تفسیر سوره بقره آیه 1۸۰ #تفسیر_قرآن 🍀 بعضى‏ ها فکر مى‏ کنند وصیّت کردن، زمینه‏ زود مردن است، در حالى که یک نوع دوراندیشى است و این که مى ‏فرماید: هنگام مرگ وصیّت کنید. چون آن لحظه، آخرین فرصت است وگرنه مى‏ تواند سال ها قبل از فرا رسیدن مرگ، وصیّت کند. بعضى وصیّت کردن را واجب دانسته‏ اند، امّا از جمله ‏ى «حقّاً على المتّقین» استفاده مى‏ شود که این عمل مستحبّ است وگرنه مى‏ فرمود: «حقّاً على المؤمنین» در آیه‏ شریفه به جاى کلمه «مال» از کلمه «خیر» استفاده شده تا روشن شود که مال و ثروت، مایه‏ خیر و نیکى است و آنچه در اسلام مورد انتقاد قرار گرفته، مال حرام یا علاقه‏ زیاد به مال یا ترجیح دادن مال بر کمالات فردى و نیازهاى اجتماعى و یا استثمار مردم براى تحصیل آن است. وصیّت باید بر اساس «معروف» یعنى عقل ‏پسند باشد، نه از روى کینه و انتقام و یا مهرورزى‏ هاى بى‏ جا و بى‏ رویه. چون از ارث، تنها بعضى از بستگان بهره‏ مند مى‏ شوند آن هم به مقدار معیّن، لذا اسلام سفارش مى ‏کند اگر در میان فامیل کسانى هستند که از ارث محرومند و یا سهم ارث آنان اندک است با وصیّت، در مورد توسعه‏ سهمیّه آنان اقدام نماید، ولى اگر کسى در این وصیّت رعایت عدالت نکند و یا ظلمى را روا دارد، گناه کبیره انجام داده است. در لا به لاى متون روائى آمده است: شخصى با داشتن کودکانى صغیر، تمام اموال خود را در راه خدا بخشید. چون پیامبر متوجّه شدند، پرسیدند با این مرده چه کردید؟ گفتند: او را دفن کردیم. فرمود: اگر قبلاً به من خبر داده بودید، اجازه نمى‏ دادم او را در قبرستان مسلمانان دفن کنید، چرا که او با داشتن این همه فرزند، براى آنان هیچ مالى نگذاشته و همه را در راه خدا داده است. وصیّت، کار دقیقى است که اگر خداى ناکرده با بى‏ توجّه انجام شود و بعداً عامل فتنه و ناراحتى‏ هایى گردد، تمام کارهاى خیر محو مى‏ شود. از پیامبر روایت شده است که فرمودند: گاهى انسان شصت سال عبادت مى‏ کند، ولى چون وصیّت نامه ‏ى خود را عادلانه تنظیم نمى‏ کند، به دوزخ مى‏ رود. وصیّت، نشانه‏ آن است که مالکیّت انسان حتّى بعد از مرگ در مورد قسمتى از دارایى‏ هایش ادامه دارد. مقدار وصیّت، یک سوم مال است و اگر شخصى در مورد بیش از این مقدار وصیّت کند، اجازه‏ وارثان شرط است. براى این که یاد بگیریم چگونه وصیّت کنیم، بهتر است وصیّت نامه‏ هاى اولیاى خدا، شهدا و علما را بخوانیم. رسول خدا فرمود: هرکس ابتدا به عهده بگیرد که وصیّت شخصى را انجام دهد، ولى سپس بدون عذر آن را رها کند، هیچ عملى از او قبول نمى‏ شود و تمام فرشتگانِ میان آسمان و زمین او را لعنت مى‏ کنند و دائماً در غضب خداوند است و در برابر هر کلمه‏ یا «ربّ» که مى‏ گوید، یک لعنت بر او نثار مى‏ شود و پاداش تمام کارهاى قبلى او به پاى وصیّت کننده ثبت مى‏ گردد. آثار و برکات وصیّت ۱- وصیّت، نشانه‏ دقّت و اهل حساب بودن است. ۲- وصیّت، نشانه‏ احترام به حقوق دیگران است. ۳- وصیّت، انجام امور خیرى است که از آن غفلت شده و تداوم عمل صالح، پس از مرگ است. ۴- وصیّت، راهى براى پرکردن خلأهاى اقتصادى و تعدیل ثروت است. رسول اکرم (ص) فرموده ‏اند: هرکس با وصیّت از دنیا برود، گویا شهید مرده است وصیّت براى والدین و بستگان، عامل تجدید محبّت و یک نوع قدرشناسى است. لذا در آغاز آیه وصیّت، والدین مطرح شده ‏اند تا علاوه بر سهم ارث، وصیّت به نوعى تنظیم شود که نفعش به آنان نیز برسد که این خود از مصادیق احسان است. اقسام وصیّت ۱- واجب: مثل وصیّت به حقّ اللّه، حقّ ‏الناس، قضاى نماز و عبادات دیگر، پرداخت حقوق واجبه مانند خمس، زکات، دیون، بدهکارى‏ هاى مردم. ۲- مستحبّ: مثل وصیّت به امور خیریّه. ۳- مباح: مثل وصیّت فرزندان به نوع شغل، حرفه، لباس، طعام. ۴- مکروه: مثل وصیّت به مقبره سازى. ۵ - حرام: مثل وصیّت به ایجاد مراکز فساد، انتشار کتب ضالّه. پیام ها😍 ۱- گرچه با مرگ، انسان از دنیا مى‏ رود، امّا پرونده‏ ى عمل او با کارهایى نظیر وصیّت باز مى‏ ماند. «اذا حضر احدکم الموت.... الوصیة» ۲- مال و ثروت، اگر در راه درست مصرف شود خیر است. «ان ترک خیر الوصیّة» ۳- در وصیّت باید علاوه بر ارث، براى والدین و نزدیکان سهمى قرار داد. «الوصیّة للوالدین و الاقربین» ۴- وصیّت باید بر اساس عرفن پسندیده‏ جامعه باشد. «الوصیّة... بالمعروف» ۵ - ترک وصیّت، نوعى بى ‏تقوایى نسبت به حقوق دیگران است. «الوصیّة... حقّاً على المتّقین»

تفسیر سوره بقره آیه ی ۱۸۲ #تفسیر_قرآن ☘ صاحب تفسیر مجمع ‏البیان کلمه‏ «جنف» را به معناى تمایل به انحرافِ ناآگاهانه و کلمه‏ ى «اثم» را به معناى گناه آگاهانه گرفته است. آنچه در اسلام ممنوع شده، تغییر وتبدیل وصیّت‏ هاى صحیح است، ولى اگر وصیّت سبب فتنه مى‏ شود و یا خلاف موازین شرع بود، تغییر آن اشکال ندارد. چنانکه اگر وصیّت کننده بیش از یک سوم اموالش را وصیّت کند، مى‏ توان آن مقدار را کم نمود، اگر سفارش به گناه کرد، مى ‏توان وصیّت را تغییر داد، یا اگر عمل به وصیّت ایجاد فتنه و فساد مى‏ کند، مى‏ توان زیر نظر حاکم اسلامى در وصیّت تغییراتى داد. به هر حال در اسلام بن‏ بست وجود ندارد و چون مسیر تمام اعمال رسیدن به تقواست، مى‏ توان براساس تقوا تمام موارد ضد تقوا را اصلاح کرد. پیام ها☺️✋ ۱- اصل اهمّ و مهمّ را باید مراعات کرد. احترام به وصیّت مهمّ است، ولى رفع فتنه و اصلاح امور مسلمین مهمّ‏ تر است. «فمن خاف... فاصلح بینهم فلا اثم علیه» ۲- تغییر وصیّت باید براساس فتنه‏ زدایى و اصلاح باشد. «فمن خاف... فاصلح»

