مردم زندانی می شوند تا قیمت ها آزاد باشند 🔸طبق یکی از کتاب های راهنمای سازمان جاسوسی آمریکا (CIA)، هدف از شکنجه ایجاد نوعی طوفان شدید ذهنی است. پس از شکنجه، زندانی قادر نیست منطقی فکر کند یا حافظ منافع خود باشد. تحت تاثیر چنین شوکی، بیشتر زندانیان از باورهای پیشین خود دست برمی دارند. 🔸دکترین شوک نیز دقیقا همین روند را تقلید و تکرار می کند و سعی دارد در مقیاس کلان و اجتماعی، به همان چیزی دست یابد که شگردهای شکنجه گران در سلول بازجویی، تک تک بر سر افراد می آورد. درست مثل زندانی وحشت زده ای که نام رفقایش را لو می دهد و از باورهایش رویگردان می شود، جوامع شوکه شده نیز غالبا از چیزهایی که در حالت عادی سرسختانه از آنها حفاظت می کردند، دست برمی دارند. 🔸بحران های اقتصادی از قبیل شوک های ارزی و تورم افسار گسیخته فرصتی را برای اقتصاددانان بازار آزاد فراهم می کند تا در خلا اجتماعی ناشی از بحران و جو ترس و نگرانی، دست به مهندسی جامعه به نفع شرکت های بزرگ بزنند. مردم زندانی می شوند تا قیمت ها آزاد باشند #دکترین_شوک 1⃣ @haad1442

شرط حفظ نابرابری، آزادی بازار است 🔸همان طور که برای اشغال یک سرزمین بر خلاف عزم و اراده مردمش، راهی صلح جویانه وجود ندارد، برای ربودن ضروریات یک زندگیِ آبرومندانه از میلیون‌ها انسان نیز راهی مسالمت آمیز وجود ندارد. 🔸علاقه نظریه پردازان "بازار آزاد" به ایجاد بحران‌ها و فاجعه‌ها از این روست که موقعیت‌های عادی و غیر مصیبت بار با جاه‌طلبی‌هایشان ناسازگار است. آزادی عمل گسترده و امکانات فوق العاده برای آنها، فقط به هنگام تغییرات مصیبت بار فراهم می‌آید. 🔸فریدمن ادعا می‌کرد که جنبش او "تلاشی برای آزاد کردن بازار از چنبره دولت" است. اما در سه دهه گذشته در هر کشوری سیاست‌های مکتب شیکاگو (نئولیبرالیسم) پیاده شده، آنچه شکل گرفته، ائتلافی قدرتمند بین معدودی شرکت بسیار بزرگ و طبقه‌ای از سیاستمداران اکثرا ثروتمند بوده است. 🔸آری! هر جا سیاست‌های اقتصادی گران کن (نئولیبرالیسم) پیاده شده، فاصله فقر و غنا را تشدید کرده است. اگر نبود شوک‌های بازار آزاد، حفظ این نابرابری ها چگونه ممکن بود؟ #دکترین_شوک 2⃣ @haad1442

در سرمایه داری نئولیبرال امکان تحصیل رایگان، دخالتی غیر منصفانه در بازار است 🔸میلتون فریدمن سرمایه داری بی قید و شرط را در همه بخش ها از جمله آموزش تجویز می کند. او معتقد است به جای هزینه کردن پول برای بهبود نظام مدارس دولتی، دولت کوپن هایی در اختیار خانواده ها قرار دهد. تشکیلات بخش خصوصی اداره مدارس را در دست بگیرد و مطابق مقررات خود اداره کند. 🔸در آمریکا این روند طی شد و اتحادیه های قوی معلمان منحل شدند، آموزگاران مدارس دولتی از کار برکنار شدند، آموزگارانی جوان با حقوق کمتر بکار گرفته شدند که نوعی زمین خواری در عرصه آموزش بود و این روال دارد جامعه آمریکا را عمیقا دو قطبی می کند. 🔸فراهم آوردن امکانات تحصیل رایگان، از دید سرمایه داری نئولیبرال، دخالتی غیر منصفانه در بازار محسوب می شود. #دکترین_شوک 3⃣ @haad1442

