایی شود، که به عنوان مثال به مهم ترین آنها می پردازیم: 📍۱.دولت سکولار: هر جامعه ای برای اداره کشور نیازمند به تئوری و نظریه واحدی است. بعضی از کشورها دنباله رو مکاتب سرمایه داری و بعضی دیگر پیرو مکاتب سوسیالیستی هستند و براساس آن، مدل اداره کشور در موضوعات بخشی و فرابخشی را ارائه می دهند. لیکن مردم ایران در سال ۱۳۵۷ با هدف نفی انحصار دین به عبادات فردی و تحقق حاکمیت اسلام در ابعاد سیاسی، اقصادی، اجتماعی، آموزشی و فرهنگی انقلاب نمودند. اما این انقلاب منجر به انقلابی در مدل حکمرانی کشور براساس مبانی اسلامی نگردید و با مدل های آمریکایی دوران پهلوی به همراه اصلاحاتی سطحی در کشور تثبیت شد. 🔹به عنوان مثال دولتها در طول چهله اول زندگی جمهوری اسلامی به دنبال انقلابی در نظام بانکداری کشور مبتنی بر مبانی اقتصاد اسلامی نبودند و تصمیمات و اقدامات دولت های به صورت تقلیدی بر مبنای مدل های کشورهای بیگانه طراحی شده است. 🔹اساساً جمهوری اسلامی به دنبال درافکندن طرحی نو و پی ریزی تمدنی جدید در مقابل مکتب لیبرال دموکراسی و کمونیستی غرب و شرق بود و از این رو انقلاب اسلامی انقلابی تحولی است. در مدل حکمرانی دولتِ مردمی باید نظامهای تقلیدی نادرست از کشورهای بیگانه کنار گذاشته شود و مبانی نظام جمهوری اسلامی تبدیل به مدلهای قابل اجراشود. البته این تحول امری دفعی نبوده بلکه به تدریج امکانپذیر است. 📍۲.دولت ریاستی: دیدگاه دولت ریاستی تفکری است که پیروزی در انتخابات را به معنای واگذاری تمام قدرت، ثروت و اختیارات کشور توسط مردم به دولت می داند؛ به عبارت دیگر جریان غالب نتیجه پیروزی در انتخابات را تصاحب کشور و مردم می دانند و با قدرتی که به واسطه انتخاب مردم به دست آورده بر مردم مدیریت می کند. 🔹در این دولت ها تمام قدرت و اختیارات برای اداره امور کشور را در یک هیئت دولت تجمیع شده و قدرت به صورت عمودی و از بالا به پایین نسبت به مردم اعمال می شود. این نوع دیدگاه ناشی از باور دولت به نظریه «مردم صغیر» است، یعنی دولت به جایگاه و ظرفیتهای «نهاد مردم» اعتقادی نداشته و مردم را فاقد توان و صلاحیت کافی برای تشخیص صلاح و تأمین زندگی خود میداند و به طور قیم مآبانه بدون توجه به خواست و رضایت مردم، برای زندگی مردم تصمیم می گیرد. به عنوان مثال چند ویژگی از تفکر دولت های ریاستی را بیان می کنیم: 🔻۱.ضد شفافیت: دولت های ریاستی مخالف اصلی شفافیت هستند، زیرا این دولت ها، مردم را کارفرمایان خود ندانسته و برای ملت حق نظارت قائل نمی باشند و زمانی که باور به نظارت مردم وجود نداشته باشد، به ابزار آن یعنی شفافیت نیازی نیست. 🔻۲.ضد آزادی بیان: دولتهای ریاستی مخالف جدی با آزادی ها بیان و قلم هستند؛ زیرا این دولت ها، خود را در کارفرما و قیم مردم دانسته و گزارش دهی و پاسخگویی به مردم را جز وظایف خود نمی دانند. 🔻۳.تمرکزگرا: دولت های ریاستی معتقدند رأی مردم در انتخابات به معنای انتخاب دولت پیروز به عنوان قیم برای مردم است. لذا دولت ها برای اداره قیم مآبانه کشور نیازمند به تجمیع قدرت و اختیارات به صورت متمرکز هستند. 🔰 نشانی صفحات دکتر سید امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی: بله | ایتا | روبیکا | ویراستی @s_a_ghazizadeh