تفسیر سوره بقره آیه ی ۱۸۳ #تفسیر_قرآن 😍 تقوى، به معناى خویشتن دارى از گناه است. بیشتر گناهان، از دو ریشه غضب و شهوت سرچشمه مى‏ گیرند. و روزه، جلوى تندى‏ه اى این دو غریزه را مى‏ گیرد و لذا سبب کاهش فساد و افزایش تقواست. به نظر مفسّران و دانشمندان علوم قرآنى، آیاتى که با خطاب «یا ایّها الّذین آمنوا» شروع شده ‏اند، در مدینه نازل شده و جزء آیات مدنى مى‏ باشند. فرمان روزه نیز همچون دستور جهاد و پرداخت زکات در سال دوّم هجرى صادر گردیده است. ☘آثار و برکات روزه☘ تقوى و خداترسى، در ظاهر و باطن، مهم‏ ترین اثر روزه است. روزه، یگانه عبادت مخفى است. نماز، حج، جهاد، زکات و خمس را مردم مى‏ بینند، امّا روزه دیدنى نیست. روزه، اراده انسان را تقویت مى کند. کسى که یک ماه نان و آب و همسر خود را کنار گذاشت، مى‏ تواند نسبت به مال وناموس دیگران خود را کنترل کند. روزه، باعث تقویت عاطفه است. کسى که یک ماه مزه‏ گرسنگى را چشید، درد آشنا مى‏ شود ورنج گرسنگان را احساس ودرک مى‏ کند. رسول خدا فرمودند: روزه، نصف صبر است. روزه‏ مردمان عادّى، همان خوددارى از نان و آب و همسر است، امّا در روزه خواص علاوه بر اجتناب از مفطرات، اجتناب از گناهان نیز لازم است، و روزه‏ ى خاصّ ‏الخاص علاوه بر اجتناب از مفطرات و پرهیز از گناهان، خالى بودن دل از غیر خداست. روزه، انسان را شبیه فرشتگان مى‏ کند، فرشتگانى که از خوردن و آشامیدن و شهوت دورند. رسول خدا فرمودند: هرکس ماه رمضان را براى خدا روزه بدارد، تمام گناهانش بخشیده مى‏ شود. چنانکه در حدیث قدسى نیز آمده است که خداوند مى‏ فرماید: «الصوم لى و اَنَا اَجزى به» روزه براى من است و من آن را پاداش مى‏ دهم. اهمیّت روزه به قدرى است که در روایات پاداش بسیارى از عبادات را همچون پاداش روزه دانسته ‏اند. هرچند که روزه بر امّت‏ هاى پیشین نیز واجب بوده، ولى روزه‏ ماه رمضان، مخصوص انبیا بوده است و در امّت اسلامى، روزه رمضان بر همه واجب شده است. از رسول خدا نقل شده است که فرمود: براى هر چیز زکاتى است و زکات بدن ها، روزه است. پیام ها☺️ ۱- خطابِ زیبا، گامى براى تأثیر گذارى پیام است. «یا ایّها الّذین آمنوا» در حدیثى از تفسیر مجمع ‏البیان مى‏ خوانیم: لذّت خطاب «یا ایّها الّذین آمنوا» سختى روزه را آسان مى‏کند. اگر والدین بخواهند که فرزندشان به سخنانشان گوش دهند، باید آنان را زیبا صدا زنند. ۲- از شیوه‏ هاى تبلیغ آن است که دستورات مشکل، آسان جلوه داده شود. این آیه مى‏ فرماید: فرمان روزه مختص شما مسلمانان نیست، در امّت‏ هاى پیشین نیز این قانون بوده است. و عمل به دستورى که براى همه امّت‏ ها بوده، آسان‏تر از دستورى است که تنها براى یک گروه باشد. «کما کُتب على الّذین من قبلکم» ۳- قرآن، فلسفه بعضى احکام همچون روزه را بیان داشته است. زیرا اگر مردم نتیجه ‏کارى را بدانند، در انجام آن نشاط بیشترى از خود نشان مى‏ دهند. «لعلّکم تتّقون»

#تفسیر_قرآن 😍 تفسیر سوره بقره آیه ی ۱۸۴ یکى از معانى باب اِفعال در زبان عربى، سلب است. مثلاً کلمه «عُجْمه» به معناى گنگى است، وقتى به باب افعال مى‏رود و «اِعجام» مى‏ شود، به معناى از بین بردن گنگى است. در این آیه نیز کلمه «یطیقونه» به معناى سلب طاقت و توان است. تسلیم فرمان خدا بودن، ارزش است. اگر دستور روزه گرفتن داد، باید روزه گرفت و اگر حکم به افطار کرد، باید روزه را شکست. در مجمع ‏البیان آمده است: گروهى از اصحاب پیامبر حتّى در حال سفر روزه گرفته و مایل نبودند که روزه خود را بشکنند. رسول اکرم آنان را گناهکار خواندند. امام صادق (ع) فرمود: اگر کسى در سفر روزه بگیرد، من بر جنازه‏ او نماز نمى‏ گزارم. در تفسیر قرطبى نیز آمده است که رسول اکرم در سفر از مدینه به مکّه در ماه رمضان، آب خواستند، آنگاه ظرف آب را بر سر دست گرفتند تا مردم ببینند و سپس از آب میل فرمودند. به هر حال اگر مسافر یا مریضى روزه گرفت، روزه ‏اش باطل و باید قضاى آن را به جا آورد. امام صادق (ع) فرمودند: حتّى اگر مادرى نسبت به شیر کودک یا جنین نگرانى داشت، باید روزه خود را افطار نماید و این نشانه‏ى رأفت خداوند است. پیام ها☘ ۱- اسلام براى هر فرد در هر شرایطى، قانون مناسب دارد. در این آیه، حکم مسافران، بیماران و سالمندان بیان شده است. «فمن کان منکم مریضاً او على سفر» ۲- شرایط نباید فلسفه کلّى حکم و آثار و منافع آنرا تماماً از بین ببرد. اگر انسان مریض یا مسافر در شرایطى نمى ‏تواند روزه بگیرد، باید در ایام دیگرى قضا کند تا از منافع روزه برخوردار شود. «فعدة من ایّام اُخر» ۳- قصد سفر، به تنهایى مانع روزه نیست، در سفر بودن لازم است. «على سفر» ۴- قضاى روزه، زمان خاصّى ندارد. «فعدة من ایام اُخر» ۵ - توانایى، شرط تکلیف است. «على الّذین یطیقونه» ۶- تغذیه‏ فقرا، در متن احکام جاسازى شده است. «طعام مسکین» ۷- عباداتى سبب رشد و قرب است که با علاقه و رغبت باشد. «فمن تطوّع» ۸ - دستورات الهى بگونه‏ اى است که حداقل را بر همه واجب کرده است و بیش از آن را به اختیار انسان مى‏ گذارد. در این آیه سیر کردن یک گرسنه واجب، ولى بیش از آن به عنوان عمل مستحبّى در اختیار خود انسان است. «فمن تطوع خیراً فهم خیر له» ۹- انجام دستورات خداوند، آثار خوبى دارد که به خود انسان باز مى‏ گردد نه خدا. «ان تصوموا خیر لکم»

تفسیر سوره بقره آیه ی ۱۸۵😊 #تفسیر_قرآن 🌱 «رمضان» از ماده «رَمض» به معناى سوزاندن است. البتّه سوزاندنى که دود و خاکستر به همراه نداشته باشد. وجه تسمیه این ماه از آن روست که در ماه رمضان، گناهان انسان سوزانده مى‏ شود. ماه رمضان، ماه نزول قرآن مى ‏باشد و تنها ماهى است که نامش در قرآن آمده و شب قدر نیز در این ماه است. در تفسیر برهان از پیامبر اکرم نقل شده است که فرمودند: تمام کتاب‏ هاى آسمانى، در ماه رمضان نازل شده‏اند. ماه رمضان، بهترین ماه خدا است. آن حضرت در جمعه آخر ماه شعبان، خطبه مفصلى در عظمت ماه رمضان ایراد کرده‏اند که در بعضى از تفاسیر و کتب روایى آمده است. همچنین در صحیفه سجادیه، امام سجاد (ع) در وداع ماه رمضان مناجات جان سوزى دارند. اسلام دین آسان و بناى آن بر سهولت و عدم‏ سخت‏گیرى است. هر کس مریض یا مسافر بود روزه نگیرد و قضاى آن را انجام دهد. اگر وضو گرفتن مشکل است، تیمّم را جایگزین مى ‏کند. اگر ایستادن در نماز مشکل است، اجازه‏ ى نشسته نماز خواندن را مى‏ دهد. که این قانون به نام «قاعده لاحرج» در فقه مشهور است. رمضان ماه مهمانى خدا در رمضان، مؤمنان با کارت «یا ایّها الّذین آمنوا کُتب علیکم الصّیام» به میهمانى خداوند دعوت شده ‏اند، و این میهمانى ویژگى‏ هایى دارد: ۱- میزبان، خداوند است و میهمانان را شخصاً دعوت کرده است. ۲- وسیله پذیرایى، شب قدر، نزول قرآن، فرود آمدن فرشتگان، استجابت دعا، لطافت روح، و دورى از دوزخ است. ۳- زمان پذیرایى، ماه رمضان است که به گفته‏ روایات، اوّل آن رحمت، وسط آن مغفرت و آخر آن پاداش است. ۴- چگونگى پذیرایى، شب قدر به گونه‏ اى است که در آن نیاز یک سال میهمانان تأمین مى ‏شود و زمین با نزول فرشتگان در شب قدر مزیّن مى‏ گردد. ۵ - غذاى این ماه، غذاى روح است که براى رشد معنوى لازم است، نه غذاى جسم. لطف غذاى این مهمانى، آیات قرآن است که تلاوت یک آیه آن در ماه رمضان همچون تلاوت تمام قرآن در ماه‏ هاى دیگر است. این میهمانى هیچ سنخیّتى با میهمانى‏ هاى دنیوى ندارد. خداوندِ عالِم و غنى و خالق و باقى و عزیز و جلیل، میزبان انسان‏ هاى جاهل و فقیر و فانى و مخلوق و ذلیل مى‏ شود و مى‏ گوید: من دعایتان را مستجاب مى‏ کنم و براى هر نفسى که در ماه رمضان مى ‏کشید، پاداش تسبیحى عطا مى ‏کنم. آداب مهمانى : در وسائل الشیعه براى اخلاق روزه‏دار در ضمن روایت مفصلى مى‏خوانیم: روزه‏ دار، از دروغ، گناه، مجادله، حسادت، غیبت، مخالفت با حقّ، فحش و سرزنش و خشم، طعنه و ظلم و مردم آزارى، غفلت، معاشرت با فاسدان، سخن‏چینى و حرام‏ خوارى، دورى کند و نسبت به نماز، صبر و صداقت و یاد قیامت توجّه خاصّ داشته باشد. شرط حضور در این مهمانى، فقط تحمّل گرسنگى نیست. در حدیث آمده است: آن کس که از اطاعت رهبران آسمانى، سرباز زند و یا در مسائل خانوادگى و شخصى با همسر خود بدرفتار و نامهربان باشد و یا از تأمین خواسته‏ هاى مشروع او خوددارى کند و یا والدین از او ناراضى باشند، روزه او قبول نیست و شرایط این ضیافت را به جاى نیاورده است. روزه گرچه فوائد و منافع طبّى از قبیل دفع و برطرف شدن مواد زاید بدن در اثر گرسنگى را دارد، امّا سحرخیزى و لطافت روح و استجابت دعا در ماه رمضان چیز دیگرى است و محروم واقعى کسى است که از این همه خیر و برکت محروم باشد. پیام ها😍 ۱- ارزش رمضان، به نزول قرآن است. ارزش انسان‏ ها نیز مى‏ تواند به مقدارى باشد که قرآن در آنها نفوذ کرده باشد. «الّذى اُنزل فیه القرآن» ۲- هدایت، داراى مراحلى است: یک مرحله‏ى عمومى است؛ «هدى للناس» و یک مرحله‏ خاصّ است. «وبیّنات من الهدى» ۳- وجوب روزه، بعد از یقین به حلول ماه رمضان است. «فمن شهد منکم فلیصمه» ۴- قضاى روزه بر مریض و مسافر واجب است. «فعدة من ایام اُخر» ۵ - روزه‏ ى قضا، مشروط به زمان خاصّى نیست. «ایّام اُخر» ۶- احکام خداوند بر اساس آسانى و مطابق طاقت انسان است. «یرید بکم الیسر» ۷- عُسر و حرج، واجبات را از دوش انسان برمى‏ دارد. «لایرید بکم العسر» ۸ - روزه‏ قضا باید به تعداد روزهایى باشد که عذر داشته است. «لتکملوا العدة» ۹- هدایت و توفیق انجام عبادات، از طرف خداست. تکبیر، نشان بزرگداشت خدا و عدم توجّه به خود و دیگران است. «لتکبّروا اللَّه على ما هداکم» ۱۰- روزه، زمینه‏ ساز هدایت انسان و سپاسگزارى اوست. «لتکبّروا اللَّه على ما هداکم و لعلّکم تشکرون»

