افراد بزرگوار و كريم‏النفس پيش از آنكه ظالم خود را مورد عفو قرار دهند لازم است به گونه‏اى او را بيازمايند يا از چگونگى انديشه و افكارش تحقيق نمايند، اگر لايق است از وى بگذرند و اگر استحقاق و اهليت نداشت زمينه‏ ى مجازاتش را فراهم آورند تا بر اثر عفو نابجا و بى‏مورد، ستمكارى را آزاد نگذارند و مردم را به ظلمهاى تازه‏اى گرفتار ننمايند.

جالب آنكه اگر افراد كريم‏النفس شخص ظالمى را ببخشند كه شايسته ‏ى عفو و اغماض بوده، علاوه بر عز دنيوى و محبوبيت نزد مردم، در قيامت نيز از فيض رحمت بارى‏تعالى به پاداش عفوى كه در دنيا نموده‏اند برخوردار مى‏گردند، اما اگر كسى را مورد عفو قرار دهند كه استحقاق و شايستگى نداشته است در دنيا عزى نصيبشان نمى‏شود و در آخرت نيز از رحمت خداوند بهره‏اى نخواهند داشت. امام صادق (ع) فرمود: اى مفضل! اگر خواستى بدانى گردش كار يك مرد به خير است يا به شر، ببين عمل خوب و معروف خود را كجا و در چه موردى قرار مى‏دهد، اگر آن را در مورد افراد شايسته و اهل معروف قرار مى‏دهد بدان كه در خير و خوبى است و اگر معروف خود را در مورد افراد نااهل به كار مى‏برد بدان كه در آخرت براى او نصيبى نخواهد بود.

در اسلام براى كسى كه عمدا انسانى را به قتل مى‏رساند مجازات اعدام مقرر گرديده است. قاضى شرع در محكمه‏ى قضا تمام ابعاد جرم و شرايط قتل عمد را بررسى مى‏كند، موقعى كه قتل را مشمول قانون قصاص تشخيص داد حكم اعدام صادر مى‏كند و قاتل را براى قصاص در اختيار ولى خون قرار مى‏دهد. ممكن است كشتن قاتل براى بازماندگان مقتول موجب تسلى خاطر گردد ولى به صريح قرآن شريف جعل قانون قصاص براى حفظ حيات مردم و به منظور عبرت گرفتن اهل #شرارت و عناصر ناراحت است تا فكر قتل در سر نپرورند و دست خود را به خون بيگناهان نيالايند. و لكم فى القصاص حيوه يا اولى الالباب لعلكم تتقون. اى خردمندان! حيات جامعه در قصاص است تا جنايتكاران از قانون اعدام عبرت بگيرند و از ريختن خون بيگناهان پرهيز نمايند.

نکته ی جالب در قانون قصاص اسلام : اولا، اجراى حكم اعدام در عهده‏ى دولت نيست بلكه پس از صدور حكم قصاص،قاتل در اختيار ولى خون قرار داده مى‏شود و اوست كه مى‏تواند حكم قصاص را درباره‏ى قاتل اجرا نمايد. ثانيا، ولى خون ملزم نيست حتما قاتل را اعدام كند بلكه مى‏تواند او را ببخشد، مى‏تواند ديه‏ى مقتول را بگيرد و آزادش نمايد، و مى‏تواند او را اعدام كند.

مى‏دانيم افرادى كه مرتكب قتل مى‏شوند و محكوم به اعدام مى‏گردند از نظر روحيه و طرز تفكر متفاوت‏اند، بعضى در كشتن افراد و ريختن خون بى‏گناه جسور و بى‏باك‏اند، نه تنها از قتل نفس، متاثر و متالم نمى‏گردند بلكه از عمل جنايى خود احساس خشنودى و رضايت خاطر مى‏نمايند. اما بعضى علاوه بر اينكه در انديشه‏ ى قتل بى‏گناه نيستند و فكر جنايت در سر نمى‏پرورند از شنيدن خبر قتل بى‏گناه ناراحت و نگران مى‏شوند و از اينكه ناروا خونى به زمين ريخته شده افسرده‏دل و آزرده‏خاطرند. آیا اين دو قاتل از نظر ارتكاب جرم و تهديد حيات جامعه يكسانند ؟ قاتل اول فردى است آدمكش و جنايتكار، وجود او حيات انسانها را تهديد مى‏كند و مردم با بودن او احساس ايمنى نمى‏نمايند و اگر موقعى بر اثر قتل بى‏گناه در محكمه محكوم به اعدام گردد، جامعه قتل او را استقبال مى‏كند و با اعدام او از پريشان فكرى رهايى مى‏يابد. اما قاتل دوم جنايتكار نيست، او در يك لحظه تحت تاثير خشم شديد قرار گرفته، خود را نگه نداشته، و بر اثر شدت هيجان، تلفنى كه در كنار دستش بوده برداشته و با شدت بر سر طرف خشم خود كوبيده و او بر اثر اين ضربه كشته شده است. فايده‏ ى آزادى قانونى ولى خون از اين نظر بسيار مهم و شايان ملاحظه است، او از طرفى با اختيارى كه دارد مى‏تواند قاتل جنايتكار را اعدام كند، او را از ميان ببرد، و با اين عمل حيات مردم را از ناامنى و خطر برهاند، و از طرف ديگر مى‏تواند قاتلى را كه بر اثر خشم موقت مرتكب قتل گرديده و در محكمه‏ى قضاى اسلامى به اعدام محكوم شده و اما وجودش براى حيات جامعه زيان ندارد مورد عفو و اغماضش قرار دهد، او را ببخشد، و آزادش نمايد.

