⟨ « بررسی فنّی احتمالات سقوط هواپیمای بویینگ اوکراینی » دکتر ایمان خسروی فوق دکتری مهندسی سنجش از دور از دانشگاه تهران بخش اوّل بسم الله الرحمن الرحیم ضمن تسلیّت به خانواده‌های جانباختگان عزیز ، بنده به‌عنوان یکی از سربازان وظیفه ی سابق ، در پدافند هوایی ارتش ، و پسا دکتری مهندسیِ نقشه‌برداری سنجش از دور ، نکاتی به زبان ساده ی علمی و بدون هیچ‌گونه تعصّبی در این زمینه مطرح می‌کنم : از دید تجربه نظامی : 1⃣ پدافند هوایی ایران به‌عنوان یکی از مطمئن‌ترین و بی‌نقص‌ترین و دقیق‌ترین پدافندهای جهان به‌شمار می‌رود . وقتی تابستان 93، پدافند هوایی ایران ، یک پهپاد اسراییلی رادارگریز (هرمس) را بالای نظنز می‌زند و یا در همین تابستان 98، یک پهپاد رادار گریز (گلوبال هاوک) را در جنوب کشور می‌زند و حتی هواپیمای کناری آن ، که حاوی سربازان آمریکایی است را نمی‌زند و تشخیص می‌دهد... پس این دقّت بالای پدافند هوایی کشورمان را می‌رساند... امّا بررسی از دید نقشه‌برداری و سنجش از دوری (علمی) : 2⃣ هر شئ متحرّک یا بإصطلاح پرنده، دارای یک سیستم ناوبری (GNSS) است . یعنی چه؟ به زبان ساده ، یعنی دارای یک سیستم تعیین موقعیّت است... برای چی؟ برای این‌ که هرلحظه موقعیّت خودش در فضا در مسیر مدّ نظرش را توجیه کند (پیدا کند) . 3⃣ سازندگان اکثر پرنده‌ها و پهپادها و هواپیماها و ماهواره‌های سنجش از دوری و غیره ، بر اساس سیستم تعیین موقعیّت جهانی (WGS) آن‌ها را توجیه می‌کنند . 4⃣ ماهواره‌های GPS، یکی از راه‌های ردیابی یا تعیین موقعیّت برای این پرنده‌هاست ؛ یعنی بین «پرنده» و «ایستگاه‌های GPS» به‌طور مداوم کدهایی رد و بدل می‌شود تا موقعیّت پرنده در مسیر مدّنظرش توجیه (یافت) شود. 5⃣ خب! حالا به‌قول‌معروف ، پیچ این ماهواره‌های GPS دست کیست؟ #ناسا؛ یعنی کجا؟ ⟨سازمان فضایی ایالات متحده⟩؛ یعنی به‌راحتی این سازمان به کلّ مسیرهای پرنده‌ها دسترسی دارد . به راحتی می‌تواند موقعیّت آن‌ها را ردیابی کند ! و به‌راحتی می‌تواند موقعیّت آن‌ها را حتّی تغییر دهد ! یعنی چگونه؟! بدین‌صورت که در حین ارسال کد ، برای لحظاتی ، گیرنده GPS خاموش شود ، یا کدهای اشتباه برای پرنده ارسال شود ، تا پرنده در تعیین موقعیّت خودش دچار اشتباه شود . مثال برای این موضوع ، ⟨حمله آمریکا به عراق در زمان صدام⟩ است . در همان روزهای اوّل این جنگ ، آمریکا از طریق سیستم ناوبری GPS، تمام ارتباطات اعمّ از رادیویی و مخابراتی بین پایگاه‌های مرزی و مرکزی عراق را قطع می‌کند . «پایگاه‌های مرکزی» گمان می‌کنند «پایگاه‌های مرزی» دچار سقوط شده ، و «پایگاه‌های مرزی» گمان می‌کنند «پایگاه مرکزی» دچار حادثه شده است ؛ این از مهمّترین عوامل سقوط صدام بود.. 6⃣ خب! براساس همین‌ها که خدمتتون عرض کردم ، اکثر کشورها به‌خصوص ایران ، از چندین‌سال قبل ، درصدد این برآمدند تا لااقل برای پرنده‌ها و موشک‌های نظامی خودشان ، یک سیستم تعیین موقعیّت محلّی اتّخاذ کنند که مستقل از GPS باشد... (شما فرض کنید اگر موشکی با سیستم موقعیّت جهانی از یک مبدأ به سمت مقصد شلیک شود ، آن‌گاه با دست‌کاری موقعیّت آن ، می‌توان مسیر آن را تغییر داد یا حتّی به سمت خود مبدأ هدایتش کرد!) البته ابتدا در صدد این بودند که از سیستم تعیین موقعیّت سایر کشورها مثل روسیه [که به عنوان رقیب اصلی امریکاست] استفاده کنند (سیستم تعیین موقعیّت گلوناس Glonas) که باز ممکن بود همین داستان پیش بیاید! چون باز به هر تقدیر ، پیچ این سیستم هم دست خودمان نبود ! به‌همین‌منظور ، ایران در همان قضیه ی ⟨سیستم تعیین موقعیّت محلّی⟩ با جدّیّت پیش رفت و الحقّ‌والإنصاف به پیشرفت‌های قابل‌توجّهی دست یافته ؛ به‌گونه‌ای که در همین جنگ با داعش ، نظامیان روسی به‌شدّت خواستار استفاده از تکنولوژی پهپادهای ما شدند ؛ چرا که پهپادهای ما به‌گونه‌ای بود که پهپادهای آمریکایی را رصد می‌کرد ، درحالی‌که آن‌ها اصلاً متوجّه پهپادهای ما نمی‌شدند.. همچنین ، شاید یکی از دلایلی که موشک‌های ما توسّط پدافندهای آمریکا ردیابی نشد ، براساس همین سیستم موقعیّت محلّی موشک‌های ما بوده.. 7⃣ هواپیمای بویینگ ، ساخت کجاست؟ ساخت ⟨ایالات متحده آمریکا⟩؛ بنابراین سیستم ناوبری یا همان تعیین موقعیّتش هم براساس موقعیّت جهانیِ اخذشده از GPS است..