تفسیر سوره بقره آیه ی ۱۸۶ #تفسیر_قرآن 😍 برخى افراد از رسول خدا مى‏ پرسیدند: خدا را چگونه بخوانیم؟ آیا خدا به ما نزدیک است که او را آهسته بخوانیم و یا اینکه دور است که با فریاد بخوانیم؟! این آیه در پاسخ آنان نازل شد. دعا کننده، آنچنان مورد محبّت پروردگار قرار دارد که در این آیه، هفت مرتبه خداوند تعبیر خودم را براى لطف به او بکار برده است: اگر بندگان خودم درباره خودم پرسیدند، به آنان بگو: من خودم به آنان نزدیک هستم و هرگاه خودم را بخوانند، خودم دعاهاى آنان را مستجاب مى ‏کنم، پس به خودم ایمان بیاورند و دعوت خودم را اجابت کنند. این ارتباط محبّت‏آمیز در صورتى است که انسان بخواهد با خداوند مناجات کند. دعا کردن، همراه وهمرنگ شدن با کلّ هستى است. طبق آیات قرآن، تمام هستى در تسبیح و قنوت هستند؛ «کلّ له قانتون» و تمام موجودات به درگاه او اظهار نیاز دارند؛ «یَسئله مَن فى السموات والارض» پس ما نیز از او درخواست کنیم تا وصله‏ ناهمگون هستى نباشیم. قرآن درباره دعا سفارشاتى دارد، از آن جمله: ۱- دعا و درخواست باید خالصانه باشد. «فادعوا اللّه مخلصین له الدین» ۲- با ترس و امید همراه باشد. «وادعوه خوفاً وطمعاً» ۳- با عشق و رغبت و ترس توأم باشد. «یدعوننا رغباً و رهباً» ۴- با تضرّع و در پنهانى صورت بگیرد. «ادعوا ربکم تضرعاً و خفیة» ۵ - با ندا و خواندنى مخفى همراه باشد. «اذ نادى ربّه نداء خفیاً» در اصول کافى، صدها حدیث در اهمیّت، نقش وآداب دعا، توجّه واصرار وذکر حاجت‏ ها هنگام دعا ودعاى دسته جمعى و ایمان به استجابت آن آمده است. سؤال : چرا گاهى دعاى ما مستجاب نمى ‏شود؟ پاسخ: عدم استجابت دعاى ما به خاطر شرک یا جهل ماست. در تفسیر المیزان مى‏خوانیم که خداوند در این آیه مى ‏فرماید: «اجیب دعوة الداع اذا دعان» خودم اجابت مى‏کنم دعا کننده‏ اى را که فقط مرا بخواند و با اخلاص تمام، از من طلب خیر کند. پس اگر دعا مستجاب نشد، یا به جهت آن است که ما از خداوند خیر نخواسته ‏ایم، و در واقع براى ما شرّ بوده و یا اگر واقعاً خیر بوده، خالصانه و صادقانه از خداوند درخواست نکرده‏ ایم و همراه با استمداد از غیر بوده است. و یا اینکه استجابت درخواست ما، به مصلحت ما نباشد که به فرموده روایات، در این صورت به جاى آن بلایى از ما دور مى‏ شود ویا براى آینده ما یا نسل ما ذخیره مى ‏شود ویا در آخرت جبران مى‏ گردد. در اصول کافى مى‏ خوانیم: کسى که غذاى حرام بخورد، یا امر به معروف و نهى از منکر نکند و یا از سر غفلت و بى‏ اعتنایى دعا کند، دعایش مستجاب نمی گردد.

#تفسیر_قرآن 😍 ۱۸۷ بقره برخى دیگر با وجود زحمت و سختى، از خوردن در شب بعد از بیدارى خوددارى مى‏ کردند. یکى از یاران پیامبر به نام مطعم‏بن جبیر هنگام افطار به علّت دیر حاضر شدن غذا خوابش برد، وقتى بیدار شد گفت: من دیگر حقّ غذا خوردن ندارم و فردا را بدون غذا روزه گرفت و براى کندن خندق اطراف مدینه حاضر شد. در بین کار به علّت شدّت ضعف از حال رفت و بیهوش شد. پیامبر بسیار متأثّر شد و این آیه نازل گردید که غذا خوردن تا طلوع فجر آزاد است اعتکاف، به معناى بریدن از دنیا و پناهنده شدن به خداست. پیامبر اکرم با گرفتارى‏ ها و مشکلاتى که داشتند، گاهى در مسجد براى چند روز معتکف مى‏ شدند و بدین وسیله روح خود را صفا و آرامش بیشتر مى ‏دادند. به نظر مى‏ رسد مراد از کلمه «عاکفون» همان سکونت در مسجد باشد، نه اعتکاف به معناى عبادت مخصوص.. تشبیه همسر به لباس، نکات و لطایف بسیارى نهفته است: لباس باید در طرح و رنگ و جنس مناسب انسان باشد، همسر نیز باید کفو انسان و متناسب با فکر و فرهنگ و شخصیّت انسان باشد. لباس مایه‏ ى زینت و آرامش است، همسر وفرزند نیز مایه‏ ى زینت و آرامش خانواده ‏اند. لباس عیوب انسان را مى‏ پوشاند، هریک از زن و مرد نیز باید عیوب و نارسایى‏ هاى یکدیگر را بپوشانند. لباس انسان را از سرما و گرما حفظ مى‏کند، وجود همسر نیز کانون خانواده را گرم و زندگى را از سردى مى‏ رهاند. دورى از لباس، مایه‏ ى رسوایى است، دورى از ازدواج و همسر نیز سبب انحراف و رسوایى انسان مى‏ گردد. در هواى سرد لباس ضخیم و در هواى گرم لباس نازک استفاده مى‏ شود، هر یک از دو همسر نیز باید اخلاق و رفتار خود را متناسب با نیاز روحى طرف مقابل تنظیم کند؛ اگر مرد عصبانى است، زن با لطافت با او برخورد کند و اگر زن خسته است، مرد با او مدارا کند. انسان باید لباس خود را از آلودگى حفظ کند، هر یک از دو همسر نیز باید دیگرى را از آلوده شدن به گناه حفظ نماید.