اتکای بازار آزاد به نیروی شوک 🔸 سرمایه داری بی قید و شرط برای پیشروی و حاکم شدن، همیشه نیازمند شوک است 🔸راهبرد این است: نشستن در انتظار بحران از قبیل سیل، زلزله، جنگ، تورم عنان گسیخته، جهش های ارزی و بدهکاری بالای دولت ها، سپس به حراج نهادن و فروش اجزای دولت به بازیگران بخش خصوصی در حالی که مردم هنوز از شوک دچار سرگیجه هستند و آنگاه دائمی کردن این اصلاحات با سرعت هر چه تمام تر. 🔸 نئولیبرالیسم می گوید در زمان وقوع بحران و شوک های بزرگ، تغییرات عمده را باید سریع و ضربتی عملی کرد. ظرف حدود ۶ تا ۹ ماه. 🔸بازسازی نیز یعنی نابودی عرصه عمومی و خدمات اجتماعی دولت و تسریع در جایگزینی آنها با جامعه ابرشرکتی پیش از آنکه قربانیان بتوانند باز به یکدیگر بپیوندند و آنچه را به آنها تعلق داشته، مطالبه کنند. #دکترین_شوک 4⃣ @haad1442

✨ترس و بی نظمی عواملی تسریع کننده برای جهش سرمایه داری معاصر است 🔸با اشغال عراق توسط امریکا، شوک درمانی ریشه ای اقتصاد از راه رسید و در حالی که هنوز کشور شعله ور بود، پل برمر، فرستاده ارشد ایالات متحده، نئولیبرالیسم را بر عراق تحمیل کرد: خصوصی سازی گسترده، تجارت خارجی کاملا آزاد، وضع نرخ ثابت مالیات ۱۵ درصدی، و دولتی که به شکل چشمگیر کوچک شده بود. علی عبدالامیر علوی، وزیر موقت عراق در امور تجاری در آن برهه گفت که هموطنانش از اینکه مثل حیوانات آزمایشگاهی باشند خسته شده اند و به اندازه کافی به نظام اقتصادی ما شوک وارد شده. بنابراین به شوک درمانی اقتصادی نیازی نداریم. 🔸 آنگاه که عراقی ها مقاومت نشان دادند، جمعشان کردند، به زندان افکندند و در آنجا، شوک های بیشتری بر جسم و ذهنشان وارد آوردند. 🔸روایت پیمانکار امنیتی، صاحب شرکت خصوصیِ ناشناخته و بی تجربه کاستر بتلز، از اغتشاش در عراق پس از تهاجم آمریکا این است: "برای ما ترس و بی نظمی، نوید بخش وضعیت مطلوب بود". #دکترین_شوک 5⃣ @haad1442

یا مرگ یا خصوصی سازی، دوگانه ای برای تحمیل نئولیبرالیسم 🔸 شوک درمانی اقتصادی لزوما همیشه خشونت بار نبوده است. در دهه ۱۹۸۰ بحران بدهی ، برخی دولت ها در آمریکای لاتین و آفریقا را به "خصوصی سازی_یا مرگ" واداشت. 🔸در شرایطی که در اثر تورم عنان گسیخته ، اقتصاد در هم شکسته بود، این دولت ها نمی توانستند به شروط وام های خارجی "نه" بگویند ، شوک درمانی را به این امید پذیرفتند که کشورشان را از فاجعه ای عمیق تر نجات دهد. 🔸در آسیا بحران مالی سال های ۹۷_۹۸ ، ببرهای آسیا را رام کرد و بازارهاشان را به روی بزرگترین حراجِ ناشی از تعطیلی یا ورشکستگیِ شرکت ها گشود. 🔸یعنی بحران های اقتصادی زمینه لازم را برای تحویل این کشورها به فن سالاران اقتصادی فراهم کرد. #دکترین_شوک 6⃣ @haad1442