✏️ #گفتمان #انواع_دولتها | مدل حکمرانی عامل اصلی شکل گیری چالش های مزمن شده / (بخش دوم) 🔹دولتِ مردمی با دولت ریاستی مخالف است، چون معتقد است وظیفه اداره امور کشور و حرکت در مسیری که مقام ولایت تعیین می کند بر عهده مردم است. یعنی مردم باید خواست امام جامعه را با قدرت اراده خود محقق سازند و ورود «نهاد مردم» به مدیریت امور کشور تنها کلید حل مسائل کشور است. چون اساسا باور به نظریه «مردم رشید» داریم. 🔹همان طور که در بیانیه گام دوم از رشد بینش و بصیرت مردم به عنوان برکات بزرگ انقلاب اسلامی یاد شده است، دولتِ مردم معتقد است، ملت امروز به این سطح از کمال رسیده اند که در اداره امور کشور با دولت در تصمیم گیری، اجرا و نظارت مشارکت کنند و در این فرآیند مشارکتی به تدریج بر کمال آنها اضافه خواهد شد تا دولت و ملت ادغام شوند و این همان جامعه شکل گرفته از مردم رشید است. 🔻۳.دولت رفاقتی دولت رفاقتی، دولتی است ضدعدالت و تبعیض گر که با توزیع رانت به نفع حلقه های قدرت و ثروت منجر به غارت و استضعاف عموم مردم می شود به معنای دیگر نتیجه دولت رفاقتی، دولتی رانتی-غارتی است. 🔹به عنوان مثال چند ویژگی از تفکر دولت های رفاقتی را بیان می کنیم: ۱.اقتصاد رفاقتی: در اقتصاد رفاقتی رانت ارز ۴۲۰۰ از جیب عموم مردم به نفع طبقه ای خاص در جامعه توزیع می شود؛ فرصت های برابر در دریافت تسهیلات بانکی وجود نداشته و پول رفاقتی توزیع می شود؛ دارایی های مردم را به بهانه خصوصی سازی، اختصاصی سازی می کنند؛ در بازار بورس آحاد مردم با اعتماد به وعده دولت، نقدینگی خود را به بازارهای سرمایه آورده و با ضررهای سنگین مواجه شوند و سرمایه داران با استفاده از رانت های اطلاعاتی از سود های کلان بهره مند شدند و ثروت مردم را به تاراج بردند. 🔹۲.انتصابات رفاقتی: انتصاب مدیران در دولت رفاقتی براساس سهم خواهی های حزبی و سیاسی، اتصال به حلقه های قدرت و ثروت، سفارش پدرخوانده ها، قدردانی از فعالان ستادی، پیوندهای فامیلی، سلیقه محوری و استفاده از رفقای قدیمی باشد. یعنی غلبه انتصاب های اتوبوسی و ترفیع های آسانسوری به شایسته سالاری. 🔹دولتِ مردمی آمده است تا با تیشه بر ریشه تفکر رفاقتی در دولت ها زده و دولتی «قانونی» را جایگزین دولتی «رفاقتی» سازد. در دولت قانونی ژنهای خوب و یقه سفیدها بر آحاد مردم برتری نداشته و قوانین و ضوابط بر روابط رفاقتی پیروز خواهد شد. 🔻۴.دولت لاکچری دولت لاکچری، دولتی است که مسئولان آن خوی اشرافی گری، خوی جدایی از مردم، خوی بی اعتنایی و تحقیر مردم را دارند و دولتی که از مردم، با مردم، منتخب مردم، در کنار مردم و رفتارشان شبیه مردم نیست، دولتی غیر مردمی است. مدیران دولت های لاکچری حقوق های نجومی از ثروت مردم، ماشین ها لوکس و زندگی در ویلاها و برجهای شمال شهر و تیم های تشریفاتی را حق خود می دانند و فرزندان خود را ژنهای خوب می نامند و این رفتار به دلیل ایجاد طبقه ای خاص و ممتاز نسبت به مردم است. نتیجه دولت لاکچری، نابودکننده «اعتماد ملت نسب به دولت» است. مردم تصور می کنند که دولت مردان در دنیایی متفاوت از مردم زندگی کرده و اساساً دولت درکی نسبت به مسائل مردم و عزمی برای حل آنها ندارد. 