#تفسیر_قرآن 😍 سوره بقره آیه ی ۱۸۸ «تدلوا» به معناى سرازیر کردن دَلو در چاه است که در این آیه، رشوه به قاضى به آن تشبیه شده است. مراد از «اموال‏النّاس» هم اموال عمومى است و هم اموال خصوصى. علاوه بر آنکه رشوه براى گرفتن حقوق غیرمالىِ مردم نیز ممنوع است. رشوه‏ رشوه، یکى از گناهان بزرگى است که مفاسد اجتماعى متعدّدى را به دنبال دارد، از جمله: حذف عدالت، یأس و ناامیدى ضعفا، جرأت و جسارت اقویا، فساد و تباهى حاکم و قاضى، از بین رفتن اعتماد عمومى. با توجّه به این آثار و عوارض منفى، در روایات شدیداً از این عمل انتقاد شده است. رسول اکرم (ص) خطاب به حضرت على (ع) فرمود: «یا على ثمن المیتة والکلب والخمر و مهر الزانیة والرشوة فى الحکم» اى على! درآمد حاصل از فروش مردار، سگ، شراب، زنا و رشوه یکسان و حرام است. همچنین على (ع) در ذیل آیه شریفه‏ «اکّالون للسّحت» فرمود: رشوه‏ خواران کسانى هستند که مشکل مردم را حل نموده و در برابر، هدایاى آنان را مى‏ پذیرند. امام صادق (ع) رشوه را در حد کفر به خدا مى ‏داند. و رسول اکرم (ص) رشوه دهنده و گیرنده و واسطه را لعنت کرد و فرمود: بوى بهشت به صاحب رشوه نمى ‏رسد. در حدیث دیگر مى‏ خوانیم: هر حاکمى که نسبت به گرفتارى‏ هاى مردم بى تفاوت باشد، خداوند لطفش را نسبت به او مى‏ پوشاند و اگر هدیه قبول کند تا کار مردم را انجام دهد، در زنجیر است و اگر رشوه بگیرد، مشرک مى‏ باشد. حضرت على (ع) رشوه گیرنده را از حقّ ولایت محروم مى ‏داند. و در جاى دیگر آن حضرت فرمودند: هیچ گروهى گرفتار رشوه نشدند، مگر آنکه گرفتار ترس و اضطراب و نگرانى شدند! بعضى براى توجیه خلاف خود، نام‏ هاى مختلف بر رشوه مى‏گذارند، از جمله: هدیه، تحفه، حقّ‏ الزحمه، چشم روشنى و... . شخصى به نام «اشعث‏بن قیس»، حلوائى به در خانه على (ع) به عنوان هدیه آورد تا در محکمه شاید امام به نفع او حکم صادر کند. امام فرمود: به خدا سوگند! اگر هفت اقلیم را بر من ببخشند تا پوست جوى را به ناحقّ از دهان مورچه ‏اى بگیرم این کار را نخواهم کرد. شخصى به رسول اکرم (ص) گفت: من متصدى و مسئول کارى هستم، مردم برایم هدایایى مى‏ آورند، چگونه است؟! حضرت در جواب فرمود: چه شده است که عُمّال ما از هدایا سخن مى ‏گویند! آیا اگر در خانه مى‏ نشستند کسى به آنان هدیه مى‏ داد؟! پیام ها😊 ۱- مالکیّت باید از راه صحیح باشد. مانند: حیازت، تجارت، زراعت، صنعت، ارث، هدیه، امثال آن، ولى تصرف از طریق باطل و رشوه ایجاد مالکیّت نمى کند. «لا تاکلوا اموال الناس بالباطل» ۲- جامعه در حکم یک پیکر واحد است. «بینکم، اموالکم» ۳- رشوه، حرام است و انسان حقّ ندارد براى تصاحب اموال مردم رشوه دهد. «تدلوا بها الى الحکام لتاکوا فریقاً من اموال الناس» ۴- اسلام، مردم را مالک اموالشان مى ‏داند. «اموال الناس» ۵ - لغزش ‏هاى آگاهانه خطرناک است. «وانتم تعلمون»

تفسیر سوره بقره آیه ی ۱۸۹ #تفسیر_قران ☘ کلمه «مواقیت» جمع «میقات» به زمان یا مکانى معیّن گفته مى‏ شود که براى انجام کارى مشخّص شده باشد. در این آیه ضمن پاسخگویى به سؤال گروهى از مردم که از پیامبر درباره هلال ماه مى پرسیدند، به مواردى اشاره دارد که با هم آن را بررسى مى‏ کنیم: اى پیامبر! به آنها که از فایده‏ ى جلوه‏هاى مختلف ماه مى ‏پرسند، بگو: آن تغییراتى که در ماه پدید مى ‏آید، براى مردم وسیله‏ى وقت شناسى و تقویم همگانى و طبیعى است. یکى از امتیازات اسلام این است که برنامه‏هاى خود را با مقیاس‏ هاى طبیعى، عمومى و مجانى طرح مى‏کند، مثلاً براى تعیین مقدار آب کُر، وَجب را مقیاس قرار مى‏دهد و یا براى تشخیص وقت نماز، طلوع و غروب و زوال خورشید را مطرح مى ‏کند. و براى آغاز و انتهاى ماه رمضان و یا ایام حج، هلال ماه را ملاک قرار داده است. اشکال مختلف ماه نیز، حکم یک نوع تقویم عمومى را دارد که در اختیار همه است. نیاز به تقویم و تاریخ، لازمه‏ ى زندگى اجتماعى است و بهترین وسیله عمومى براى این تقویم همین است که افراد اعمّ از باسواد و بى‏ سواد در هر کجاى عالم با یک نگاه و در یک لحظه بتوانند روزهاى ماه را تشخیص دهند. سپس مى‏ فرماید: نیکى در آن نیست که در حال احرام، به جاى استفاده از دَر براى ورود به خانه، از پشت خانه و بیراهه وارد شوید واین عقیده، خراف ه‏اى بیش نیست که در حال احرام باید از پشت خانه‏ ها وارد شد. هر کارى راهى دارد و باید از مجراى طبیعى و راهش وارد شد. براى انجام هرکار زمان مناسب، شیوه مناسب و رهبر مناسب لازم است. همانگونه که زمان از طرف خداوند به وسیله ماه و هلال معیّن مى‏ شود، رهبرى نیز باید از طرف خداوند تعیین شود. بنابراین معناى آیه چنین است: از هلال براى وقت شناسى استفاده کنید و در روش انجام امور، به دستورات آسمانى و رهبران مراجعه کنید و بیراهه نروید. سعادت و خوشبختى، راهى دارد که باید از راهش وارد شد و در انتخاب زمان، روش و رهبر از خدا بترسید تا شاید رستگار شوید. امام صادق (ع) فرمود: مراد از آیه «واتوا البیوت من ابوابها» آن است که هر کارى را از راهش وارد شود. و امامان معصوم علیهم السلام فرمودند: ما آل‏محمّد باب خداوند هستیم. و پیامبر فرمودند: من شهر علمم و على درب آن است. در این آیه جمله «واتوا البیوت من ابوابها» میان دو «تقوى» قرار گرفته است، شاید این رمز آن باشد که شناخت راه کار و ورود و خروج در امور، نیاز به تقواى فوق ‏العاده دارد و کسانى که تقواى کمى داشته باشند بازهم بى ‏راهه مى‏ روند. شاید معناى آیه چنین باشد: مردم که درباره هلال از تو مى‏ پرسند، جوابى درخور فهم آنان بگو که این هلال راهى است براى شناخت زمان و نظم امور دینى.امّا اگر مى‏ خواهید چگونگى تغییرات ماه را بفهمید، باید از راهش وارد شوید و مطالعه کنید و درس بخوانید. این مطلب را قرآن در این قالب بیان فرمود که برّ و نیکى، بیراهه رفتن نیست، بلکه باید هرکارى را از راهش وارد شد و راه شناخت تغییرات جوّى، تحصیلات در این باره است.