تثلیث اعتقادی نئولیبرالیسم 🔸نئولیبرالیسم یا جهانی سازی یا نومحافظه کاری یا بازار آزاد در تعهد به تثلیث خط مشی مشترکند. تثلیث اشاره به سه گانه مسیحیت دارد. 🔸این تثلیث عبارتست از: ۱_ حذف حوزه عمومی و دولتی ۲_ آزادی عمل کامل شرکت ها ۳_ کاهش شدید هزینه خدمات رفاهی و اجتماعی دولت به حدی که از دولت جز اسکلتی باقی نمانَد #دکترین_شوک 7⃣ @haad1442

فاصله طبقاتی، محصول دولتِ شرکت‌محور 🔸واژه دقیق تر برای نظامی که به محو مرز بین "دولت بزرگ" و "موسسات اقتصادی بزرگ" می پردازد نه لیبرال، نه محافظه کار و نه سرمایه دار، که شرکت محور است. 🔸ویژگی اصلی چنین نظامی عبارتست از: _انتقال ثروت همگانی به بخش خصوصی به صورت کلان و غالبا همراه با بدهی های کمرشکن برای کشور _شکاف دائما رو به تزاید بین ثروتمندان و تنگدستان #دکترین_شوک 8⃣ @haad1442

میلتون فریدمن؛ استاد شوک درمانی اقتصاد 🔸دانشکده اقتصاد دانشگاه شیکاگو در دهه ۱۹۵۰ فقط دانشجو آموزش نمی داد بلکه مکتب فکری اقتصادی شیکاگو را بنا نهاد و تقویت کرد. 🔸 فریدمن مرد جاه طلبی بود که خود را مامور انجام تحولی اساسی در اقتصاد دنیا می دانست. 🔸اگرچه دیگر اساتید دانشگاه شیکاگو نیز به شدت و حدّتِ خود او به اقتصادِ فوق العاده آزاد اعتقاد داشتند، ولی این انرژی فریدمن بود که به "مکتب اقتصادی شیکاگو" شور می بخشید. 🔸فریدمن از سیاستمداران جسور می خواست که سیاست های شوک درمانی او را در کشورهای تنگدست و نیازمند اجرا کنند. #دکترین_شوک 9⃣ @haad1442

نئولیبرالیسم و آزادی کامل ثروتمندان 🔸 دستورالعمل ابداعی فریدمن برای بازار آزاد و راهبردهای زیرکانه او برای تحمیل آن، برخی افراد را بی‌نهایت ثروتمند کرده و برای آنان چیزی نزدیک به آزادی کامل به ارمغان آورده است. 🔸 آزادی کامل در بی‌اعتنایی به مرزهای ملی، آزادی کامل در پرهیز از مقررات و مالیات و آزادی کامل در ثروت‌اندوزی هر چه بیشتر و بیشتر 🔸بر اساس تفکر نئولیبرالیستی، اگر در اقتصاد بازار آزاد ایرادی وجود دارد، مثلا تورم شدید و بیکاری فزاینده، علتش این است که بازار کاملا آزاد نیست! راه حل مکتب اقتصادی شیکاگو همیشه یکی است: اِعمال جدی‌تر و کامل‌ترِ اصول بنیادی #دکترین_شوک 1⃣1⃣ @haad1442

انتقال ثروت های عمومی به بخش خصوصی از اصول بازار آزاد 🔸دیدگاه فریدمن اگرچه در لفافه‌ای از واژگانِ ریاضیات و علوم بیان می شد، ولی دقیقا با منافع ابرشرکت‌های چند ملیتی منطبق بود که به اقتضای طبیعتشان، تشنه بازارهای عظیمِ عاری از مقررات بودند. 🔸 جنگ فریدمن علیه "دولت رفاه" و "دولت بزرگ" سرچشمه تازه‌ای از ثروت‌های سریع‌الحصول و بادآورده را نوید می‌داد. 🔸در جنگ نئولیبرال ها، به جای فتح سرزمینی جدید(استعمار) دولت خود سرحدّی جدید است که باید فتح شود و خدمات عمومی و دارایی‌هایش به بهایی بسیار کمتر از آنچه می ارزد به حراج گذاشته شود. 🔸دارایی‌های دولتی که فریدمن مصّر به فروششان است، محصول نهاییِ سال‌ها سرمایه‌گذاریِ منابع مالیِ عمومی و دانش فنی ست که به ساخت آن دارایی‌ها انجامیده. تمامی این ثروت های عمومی باید به بخش خصوصی منتقل شوند. #دکترین_شوک ۱۳ @haad1442