🔹در دولت مردمی رفتارهای اشرافی گری كه نشان از تفاوت طبقاتی مردم و كارگزاران باشد، خط قرمز محسوب می شود و باید دیوارهای بین دولت و ملت را نابود ساخت تا مردم، کارگزاران را همراه و کنار خود در مسائل کشور ببینند. 🔰 نشانی صفحات دکتر سید امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی: بله | ایتا | روبیکا | ویراستی @s_a_ghazizadeh

✏️ #گفتمان / #انواع_دولتها | مدل حکمرانی عامل اصلی شکل گیری چالش های مزمن شده / (بخش سوم) 🔹۵.دولت تصدی گر: دولت تصدی گر خود را صاحب ثروت و قدرت کشور می داند و مردم را در جایگاه مشتریان خود قرار می دهد؛ بنابراین هدف اصلی دولت ارائه خدمات توسط شرکت های دولتی به مشتریان خود یعنی مردم است و برای این هدف زمام تمام امور را دست می گیرد. 🔹نهاد دولت سازوکارها را به نحوی تنظیم نموده که نهاد مردم رغبتی به فعالیت نداشته باشد؛ یعنی دولت با حمایت از موانع کسب و کار نظیر ایجاد انحصار برای شرکت های دولتی، فرآیندهای بسیار طولانی صدور مجوز، عدم صیانت از حق مالکیت خصوصی، عدم اعطای تسهیلات به کسب و کارها، مقررات مالیاتی، مقررات تجارت از طریق مرزها، قاچاق، عدم شفافیت فضای اقتصادی، پیش بینی ناپذیری دولت و... خود را از «عامل پیشرفت» به «مانع پیشرفت» تبدیل کرده است. 🔹همچنین اگر نهاد مردم با تمام این موانع به فضای بازار ورود کند باید با شرکت های دولتی برخوردار از رانت های اطلاعاتی و ارتباطاتی و متصل به شیرهای نفتی رقابتی ناعادلانه و ناسالم داشته باشند که بی شک نهاد مردم محکوم به شکست است. 🔹دولتِ مردم، دولت تسهیل گر: دولت و مردم هر دو نهاد اجتماعی هستند که از نقایص و کاستی های مختلف رنج میبرند و توسعه در گرو رفع نقایص و عیوب نهاد مردم و نهاد دولت است. کلید پیشرفت در فراهم ساختن شرایط است که دولت از عهده انجام وظایف حاکمیتی و پشتیبانی خود برآید و بتواند زمینه ساز رشد مردم باشد. 🔹دولت باید با انتخاب رویکردی ارزش مدارانه به بازتعریف روابط دولت و ملت بپردازد. در الگوی مورد نظر، دولت باید ثبات و پایداری را در جامعه ایجاد، چارچوب های قانونی مناسب و اثربخش برای فعالیت نهاد مردم را مستقر و با کاهش نقش تصدی گری و روی آوردن به نقش تسهیل گری، اداره دولت را از روش مدیریت عمومی به روش حکمرانی عمومی تغییر دهد. باید در فصل دوم زندگی انقلاب اسلامی با انقلابی سازوکاری دولت «تسهیل گر» را جایگزین دولت «تصدی گر» نماییم. 🔹۶.دولت نفتی و معدنی اصل گرفتاری کشور نفت نیست، بلکه اصل گرفتاری، مالکیت دولتی نفت است. با نگاهی به تاریخچه این موضوع روشن است، که برخلاف شعارها، نفت هیچگاه در ایران ملی نشد، بلکه نفت دولتی شد. در واقع ملی شدن صنعت نفت، صنعت دولتی شدن نفت است. 🔹اما منظور از دولت نفتی چیست؟ دولت نفتی، دولتی است که نه خود مولد است و نه تولید دیگران برایش ارزشمند است و هزینه های خود را مستقیماً از نفت پول بر می دارد و چرخ زندگی مردم برای دولتهای نفتی مهم نیست، چون چرخ زندگی مدیران نفتی وابسته به چرخ زندگی مردم نیست، بلکه وابسته به شیرهای نفت است. 🔹دولت های نفتی، دولت های توزیعگر هستند و وظیفه خود را به عوض تولید، توزیع می داند و در بهترین شرایط، قسمتی از درآمد نفت را در دستگاه های عریض و طویل خرج نشده است، بین مردم توزیع می کند. البته دولت نفتی سازوکارهای توزیع را براساس صدای بلندتر تنظیم کرده است، یعنی هر صدایی بلندتر است، سهم او از توزیع بیشتر است. 🔹البته طبیعی است هر که نزدیک تر باشد، صدایش بلندتر به گوش می رسد. همچنین این دولت ها غیرپاسخگو هستند، چون وقتی دولت نفت را مال خودش می داند و نه مال مردم، در نتیجه خود را مواجب بگیر مردم نمی داند، خود را آدم مردم نمی داند، خود را خادم و مستخدم مردم نمی داند. 🔹او در ذهنش پول را از دست مردم نمی گیرد، پول برداشت می کند از یک چاه انحصاری و بی حساب و کتاب و مردم راهکاری برای نظارت بر روی اموال شان ندارند و از مدیریت حساب گرانه دور می شوند و زمانی که دست دولت هم در مفت خواری نفت باز گذاشته شده است، چرا دولت باید به مردم پاسخگو باشد؟ پاسخگویی شعاری بیش نیست، چون ریشه پاسخ گویی مربوط به زمانی است که دولت مواجب گیر مردم باشد و این سازوکار البته کاملاً روشن و شفاف باشد. 🔹دولتِ مردم، دولت كارآفرین هزینه های دولت در جهت توسعه می بایست از طریق نظارت و گرفتن حقوق مالیاتی از کارکرد نهاد مردم تأمین شود. لذا دولت مجبور به تسهیل گری برای فعالیت بهتر نهاد مردم است. باید دولت را از شیر های نفت جدا كرد و با تسهیل گری خود را تبدیل به دولتی كارآفرین و وابسته به مردم سازد. 🔰 نشانی صفحات دکتر سید امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی: بله | ایتا | روبیکا | ویراستی @s_a_ghazizadeh

✏️ #گفتمان / #انواع_دولتها | مدل حکمرانی عامل اصلی شکل گیری چالش های مزمن شده / (بخش چهارم) 🔻دولت پیرسالار 🔹یكی دیگر از ویژگی های دولت‌های گذشته كه منجر به ناكارآمدی دولت و نارضایتی مردم گردیده است، استفاده از كارگزاران پیر است. استفاده از كارگزاران دولت با سن‌های بالا، دو نتیجه نامطلوب خواهند داشت. اولاً كارگزاران در قوه مجریه كشور به دلیل نوع فعالیت می بایست از انرژی و توان كافی برای پیگیری و حل مسائل برخوردار باشند. ثانیاً كارگزارانی كه سال‌ها با سازوكارهای موجود در حال فعالیت در دولت‌ها بودند، ذهن غیرقابل انعطاف و تغییر برای تحول مورد نیاز در گام دوم را دارند. لذا مقام معظم رهبری (مدظله العالی) می فرمایند: «دولت جوان و حزب اللهی علاج مشکلات كشور است» 🔻دولتِ مردم، دولت جوان 🔹دولتِ مردم آمده است حلقه های قدرت را شكسته و با یك نظام شایسته سالار، كارگزارانی جوان، تازه نفس و متخصص را به نظام مدیریتی كشور وارد كند تا در نتیجه با انقلابی در كارگزاران، انقلابی در ساختارها، كاركردها و رویكردها را محقق سازد. 🔻۸.