#تفسیر_قرآن ☘ تفسیر سوره بقره آیه ی ۱۸۹ کلمه «مواقیت» جمع «میقات» به زمان یا مکانى معیّن گفته مى‏ شود که براى انجام کارى مشخّص شده باشد. در این آیه ضمن پاسخگویى به سؤال گروهى از مردم که از پیامبر درباره هلال ماه مى پرسیدند، به مواردى اشاره دارد که با هم آن را بررسى مى‏ کنیم: اى پیامبر! به آنها که از فایده‏ ى جلوه‏هاى مختلف ماه مى ‏پرسند، بگو: آن تغییراتى که در ماه پدید مى ‏آید، براى مردم وسیله‏ى وقت شناسى و تقویم همگانى و طبیعى است. یکى از امتیازات اسلام این است که برنامه‏هاى خود را با مقیاس‏ هاى طبیعى، عمومى و مجانى طرح مى‏کند، مثلاً براى تعیین مقدار آب کُر، وَجب را مقیاس قرار مى‏دهد و یا براى تشخیص وقت نماز، طلوع و غروب و زوال خورشید را مطرح مى ‏کند. و براى آغاز و انتهاى ماه رمضان و یا ایام حج، هلال ماه را ملاک قرار داده است. اشکال مختلف ماه نیز، حکم یک نوع تقویم عمومى را دارد که در اختیار همه است. نیاز به تقویم و تاریخ، لازمه‏ ى زندگى اجتماعى است و بهترین وسیله عمومى براى این تقویم همین است که افراد اعمّ از باسواد و بى‏ سواد در هر کجاى عالم با یک نگاه و در یک لحظه بتوانند روزهاى ماه را تشخیص دهند. سپس مى‏ فرماید: نیکى در آن نیست که در حال احرام، به جاى استفاده از دَر براى ورود به خانه، از پشت خانه و بیراهه وارد شوید واین عقیده، خراف ه‏اى بیش نیست که در حال احرام باید از پشت خانه‏ ها وارد شد. هر کارى راهى دارد و باید از مجراى طبیعى و راهش وارد شد. براى انجام هرکار زمان مناسب، شیوه مناسب و رهبر مناسب لازم است. همانگونه که زمان از طرف خداوند به وسیله ماه و هلال معیّن مى‏ شود، رهبرى نیز باید از طرف خداوند تعیین شود. بنابراین معناى آیه چنین است: از هلال براى وقت شناسى استفاده کنید و در روش انجام امور، به دستورات آسمانى و رهبران مراجعه کنید و بیراهه نروید. سعادت و خوشبختى، راهى دارد که باید از راهش وارد شد و در انتخاب زمان، روش و رهبر از خدا بترسید تا شاید رستگار شوید. امام صادق (ع) فرمود: مراد از آیه «واتوا البیوت من ابوابها» آن است که هر کارى را از راهش وارد شود. و امامان معصوم علیهم السلام فرمودند: ما آل‏محمّد باب خداوند هستیم. و پیامبر فرمودند: من شهر علمم و على درب آن است. در این آیه جمله «واتوا البیوت من ابوابها» میان دو «تقوى» قرار گرفته است، شاید این رمز آن باشد که شناخت راه کار و ورود و خروج در امور، نیاز به تقواى فوق ‏العاده دارد و کسانى که تقواى کمى داشته باشند بازهم بى ‏راهه مى‏ روند. شاید معناى آیه چنین باشد: مردم که درباره هلال از تو مى‏ پرسند، جوابى درخور فهم آنان بگو که این هلال راهى است براى شناخت زمان و نظم امور دینى.امّا اگر مى‏ خواهید چگونگى تغییرات ماه را بفهمید، باید از راهش وارد شوید و مطالعه کنید و درس بخوانید. این مطلب را قرآن در این قالب بیان فرمود که برّ و نیکى، بیراهه رفتن نیست، بلکه باید هرکارى را از راهش وارد شد و راه شناخت تغییرات جوّى، تحصیلات در این باره است.

تفسیر سوره بقره آیه ۱۹۰ #تفسیر_قرآن 😍 در این آیه ضمن تصریح به ضرورت دفاع و مقابله در برابر تجاوز دیگران، یادآور مى‏ شود که در میدان جنگ نیز از حدود و مرزهاى الهى تجاوز نکرده و متعرض بیماران، زنان، کودکان و سالمندانى که با شما کارى ندارند نشوید. قبل از دعوت آنان به اسلام، دست به اسلحه نبرید و شروع کننده جنگ نباشید و مقرّرات و عواطف انسانى را حتّى در جنگ مراعات کنید. بعضى از صفات، در شرایط مختلف ارزش خود را از دست مى‏ دهند؛ مثلا ترحّم یک ارزش است، ولى ترحّم بر پلنگ تیز دندان، ستمکارى بر گوسفندان است. و یا علم یک ارزش است، لکن گاهى ندانستن ارزش مى ‏شود. مثلا شبى که حضرت على (ع) در بستر پیامبر به جاى آن حضرت خوابید و پیامبر خدا هجرت نمودند، ارزش این فداکارى بدان است که حضرت على (ع) نداند که کشته مى‏ شود یا نه. و اگر بداند که او را نمى‏ کشند، افراد عادّى نیز حاضرند چنین عملى را انجام بدهند. به هر حال هر یک از سخاوت و شجاعت ممکن است در شرایطى کم ‏ارزش یا پرارزش یا بى‏ ارزش شود، لکن تنها صفتى که هرگز از ارزش نمى‏ افتد، مسئله ‏ى عدالت است که در هر زمان و مکان و نسبت به هر فرد، دوست یا دشمن یک ارزش است. در اسلام براى برخورد با دشمن مراحلى تعیین شده است: ۱- بى‏ اعتنایى. «دع أذاهم» ۲- اعراض. «فاعرض عنهم» ۳- خشونت. «واغلظ علیهم» ۴- جنگ. «فقاتلوا الّذین یقاتلونکم» جنگ مسلمین، براى دفاع از خود و دین خداوند است، لکن هدف دشمن از جنگ، خاموش کردن نور خدا؛ «لیطفؤا نور اللَّه بافواههم» و به تسلیم کشاندن مسلمانان است. «لن ترضى عنک الیهود و لا النصارى حتّى تتّبع ملتهم»

تفسیر سوره بقره آیه ی ۱۹۱ #تفسیر_قرآن 😊👌 این آیه فرمان قتل و اخراج مشرکان را از مکّه صادر و دلیل آن را چنین بیان مى‏ کند که آنان سال ها شما را شکنجه و آواره کرده ‏اند و شکنجه از قتل سخت‏ تر و شدیدتر است. پس شما نباید در مبارزه و جنگ با آنها سستى نشان دهید. سؤال: چرا شکنجه از قتل سخت‏ تر است؟ پاسخ: در قتل، انسان از دنیا جدا ولى به آخرت مى ‏رسد، لکن در شکنجه، انسان نه به آخرت مى‏ رسد و نه از دنیا کام مى‏ گیرد پیام ها. : 🤗 ۱- مقابله به مثل و خشونت با دشمن در مواردى لازم است. «واقتلوهم» ۲- دفاع عادلانه، تنها جبهه و جنگ نیست. «و اقتلوهم حیث ثقفتموهم» ۳- حقّ وطن، از حقوق انسانى مورد پذیرش ادیان است. «اخرجوکم» ۴- فتنه‏ انگیز، مثل محارب است و باید به اشد وجه مجازات شود. «واقتلوهم... اخرجوهم... والفتنة اشد من القتل» ۵ - حرم و مسجدالحرام مقدّس است، امّا خون مسلمانان مقدّس‏ تر؛ و در اینجا مسئله اهمّ و مهمّ مطرح است. «لا تقاتلوهم عند المسجد الحرام حتّى یقاتلوکم» ۶- همانگونه که در اصلِ جنگ نباید شما پیش دستى کنید، در شکستن مقدّسات هم نباید شما پیش دستى نمائید. «حتى یقاتلوکم»

تفسیر سوره بقره آیه ی ۱۹۲ #تفسیر_قرآن 😊❤️ در اینکه مشرکان باید از چه چیز دست بردارند تا بخشیده شوند، دو احتمال وجود دارد: الف: از جنگ و فتنه. به دلیل آیات قبل که سخن از جنگ بود. ب: از کفر. به دلیل دریافت مغفرت الهى که مخصوص مؤمنان است. پیام ها😃✋ ۱- مسلمانان باید آتش‏بس واقعى دشمنان را بپذیرند. «فان انتهوا» ۲- اسلام، راه بازگشت را حتّى براى کفّار باز گذارده است. «فان انتهوا...» ۳- اگر کفّار دست از فتنه و جنگ برداشته یا ایمان آوردند، آنان را به کارهاى قبل ملامت نکنید. «فان اللّه غفور رحیم» ۴- انسان باید خود زمینه‏ دریافت رحمت الهى را بوجود آورد. «فان انتهوا فان اللّه غفور رحیم

#تفسیر_قرآن تفسیر سوره بقره آیه ی ۱۹۳ هدف اسلام از جنگ، کشور گشایى و کسب غنائم یا انتقام گیرى نیست، بلکه غرض از جنگ و جهاد در اسلام، برچیده شدن بساط شرک و کفر است. فتنه به معناى شرک، کفر، آزمایش و شکنجه آمده است. در این آیه مى‏ فرماید: اگر مشرکان دست از فتنه و قتال برداشتند، دیگر با آنها دشمنى و جنگ نخواهد شد. زیرا برخورد نظامى تنها با ستمکاران و متجاوزان است. تعبیر به عدوان، به خاطر رفتار آنهاست وگرنه اسلام اهل عدوان نیست. مثل اینکه مى‏ گوییم: جواب بدى، بدى است. با اینکه جواب بدى با بدى، عدالت است، لکن به خاطر عمل او، نامش را بدى مى‏ گذاریم. پیام ها😍 ۱- هدف از جنگ در اسلام، برچیدن شرک و فتنه و استقرار دین و قانون خداست. «حتى لا تکون فتنة» ۲- پاکسازى، قبل از بازسازى است. ابتدا فتنه برداشته شود تا بعد دین الهى مستقر گردد. اوّل کفر به طاغوت، بعد ایمان به خدا. «حتى لاتکون فتنة و یکون الدین للّه» ۳- راه برگشت و توبه بر هیچ کس و در هیچ شرایطى بسته نیست. حتّى دشمن سرسخت نیز اگر تغییر مسیر دهد، خداوند او را مورد عفو قرار مى‏ دهد. «فان انتهوا فلا عدوان...» ۴- در آیه‏ ى قبل بخشش خداوند نسبت به گناه کفّار مطرح شده است؛ «فانّ اللّه غفور رحیم» در این آیه به مردم سفارش مى‏کند که در صورت دست برداشتن دشمن از جنگ، شما هم از جنگ صرف نظر کنید. «فلاعدوان»