اصول ذکر شده در کتاب "سرمایه داری و آزادی" فریدمن 🔸دولت‌ها باید تمام قواعد و مقررات موجود بر سر راه انباشت سود را از میان بردارند. 🔸دولت ها باید دارایی‌های تحت اختیارشان را که شرکت‌ها بتوانند به نحو سودآوری اداره کنند به فروش برسانند. 🔸دولت ها باید تامین ملی برنامه های اجتماعی را به میزان چشمگیری کاهش دهند. 🔸 مالیات‌ها در صورت ضرورت وجود، باید اندک باشد و از دارا و ندار با یک نرخ ثابتِ غیرتصاعدی وصول شود. 🔸شرکت‌ها باید آزاد باشند محصولاتشان را هر جای دنیا خواستند بفروشند 🔸دولت‌ها نباید برای حمایت از صنایع محلی یا حمایت از مالکیت سرمایه‌داران محلی بر صنایع هیچ تلاشی به خرج دهند. 🔸همه قیمت‌ها از جمله قیمت نیروی کار، باید بوسیله بازار آزاد تعیین شود.نباید هیچ حداقل دستمزدی تعیین شود. 🔸 بهداشت و درمان، آموزش و پرورش، سازمان بازنشستگی و حتی پارک‌های ملی باید خصوصی‌سازی شوند. #دکترین_شوک ۱۴ @haad1442

ظهور حمایت‌گرایی و ملی‌گرایی در نیمه اول قرن بیستم 🔸جنگ جهانی دوم و سقوط اقتصادی سال ۱۹۲۹ به ضرورت مبارزه با فقر شدت بیشتری بخشید. قدرت های غربی بعد از جنگ جهانی دوم، این اصل را پذیرفتند که کشورهای دارای اقتصاد بازار لازمست تا حدی حقوق اولیه شهروندان را رعایت کنند تا شهروندانِ سرخورده دوباره به جستجوی ایدئولوژی‌هایی جذاب‌تر مثل کمونیسم و فاشیسم نروند. 🔸همین ضرورت بود که در آن دوره به خلق سرمایه داریِ معقول انجامید. یعنی تامین اجتماعی در ایالات متحده، بهداشت و درمان عمومی در کانادا، رفاه عمومی در بریتانیا و حمایت از کارگران در فرانسه و آلمان 🔸جوّ مشابهی در جهانِ در حال توسعه شکل گرفت که به آن توسعه‌گرایی یا ملی‌گرایی جهان سومی اطلاق می شد. 🔸 اقتصاددانان توسعه گرا استدلال می کردند که کشورهایشان فقط در صورتی می توانند از چرخه فقر خارج شوند که به جای خام فروشی منابع شان به اروپا و آمریکا (که قیمت هایشان روند نزولی طی می کرد)، راهبرد درونزای صنعتی شدن را پیش بگیرند. #دکترین_شوک ۱۵ @haad1442

کتاب #قدرت_و_پیشرفت دکتر سید یاسر جبرائیلی را در کنار #دکترین_شوک مطالعه می کنیم تا منازعات تفکر انقلابی و تفکر نئولیبرال را بهتر درک کنیم @haad1442

روایت کتاب دکترین شوک از ملی شدن صنعت نفت ایران و کودتا علیه دولت مصدق: 🔸 در نتیجه ایجاد تمایل در برخی کشورها برای ملی‌گرایی، ایران رهبری توسعه‌گرا به نام محمد مصدق داشت که شرکت نفت را ملی کرد. 🔸 اندونزی تحت حکومت احمد سوکارنو از پیوستن تمام دولت های ملی‌گرای جهان سوم به یکدیگر برای تشکیل ابرقدرتی همتای بلوک غرب و شوروی سخن می گفت. 🔸کشورهای آمریکای لاتین سیاست های توسعه گرایانه جایگزینی واردات را دنبال کردند.با پیگیری ملی شدن معادن و بانک ها، رویای استقلال اقتصادی آمریکای لاتین را دنبال می کردند‌. 🔸محافل وابسته به شرکت های بزرگ باعث پا گرفتن جنبشی در سیاست خارجی آمریکا و بریتانیا شد که می کوشید دولت های توسعه‌گرا را به دوگانه شرق یا غرب بکشانند. 🔸 سال۱۹۵۳ سازمان جاسوسی سیا به اولین کودتای خود دست زد. در ایران مصدق را سرنگون کرد و شاه بی رحمی را جایگزین او کرد. 🔸سال ۱۹۵۴ آربنز در گواتمالا سرنگون شد و شرکت آمریکایی یونایتد فروت همه کاره شد. 🔸اما در مقایسه با ایران و گواتمالا، توسعه گرایی در کشورهای آمریکای لاتین ریشه ای عمیق‌تر دوانده بود و ریشه‌کن کردنش در آنجا چالشی بس بزرگ‌تر بود #دکترین_شوک ۱۶ @haad1442