دولت جزیره ای 🔹اداره جزیره ای در مدل حکمرانی کشور یکی از مهم ترین دلایل وضعیت نابسمان موجود است. اگر مجموعه دولت را به ساعتی تشبیه کنیم، بخش های دولت همچون چرخدنده های یک ساعت در نظر گرفته می شود. در صورتی که چرخدنده ای بچرخد ولی چرخش او در عملکرد ساعت نتیجه نداشته باشد، آیا جز مصرف انرژی، فایده ای حاصل شده است؟ یا اگر چرخدنده ای بد طراحی شده باشد، حتی با چرخش خود سبب شکستن چرخدنده های دیگر می شود. بنابراین اگر بخش های دولت درست طراحی و کوک نشده باشد، آن دولت زحمت می کشد ولی خروجی قابل لمس برای مردم ندارد. 🔹در دولت های گذشته سازوکارهای اداره کشور محدود به حوزه بخشی بوده و مدیران هر بخش با رویکردهای متفاوت صرفاً به دنبال حفظ منافع بخش خود هستند و کشور به صورت جزیره ای اداره می شود. 🔻دولتِ مردم، دولت سیستمی 🔹رویکرد دولتِ مردم در اداره کشور رویکردی جزیره ای نیست؛ بلکه کشور را به عنوان یک سیستم در نظر گرفته که تمام بخش های آن با یکدیگر در حال تعامل هستند و بر یکدیگر اثر می گذارند و از یکدیگر اثر می پذیرند. 🔻۹.دولت معلول محور 🔹یکی دیگر از ویژگی های نادرست مدل حکمرانی کشور، نگاه معلول محور به مسائل است؛ دولت ها تمام توان خود را برای حل پیامدهای مسائل به کار می بندند که این نگاه معلول محوری هیچگاه مسائل را به صورت پایدار حل نخواهد کرد. به عنوان مثال در یک نگاه معلول محور راهکار برای حل مسئله آلودگی، تعطیلی شهر است و در یک نگاه علت محور یکی از راهکارهای حل ریشه ای مسئله آلودگی، حذف خودروهای فسیلی و جایگزینی خودروهای پاک است. 🔻دولتِ مردم، دولت علت محور 🔹دولتِ مردم شناسایی و حل عواملی ریشه ای که منجر به ایجاد مسئله شده است را جایگزین پرداختن به نتایج و پیامدهای مسائل نموده است؛ این نگاه منجر به حل ریشه ای و پایدار مسائل می گردد. 🔻۱۰.دولت گذشته نگر 🔹در شرایطی که جهانِ پیرامون و مقدارِ متغیرها دائماً در حال تغییر است، برنامه ای که ذهن گذشته نگر به عنوان خروجی می دهد نه تنها مفید نخواهد بود، بلکه به ضد هدف خود تبدیل میشود. دولت گذشته نگر با دو آسیب جدی موجه است: ۱.برنامه ریزی گذشته نگر: در مدل حکمرانی گذشته نگر برنامه ها براساس آمار و اطلاعات حدود ۱۰ سال گذشته طراحی می شود و اساساً ممکن است زمانی که دولت با توجه به آمار و اطلاعات ۱۰ سال قبل درخصوص موضوعی تصمیمی اتخاذ می نماید، به کلی شرایط موضوع تغییر کرده و تصمیم کاملاً نادرستی برای آینده کشور اتخاذ شده است. ۲.مواجهه با تهدیدهای موضوعات در حال ظهور: جهان درحال پیشرفت است و عواملی در حال ظهور است که بسیاری از سازوکارهای موجود را با چالش جدی مواجه می سازد. لیکن دولت های گذشته نگر به دلیل فقدان نگاه آینده نگرانه با تهدیدها و عوارض پدیده های در حال شکل گیری مواجه می شود، نه فرصت های آن. 🔻دولتِ مردم، دولت آینده نگر 🔹دولتِ مردم طراحی خود را برای آینده انجام خواهد داد و مدیریت ایران را در همه عرصه ها از حالت گذشته نگر به آینده نگر تغییر خواهد داد و ضمن استفاده از تجارب گذشته، با شناخت پدیده های در حال ظهور تصمیم گیری و برنامه ریزی می کند. 🔰 نشانی صفحات دکتر سید امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی: بله | ایتا | روبیکا | ویراستی @s_a_ghazizadeh