#تفسیر_قرآن تفسیر سوره بقره آیه ی ۱۹۴ قبل از اسلام در میان عرب‏ ها، هر سال چهار ماه احترام خاصّى داشت که در آن ماه ها جنگ، حرام و ممنوع بود، سه ماه آنها پى درپى که عبارتند از ذى‏القعده، ذى‏ الحجّه و محرم، و یکى هم ماه رجب که جداست. حتّى یکى از علل تسمیه ماه ذى‏ القعده آن گفته‏اند که در این ماه قعود از جنگ لازم است. اسلام این سنّت را پذیرفت و در هر سال چهار ماه را آتش بس اعلام نمود، ولى دشمن همیشه در کمین است تا از فرصت‏ ها سوء استفاده کند و چه بسا با خود فکر کند که چون مسلمانان در این ماه ها موظف به رعایت آتش بس هستند، پس به آنها حمله کنیم. این آیه مى‏ فرماید: اگر مخالفان شما در این چهار ماه به شما هجوم آوردند، شما نیز در برابرشان بایستید و در همان ماه ها با آنان بجنگید و ماه حرام را در برابر ماه حرام قرار دهید. زیرا حرمت خون مسلمانان و حفظ نظام اسلامى از حرمت این ماه ها بیشتر است، و هرکس حرمت‏ها را شکست باید مورد قصاص قرار گیرد. سپس به عنوان یک قانون کلّى مى‏ فرماید: هرکس به شما تجاوز کرد، به همان مقدار به او تعدّى کنید. و تقوا داشته باشید و بیش از مقدار لازم قصاص نکنید و بدانید که خداوند با متّقین است. صاحب مجمع ‏البیان در ذیل آیه مى‏ گوید: در مورد غصب نیز مى‏توان با استدلال به این آیه تقاص کرد، یعنى از مال غاصب تقاص نمود. پیام ها 🤩✋ ۱- همه‏ ى زمان‏ها یکسان نیستند، حرمت بعضى ماهها باید حفظ شود. «الشهر الحرام» ۲- در اسلام بن‏بست وجود ندارد. حفظ اسلام و جان مسلمان‏ها بر حفظ احترام مکان ‏ها و زمان‏ها مقدّم است. «فمن اعتدى علیکم فاعتدوا علیه» ۳- اسلام، دین تجاوز و تعدّى نیست، ولى تعدّى و تجاوز دیگران را نیز نمى‏ پذیرد. «فمن اعتدى علیکم فاعتدوا علیه» ۴- حتّى در برخورد با دشمنان، عادل باشیم. «فاعتدوا علیه بمثل ما اعتدى علیکم» ۵ - سیستم قانون‏گذارى باید به نحوى باشد که موجب یأس مسلمین و جرأت کفّار نگردد و اصل مقابله به مثل به همین خاطر است. «فاعتدوا... بمثل ما اعتدى» ۶- رعایت تقوى حتّى به هنگام جنگ، از اصول تربیتى اسلام است. «اتّقوا اللّه» ۷- اگر در جنگ از مرز عدالت خارج نشوید، از امدادهاى الهى نیز برخوردار خواهید بود. و گمان نکنید عدالت و تقوى پیروزى شما را به تأخیر مى‏ اندازد. «بمثل ما اعتدى... واتقوا... و اعلموا ان اللَّه مع المتقین

تفسیر سوره بقره آیه ی ۱۹۵ #تفسیر_قرآن 😍 پنج آیه پى درپى، مسلمانان را به دفاع از دین و مقابله با کفّار فرخواند، این آیه پایان آن را با انفاق و احسان تمام کرده است. خودکشى وضرر به نفس، حرام قطعى است که از آیه استفاده مى‏ شود. امّا شهادت طلبى در مواردى که اساس اسلام در خطر باشد، افتادن در تهلکه نیست. این آیه در کنار سفارش به انفاق، مسلمانان را از هرگونه افراط و تفریط بازمى‏ دارد. زیرا اگر ثروتمندان بخل ورزند و به فکر محرومان نباشند، اختلاف طبقاتى روز به روز توسعه پیدا کرده و عامل انفجار جامعه و نابودى آنان خواهد گردید. چنانکه اگر میانه‏ روى در انفاق مراعات نشود و انسان هرچه را دارد به دیگران ببخشد، به دست خود، خود و خانواده‏ اش را به هلاکت کشانده است. قرآن در آیات دیگر نیز مسلمانان را به میانه ‏روى در انفاق سفارش نموده و به پیامبرش مى‏ فرماید: «ولا تجعل یدک مغلولة الى عنقک و لا تبسطها کل البسط» اى پیامبر! نه دست بسته باش که چیزى نبخشى و نه آنچنان که هر چه دارى یکجا ببخشى. امام صادق (ع) نیز در ذیل این آیه مى‏ فرماید: انفاق شما، نباید در حدّى باشد که دستِ خودتان خالى وبه بدبختى کشیده شوید. انسان علاقه دارد که محبوب باشد، لذا قرآن از این فطرت استفاده کرده و مى‏ فرماید: نیکى کن که نیکوکاران محبوب خداوند هستند. پیام ها☺️✋ ۱- اقتصاد، پشتوانه‏ ى هر حرکتى است. «انفقوا...» جهاد نیز بدون پشتوانه مالى و گذشت از برخى امکانات، امکان ندارد. اگر مردم به هنگام هجوم دشمن و در راه دفاع از حقّ، اموال خود را بکار نگیرند، گرفتار شکست قطعى مى‏ شوند. ۲- با انفاق، خود و اموالتان را بیمه کنید. «انفقوا فى سبیل اللّه و لاتلقوا بایدیکم الى التهلکة» ۳- در اسلام جبهه و جنگ و کمک‏ هاى مالى همه باید رنگ الهى داشته و براى رضاى خداوند باشد. «فى سبیل اللَّه» ۴- محبوب خدا شدن، بهترین تشویق براى احسان است. «ان‏اللّه یحبّ المحسنین

تفسیر سوره بقره آیه ی ۱۹۶ #تفسیر_قرآن در این آیه، کلیّات و گوش ه‏اى از احکام حج و عمره آمده است، ولى تفصیل آن در روایات و فتاواى علما مى‏ باشد. «حج» مناسکى است که بنیان‏گذار آن حضرت ابراهیم (ع) بوده و در میان عرب از زمان آن حضرت متداول بوده و به فرمان خداوند این برنامه در اسلام نیز امضا شد و تا روز قیامت نیز خواهد بود. «عمره» به معناى زیارت است و هرکس وارد مکّه شود باید با لباس احرام به زیارت کعبه و طواف آن برود. حج و عمره مثل اذان و اقامه، دو عمل مشابه هستند که اندکى تفاوت دارند. «هَدى»، نام قربانى حج است. این آیه، عمره‏ ى تمتّع را در کنار حج تمتّع آورده است؛ «فمن تمتّع بالعمرة الى الحج»، لکن یکى از خلفا به اجتهاد خود آنرا منع کرد. البتّه این اجتهاد در برابر فرمان صریح خداوند است. حکم مسائل اضطرارى، محدود به زمان ضرورت است. و لذا بر خلاف موارد عادّى که در سفر روزه جایز نیست، در این سفر در صورت عدم ذبح قربانى، روزه واجب است و آن هم باید در سه روز هفتم، هشتم و نهم ماه باشد، چرا که روز دهم عید قربان است که روزه‏ ى آن حرام مى‏ باشد. امامان معصوم در تفسیر جمله‏ ى «اتمّوا الحج» فرمودند: حجِ تمام، حجى است که در آن کلام زشت، گناه و نزاع نباشد و از محرّمات پرهیز شود. و انسان توفیق یابد امام زمان خود را ملاقات کند. پیام ها ☘✋ ۱- وظایف دینى را باید تمام و کمال به انجام رسانید. بعد از شروع اعمال حج، نمى‏ توان آن را ناتمام و ناقص گذارد. «اتمّوا» ۲- در اعمال حج، قصد قربت و عبادت لازم است. به انگیزه‏ ى جهانگردى و سیاحت نمى‏ توان حج بجا آورد. «اتمّوا... للّه» ۳- احکام اسلام، در مقام سخت‏گیرى بر مردم نیست. تمام نمودن حج وعمره بر کسى که از درون مریض یا از بیرون ترس دارد، واجب نیست. «فان اُحصرتم فما استیسر من الهدى» ۴- مکان در عبادات سهم دارد. «یبلغ الهدى محلّه» ۵ - بیمارى سبب تخفیف در احکام است، نه تعطیل آن. لذا در حج، افراد معذور باید با روزه یا صدقه یا قربانى، وظایف خود را جبران کنند. «فمن کان منکم مریضاً او... ففدیة من صیام او صدقة او نسک» ۶- ملاک وجوب قربانى در حج، آسان و سهل بودن آن است. «فما استیسر من الهدى فمن لم یجد فصیام ثلاثة ایام...» ۷- قانون عمره و حج تمتّع، تنها براى حجاجى است که ساکن مکّه نباشند، حج ساکنان مکّه نوع دیگرى است. «اتموا الحج و العمرة... ذلک لمن لم یکن اهله حاضرى المسجد الحرام» ۸ - توجّه به کیفر الهى، زمینه‏ ساز تقواست و تقوى، زمینه‏ ساز انجام تکالیف. «واتمّوا الحج و العمرة... واتّقوا اللَّه واعلموا انّ اللَّه شدید العقاب» ۹- توّجه به تقوا، در انجام تمام فرمان‏ هاى الهى مطرح است. «اتمّوا الحج... و اتّقوا اللّه» ۱۰- اعمال حج، قبل از اسلام به نحو دیگرى بوده است. لذا قرآن بر مراعات این تغییرات تأکید نموده است. «انّ اللّه شدید العقاب» ۱۱- براى کسانى که در احکام حج تغییرى دهند، کیفر شدیدى است. «شدید العقاب»