آمریکا و آموزش اقتصاد نئولیبرال به نخبگان شیلیایی 🔸شولتز رئیس دانشکده اقتصاد شیکاگو در دهه ۵۰ می گفت: "ایالات متحده باید برنامه های اقتصادی‌اش در خارج را بازبینی کند. ما می‌خواهیم که کشورهای فقیر فقط از طریق رابطه با ما و پی گرفتن راه مورد توصیه ما برای رسیدن به توسعه اقتصادی، برنامه های نجات اقتصادی خود را طرح‌ریزی کنند" 🔸طرح او بسیار ساده بود: ایالات متحده مخارج اعزام دانشجویان شیلیایی برای تحصیل در رشته اقتصاد را در هارترین مدرسه نئولیبرال یعنی دانشگاه شیکاگو تامین کند. 🔸وزارت خارجه ایالات متحده با انتخاب شیکاگو یعنی دانشکده‌ای که استادانش با قاطعیت برای برچیدن برنامه‌های دولت شیلی تحریک و تبلیغ می‌‌کردند، برای آموزش شلیلیایی‌ها، موضع ستیزه جویانه روشنی را آغاز کرد. #دکترین_شوک ۱۷ @haad1442

دانشگاهِ همکارِ شیکاگو در شیلی برای زمین زدن اقتصاد شیلی 🔸آمریکا برای برقراری برنامه مبادله استاد و دانشجو بین دانشگاه شیکاگو و شیلی ابتدا به سراغ دانشگاه اصلی شیلی رفت. 🔸رئیس دانشگاه پیشنهاد آمریکا را رد کرد و گفت فقط به شرطی در این کار مشارکت خواهد کرد که هیئت علمی دانشگاهش در این امر که چه کسی در ایالات متحده دانشجویانش را آموزش خواهد داد، حق دخالت داشته باشد. 🔸به این ترتیب نماینده آمریکا سراغ رئیس موسسه‌ای کم اهمیت‌تر، یعنی "دانشگاه کاتولیک" شیلی رفت که مدرسه ای بسیار محافظه‌کارتر و فاقد دانشکده اقتصاد بود. 🔸 هدف "پروژه شیلی" پرورش جنگجویانی ایدئولوژیک بود که در جنگ ایده‌ها علیه اقتصاددانان آمریکای لاتین پیروز شوند. 🔸این پروژه در سال ۱۹۵۶ رسما شروع شد. #دکترین_شوک ۱۸ @haad1442