#تفسیر_قرآن تفسیر سوره بقره - آیه‌ی ۱۹۷ (موسم عمره و) حج (در) ماه هاى معیّنى است (شوّال، ذى‏القعده، ذى‏الحجة)، پس هر که در این ماه‏ ها فریضه ى حج را ادا کند، (بداند که) گناه وجدال در حج روا نیست و آنچه از کارهاى خیر انجام دهید خدا مى‏ داند. و زاد و توشه تهیه کنید که البتّه بهترین زاد و توشه، پرهیزگارى است. اى خردمندان! تنها از من پروا کنید. نکته ها😍 کلمه «فسوق» به معناى دروغ و ناسزاگویى و جدال و گفتنِ «لا واللَّه» و «بلى واللَّه» است. زمان مطرح شده در آیه، ناظر به حج و عمره با هم است. عمره تمتّع در طول سه ماه شوال، ذى‏ القعده و ذى ‏الحجّه انجام مى‏ شود، ولى زمان حج ماه ذى ‏الحجّه است. پیام ها☺️ ۱- در عبادات اسلامى، زمان نقش مهمّى دارد. «الحج اشهر معلومات» ۲- محیط و فضاى با صفاى حج و مکّه را نباید با ارتکاب گناه و کدورت آلوده نمود. «لا رفث و لا فسوق و لا جدال فى الحج» ۳- اعتقاد و یقین به آگاهى خداوند، رمز نشاط و امید در انجام وظائف است. «ما تفعلوا من خیر یعلمه اللَّه» ۴- در هر سفرى، زاد و توشه لازم است، بهترین زاد و توشه‏ ى سفر حج تقواست. «خیر الزّاد التّقوى» ۵ - پرهیزکارى نشانه ‏ى خردمندى است. «واتّقون یا اولى الالباب

تفسیر سوره بقره - آیه‌ی ۱۹۸ #تفسیر_قرآن عرفات، نام سرزمینى است در بیست کیلومترى مکّه که بر زائران خانه خدا واجب است از ظهر روز نهم ذى‏الحجة تا غروب در آنجا بمانند و اگر قبل از غرموب از آنجا خارج شوند باید یک شتر جریمه دهند. واژه ‏ى «عرفات» از «معرفت» به معناى محلّ شناخت است. در آنجا آدم وحوا علیهما السلام یکدیگر را شناختند و به گناه خود اعتراف کردند. به فرموده امام صادق و امام باقر (ع) جبرئیل در این مکان به حضرت ابراهیم گفت: وظایف خود را بشناس و فراگیر. در حدیث مى ‏خوانیم: حضرت مهدى (عج) هر سال در عرفات حضور دارند. زمین عرفات خاطراتى از ناله‏ ها و اشک‏ هاى اولیاى خدا دارد. در روایات مى‏ خوانیم: غروب عرفه، خداوند تمام گناهان زائران خانه خود را مى‏ بخشد. وبراى روز عرفه دعاهاى خاصّى از امام حسین (ع) و امام سجاد (ع) نقل شده است. از نشانه‏ هاى جامعیّت اسلام آن است که در کنار اعمال عبادى حج، به زندگى مادّى و کسب معاش نیز توجّه دارد. همانگونه که در سوره جمعه در کنار دستور به شرکت در نماز جمعه، مى‏ فرماید: بعد از پایان نماز به سراغ کسب معاش بروید. آرى، حج در عین عبادت، اقتصاد است. امام صادق (ع) فرمودند: یکى از آثار حج، تشکیل یک اجتماع بزرگ از مسلمانان نقاط مختلف جهان و نقل و انتقال انواع تجربیات مى‏ باشد و زمینه ‏ى انجام مبادلات تجارى و اقتصادى است. پیام ها😍 ۱- مبارزه با تحجّر از برنامه‏ هاى قرآن است. گروهى فکر مى‏ کردند دین امرى یک بُعدى و حج یک عبادت خشک است، اسلام این تفکّر را ردّ مى‏ کند. «لیس علیکم جناح» ۲- درآمد حلال، فضل الهى است. قرآن بجاى واژه «کسب»، کلمه‏ى «فضل» را بکار برده تا بگوید: درآمد حلال فضل الهى است. «فضلا من ربّکم» ۳- گرچه تلاش و طلب از شماست؛ «تبتغوا»امّا رزق، فضل خداوند است. «فضلاً من ربّکم» ۴- رزق رسانى، از شئون ربوبیّت الهى است. «فضلاً من ربّکم» ۵ - در رزق رسانى، دست خداوند باز است. کلمه «فضل» نکره آمده است. «فضلاً من ربّکم» ۶- انجام عبادات باید طبق دستور باشد. «واذکروه کما هداکم» ۷- توجّه به توفیق الهى از یک سو و خطاها و گناهان گذشته‏ ى خود از طرف دیگر، عشق و علاقه انسان را به الطاف خداوند زیاد مى‏ کند. «هداکم و ان کنتم من قبله لمن الضالین» ۸ - سابقه خودتان را فراموش نکنید، او بود که شما را هدایت کرد. «ان کنتم من قبله لمن الضّالین

#تفسیر_قرآن 🌸 تفسیر سوره بقره - آیه‌ی ۱۹۹ در این آیه ضمن دستور به حرکت دسته‏ جمعى همراه مردم، به اهل مکّه تذکّر مى‏ دهد مبادا خیال کنید که چون اهل حرم یا از قبیله‏ ى قریش و امثال آن هستید باید حرکات عبادى شما با دیگران فرقى داشته باشد، این خودبزرگ‏ بینى‏ ها را کنار گذاشته و همچون عموم مردم باشید. اساساً یکى از آثار و فلسفه‏ هاى حج، کنار زدن امتیازات پوشالى است. در آنجا انسان از کفش، کلاه، لباس، همسر و مسکن خود مى ‏گذرد و قطره‏اى مى‏ شود که به دریا ملحق شده است. در این آیه، دو بار و در آیه قبل یک مرتبه کلمه «افاضة» بکار رفته که به معناى حرکت دسته جمعى است، این تکرار و اصرار نشان مى‏ دهد که حرکت دسته جمعى در انجام عبادات ارزشمند است. استغفار و ذکر خداوند، بهترین اعمال عرفات و مشعر است. گرچه در این سرزمین‏ ها اصل توقف، شرط است و هیچ عمل دیگرى واجب نیست، امّا در این آیات، قرآن ما را به ذکر خدا و یاد سوابق پرخطا و اشتباه خود و طلب آمرزش درباره گذشته‏ ى خویش دعوت مى‏ کند. مگر مى ‏توان در سرزمینى که اولیاى خدا اشک ریخته‏ اند بى‏ تفاوت نشست. پیام ها😊 ۱- امتیازطلبى، تحت هر نام و عنوانى، ممنوع است. «افیضوا من حیث افاض النّاس» ۲- حرکت دسته جمعى، ارزش دارد. «افیضوا من حیث افاض الناس» ۳- هرگز مأیوس نشویم، گذشته‏ ها هرچه باشد استغفار چاره‏ ساز است. زیرا او غفور و رحیم است. «واستغفروا انّ اللَّه غفور رحیم»

#تفسیر_قرآن 😍 گروهى از اهل مکّه، بعد از پایان مراسم حج در محلّى اجتماع کرده و با یاد کردن پدران و نیاکان خود به آنان افتخار و مباهات مى ‏کردند. قرآن دستور مى‏ دهد به جاى تفاخر به پدران و نیاکان، خدا را یاد کنید و از نعمت‏ ها و توفیقات او سخن بگویید و در این کار جدّى‏تر باشید. یاد هر کس یا هر چیز، نشانه‏ ى حاکمیّت آن بر فکر انسان است. کسى که یاد نیاکان را دارد و به آنان افتخار مى کند، فکر و فرهنگ آنان را پذیرفته است و این یادکرد مى‏ تواند فرهنگ جاهلى را بر جامعه حاکم کند. به همین دلیل حضرت موسى گفت: من گوساله طلائى و پر قیمت سامرى را آتش مى‏ زنم و خاکسترش را به دریا مى‏ ریزم. زیرا تماشاى آن، فرهنگ و تفکّر شرک را در انسان زنده مى‏ کند. پیام ها😍 ۱- جهت‏ده ى به ایام فراغت، یکى از وظایفمربّى است. «فاذا قضیتم...فاذکروا اللَّه» ۲- یاد خدا، هم از نظر کمّیت باید کثیر باشد؛ «واذکروا اللّه کثیراً» و هم از نظر کیفیّت، عاشقانه و خالصانه. «اشدّ ذکراً» ۳- سطحى‏ نگر نباشیم. گروهى در بهترین زمان‏ ها و مکان‏ ها، تنها دعاى آنها رسیدن به زندگى کوتاه مادّى است. «ربّنا اتنا فى الدنیا وما له فى الاخرة من خلاق»

#تفسیر_قرآن 😍 تفسیر سوره بقره - آیه‌ی ۲۰۱ یکى از راه هاى شناخت مردم، آشنایى با آرزوها و دعاهاى آنان است. در آیه قبل، درخواست گروه اوّل از خداوند مربوط به دنیا بود و کارى به خیر و شرّ آن نداشتند، ولى در این آیه درخواست گروه دوّم از خداوند، «حسنة» است در دنیا و آخرت. در دیدگاه گروه اوّل؛ دنیا به خودى خود مطلوب است، ولى در دید گروه دوّم؛ دنیایى ارزشمند است که حسنه باشد و به آخرت منتهى گردد. در روایات نمونه‏ ها و مصادیقى براى نیکى‏ هاى دنیا و آخرت نقل شده است، ولى حسنه در انحصار چند نمونه نیست. در قرآن مجید ۱۱۵ مرتبه کلمه‏ى «دنیا» بکار رفته و ۱۱۵ مرتبه کلمه «آخرت» استعمال شده است و این یک تصادف نیست. البتّه این به معناى آن نیست که اهمیّت دنیا و آخرت هر دو یکسان است. در دعاها، هدف‏ هاى کلّى مطرح شود و تعیین مصداق به عهده خداوند گذاشته شود. ما از خداوند حسنه و سعادت مى ‏خواهیم، ولى در اینکه رشد و صلاح ما در چیست؟ آنرا به عهده‏ ى خداوند مى‏ گذاریم. چون ما به خاطر محدودیّت‏ هاى علمى و عدم آگاهى از آینده و ابعاد روحى خودمان، نمى ‏توانیم مصادیق جزئى را تعیین بنمائیم. به همین جهت توصیه شده است از خداوند وسیله کار را نخواهید، خودِ کار را بخواهید. زیرا ممکن است خداوند از وسیله‏ ى دیگرى که به فکر و ذهن ما نمى‏ آید، کارى را براى ما محقّق سازد. مثلاً از خداوند توفیق زیارت حج را بخواهید، امّا نگویید: خدایا مالى به من بده تا به مکّه بروم. چون خداوند گاهى سبب را به گونه ‏اى قرار مى‏ دهد که ما فکر آن را نمى‏ کردیم پیام ها☺️☘ ۱- دنیا و آخرت با هم منافاتى ندارند، به شرط آنکه انسان به دنبال حسنه و نیکى باشد. «فى الدنیا حسنة و فى الاخرة حسنة» ۲- هر رفاهى مذموم نیست، بلکه زندگانى نیکو، مطلوب نیز هست. «ربّنا اتنا فى الدنیا حسنة» ۳- دوزخ، حساب جدایى دارد. با اینکه از خداوند نیکى آخرت را مى‏ خواهند، ولى براى نجات از آتش، جداگانه دعا مى‏ کنند. «قِنا عذاب النار» در دعاها براى نجات از آتش، اصرار و تکرار عجیبى است. مثلا در دعاى مجیر حدود هفتاد بار مى‏خوانیم: »اجِرنا مِن النار یا ربّ« پروردگارا! ما را از آتش جهنّم نجات بده. و یا در دعاى جوشن کبیر که صد بند دارد در پایان هر بند آن مى‏ گوییم: »خَلّصنا من النّار یا ربّ«

تفسیر آیه ۲۰۲ بقره #تفسیر_قرآن ☘ به «بهره»، «نصیب» مى‏ گویند. گویا سهمى را براى انسان نصب کرده ‏اند. بهره‏ ى مؤمنان تنها به خاطر دعاى «ربّنا اتنا» نیست، بلکه به خاطر تلاش و کسب آنان نیز بوده است. و این به ما هشدار مى‏ دهد که الطاف خداوند به کسانى مى‏ رسد که به همراه دعا، تلاش و کوشش نیز بکنند. پیام ها☺️ ۱- بهره‏ ى انسان در قیامت، تنها از بعضى کارهاى خویش است، نه تمام آنها. «ممّا کسبوا» چه بسیار کارهایى که انسان مى‏ کند، ولى بخاطر نداشتن قصد قربت و نیّت خالص، در قیامت از آن بهره نمى‏ برد. ۲- بدون کسب وتلاش، بهره‏اى نیست. «لهم نصیب ممّا کسبوا» ۳- پاداش سریع، یک امتیاز است. «سریع الحساب» حضرت على (ع) مى‏ فرماید: خداوند حساب همه‏ ى خلق را یک‏باره مى‏رسد، همانگونه که همه مردم را دفعةً رزق مى‏ دهد.

#تفسیر_قرآن ❤️ تفسیر سوره بقره - آیه‌ی ۲۰۳ در حدیثى که در تفسیر نورالثقلین آمده، توصیه شده است: در پشت سر پانزده نماز که آغازش نماز ظهر روز عید و انجامش، نماز صبح روز سیزدهم است، این دعا خوانده شود: «اللَّه اکبر، اللَّه اکبر، لااله‏ الااللّه واللَّه اکبر، وللّه الحمد، اللَّه اکبر على ما هَدانا، اللَّه اکبر على ما رزقنا من بهیمة الانعام» خداوند بزرگتر است، خداوند بزرگتر است و معبودى جز او نیست، خداوند بزرگتر است و حمد و سپاس مخصوص اوست، خداوند بزرگتر است به خاطر آنکه ما را هدایت کرد، خداوند بزرگتر است به خاطر آنکه از گوشت چهار پایان به ما روزى داد. این آیه مى‏فرماید: کسى که در خارج شدن از سرزمین مِنى‏ عجله کند و روز دوازدهم بعد از ظهر بیرون آمده و به مکّه رود، گناهى بر او نیست، چنانکه اگر کسى شب سیزدهم را نیز در مِنى‏ بماند، گناهى بر او نیست. پیام ها🤗 ۱- زمان در دعا اثر دارد. «فى أیّام معدودات» ۲- خداوند در سایه لطف خود، راه را بر مردم تنگ نمى‏کند.«فمن‏تعجّل...ومن‏تأخّر» ۳- اساس کار، تقوى است. «لمن اتّقى» به فرموده روایات مراد از «تقوى» در اینجا دورى کردن از محرّمات در حال احرام مى‏باشد. ۴- تعجیل در خروج از سرزمین منى‏ در روز ۱۲ ذى‏الحجة یا تأخیر تا روز ۱۳، باید همراه تقوا باشد. «لمن اتّقى» اگر عجله براى نشان دادن زرنگى یا هدف فاسدى باشد و یا اضافه ماندن در آن سرزمین جهت خودنمایى و شهرت باشد، عمل فاسد مى ‏شود. ۵ - کارِ مقدّس و سرزمینِ مقدّس به تنهایى کافى نیست، انسان نیز باید مقدّس و با تقوا باشد. دوبار کلمه «تقوى» در کنار هم براى زائران خانه ى خدا آن هم در سرزمین منى‏، نشانه‏ ى نفوذ شیطان در همه‏ جاست. ۶- ایمان به معاد، قوى‏ترین عامل تقواست. «واتّقوا اللَّه... انّکم الیه تحشرون»

#تفسیر_قرآن 🌸 تفسیر سوره بقره - آیه‌ی ۲۰۴ کلمه «لُدّ» به معناى خصومت زیاد است و کلمه «اَلَدّ» به کسى گفته مى‏ شود که شدیدترین خصومت ‏ها را دارد. کلمه ‏ى «خصام» یا جمعِ «خصم» است و یا مصدر، به معناى خصومت است. منافقان با ترفندهاى مقایسه ‏اى، آمارى، کارشناسى، تجربى و حدس‏ هاى به ظاهر عالمانه با تکیه بر مسائل اجتماعى و با شایعات، تهدید، تطمیع و تبلیغات، تنها قدرت مانور در همین زندگى مادّى را دارند، ولى در میدان معنویّات و در توجّه به امدادهاى غیبى و اراده ‏ى خداوندى، پاى آنان لنگ است و در آخرت نیز زبانشان بسته و حتّى اجازه عذرخواهى نیز ندارند. پیام ها😊 ۱- سخنان شیوا و سحرآمیزِ منافقان، شما را فریب ندهد. «یعجبک قوله» ۲- به هر سوگندى اطمینان نکنید. «یشهد اللَّه على ما فى قلبه» ۳- سوگند دروغ یکى از راه هاى نفوذ منافقان است. «یشهد اللَّه على ما فى قلبه» دشمنان همیشه از مقدّسات علیه مقدّسات و از مذهب علیه مذهب استفاده مى‏ کنند و با سوگند به نام خدا، به رسول خدا خیانت مى ‏کنند. ۴- سوژه‏ هاى سخن منافقان، مربوط به مسائل دنیوى است تا دیگران را تحت تاثیر قرار دهند. «یعجبک قوله فى الحیوةالدنیا» ۵ - خداوند پیامبرش را از غیب و درون دیگران آگاه مى‏ سازد. «هو الدّ الخصام» ۶- کسانى که مى‏ دانند دروغگو هستند، با سوگند و زیباسازى کلمات، سعى دارند خود را دلسوز و مخلص نشان دهند. «یشهد اللَّه»