فاجعه‌ی آرژانتینیِ تعدیل 🔸 آرژانتین شاگرد نمونه‌ی صندوق بین‌المللی پول یکبار دیگر در دهه ۱۹۹۰ سیاست‌های تعدیلات ساختاری را اجرا کرد. کارلوس مِنِم که با شعارهای حمایت از اتحادیه‌های کارگری و سیاست‌های اقتصادیِ ملی‌گرایانه رای آورد، پس از یک سال از وعده‌هایش عدول کرد و تمام مناصب بالای اقتصادی کشور را به اشغال "بچه‌های شیکاگو" درآورد. 🔸برای مهار تورم لجام‌گسیخته، خصوصی‌سازی را به عنوان جزئی لاینفک از راهکار نجات کشور جا‌انداختند. ۹۰ درصد از تمام بنگاه‌های دولتی به شرکت‌های خصوصی فروخته شد. از جمله به سیتی بانک و بانک بوستونِ آمریکا، سوئز و ویوندیِ فرانسه، رسپول و تلفنیکای اسپانیا. پیش از فروش بنگاه‌های دولتی نیز با دست و دلبازی، خدمتی ارزشمند در حق مالکان جدید انجام دادند. حدود ۷۰۰ هزار نفر از کارگران این کارخانه‌ها را اخراج کردند . فقط در صنعت نفت ۲۷ هزار شغل از دست رفت. 🔸برای تثبیت سیستم پولی کشور، سریعا هزینه‌های خدمات عمومی دولت را به میزان زیادی کاستند و واحد پولی جدیدی را جایگزین کردند. 🔸نامی که بر این روند گذاشته بودند از شوک درمانی هم سنگدلانه‌تر بود، آنرا یک "جراحی بزرگ بدون بیهوشی" می‌نامیدند. اما چون وضعیت تورم برای مردم بسیار کمرشکن بود حاضر بودند هر کاری پیشنهاد می‌شود را بپذیرند تا شاید در کنترل تورم اثرگذار باشد. 🔸مجری سیاست‌های تعدیل در آرژانتین گفت: "وقتی تورم لجام‌گسیخته بر اقتصاد حاکم می‌شود مردم به دولت می‌گویند "تو را به خدا کاری بکنید" و اگر دولت در این شرایط طرحی برای تثبیت قیمت‌ها داشته باشد، فرصتی است که آنرا با سایر اصلاحات اقتصادی همراه سازد. مانند سیاستِ درهای بازِ اقتصادی، مقررات‌زدایی از عرصه اقتصاد و خصوصی‌سازی." این برنامه برای آرژانتین فاجعه آفرید. #دکترین_شوک ۶۴ @haad1442

فریب بزرگ: راهکار اقتصاد فقط جراحی است و راهکار دیگری نیست! 🔸 صندوق بین‌المللی پول یک میلیارد دلار برای تثبیت پول رایج لهستان و مقداری تسهیلات برای بدهی‌های آن کشور در نظر گرفت اما همه مطلقا منوط به تسلیم همبستگی در برابر برنامه شوک‌درمانی بود. 🔸لهستان به نمونه مطلوبی برای "نظریه بحران" فریدمن تبدیل شد: استفاده سریع از سردرگمی مردم در زمان تغییرات اساسی و هراس مردم از فروپاشی اقتصادی برای نوید دادنِ درمانی سریع و معجزه‌آسا هرچند توهمی و پندارگونه و فریبنده 🔸در لهستان گرچه شوک‌درمانی پس از انتخاباتِ آزاد اعمال شد اما انجام چنین کاری به سخره گرفتن روند دموکراتیک بود زیرا که با خواست‌های اکثریتِ غالبِ رای‌دهندگان، در تضاد مستقیم بود. ساکس در دفاع از اقداماتش که فاقد اقبال عمومی بود، مدعی شد که گزینه دیگری وجود ندارد: "وقتی کسی وارد این اتاق جراحی می‌شود و قلبش از کار می‌افتد، فورا قفسه سینه را باید باز کرد بدون اینکه خراش‌هایی باشیم که با این کار روی بدن بیمار باقی می‌ماند. هدف این است که قلب بیمار دوباره شروع به زدن کند و البته گندکاری هم می‌شود! اما چاره دیگری نیست" 🔸اما با سپری شدن دوران نقاهتِ جراحی اولیه، لهستانی‌ها صرفا آشفتگی‌های گذرا نداشتند بلکه گرفتار یک رکود کامل شدند. در دو ساله اول پس از اولین مرحله اصلاحات، تولید صنعتی ۳۰ درصد کاهش یافت. در نتیجه‌ی کاهشِ خدمات دولتی و ورود اقلام ارزان قیمت وارداتی به کشور، بیکاری سر‌به‌فلک زد و به ۲۵ درصد رسید. آنهم در کشوری که علی‌رغم سخت‌گیریهای حکومت کمونیستی، هیچ بیکاری وجود نداشت. #دکترین_شوک ۶۸ @haad1442