امام سجاد (ع) براى نجات يك انسان كه جنايتكار نبوده و ناخواسته مرتكب قتل گرديد حداكثر مجاهده را معمول فرمود تا ولى خون او را بخشيد و از اعدام رهايى يافت. حضرت امام حسن عسكرى (ع) فرمود: مردى حضور على بن الحسين عليهماالسلام شرفياب شد و شخصى را با خود آورده بود كه گمان داشت او پدرش را كشته است. متهم در محضر امام به قتلى كه مرتكب شده بود اعتراف نمود و با اقرار صريحش لزوم قانونى قصاص تحقق يافت. از مشاهده‏ى وضع قاتل و اعترافش براى امام روشن شد كه او مرد جنايتكارى نيست. از فرزند مقتول كه ولى خون بود خواست او را ببخشد تا مشمول اجر بزرگ بارى‏تعالى واقع شود اما دل جوان به اين عفو راضى نبود. امام فرمود: اگر به ياد مى‏آورى كه او بر تو حقى دارد به احترام آن حق از او بگذر و آزادش نما. عرض كرد: يابن رسول‏الله! به من حقى دارد ولى ارزش آن حق به قدرى نيست كه از خون پدرم بگذرم. فرمود: پس مى‏خواهى چه كنى؟ گفت: مى‏خواهم قصاص كنم، اما اگر او مايل باشد حاضرم به احترام حقى كه به من دارد قتل او را با ديه صلح كنم و آزادش نمايم. امام پرسيد: حق او بر تو چيست؟ عرض كرد: او توحيد خدا را و نبوت حضرت محمد صلى الله عليه و آله را و امامت على (ع) و ديگر ائمه را به من آموخت. حضرت فرمود: آيا اينها كه به تو ياد داده به قدر خون پدرت نمى‏ارزد؟ قسم به خدا، آموخته‏هاى او به قدر خون تمام مردم روى زمين ارزش دارد. امام سجاد (ع) به قاتل فرمود: آيا حاضرى ثواب آموزش توحيد و نبوت و امامتى را كه به اين شخص آموخته‏اى به من برگذار نمايى تا ديه‏ى خون پدر او را بدهم و تو از قتل نجات پيدا كنى؟ عرض كرد: يابن رسول‏الله! من نيازمند آمرزش خود هستم و تو نياز ندارى، چون كه گناهان من بزرگ است و گناهى كه در قتل مرتكب شده‏ام بين من و مقتول است نه بين من و اين مرد كه ولى خون است. حضرت سجاد (ع) فرمود: پس در نظر تو تسليم شدن براى قتل محبوبتر از اين است كه ثواب آموزشت را از دست بدهى؟ عرض كرد: بلى يابن رسول‏الله. خلاصه امام سجاد (ع) با ولى خون سخنانى فرمود: سرانجام راضى شد كه قاتل را مورد عفو قرار دهد و از قتلش درگذرد.

از اين روايت به خوبى روشن مى‏شود كه اگر كسى جنايتكار نيست و مرتكب قتل گرديده اما وجود او حيات جامعه را در خطر قرار نمى‏دهد شايسته است عقلا و خيرخواهان در نجات او همت گمارند و به پيروى از امام سجاد (ع) آنقدر كوشش كنند تا حيات انسانى را كه بر اثر رويدادى مرتكب قتل گرديده و از عمل خود سخت پشيمان شده است، حفظ نمايند. چنين انسانى استحقاق افضال و احسان دارد، شايسته است درباره‏اش جديت شود تا از قتل رهايى يابد، قطعا كسانى كه در اين امر مداخله مى‏كنند و جديت مى‏نمايند و همچنين ولى خون كه قاتل را مى‏بخشد در پيشگاه خداوند از اجر بسيار بزرگ برخوردار خواهند بود.

وساطت براى نجات جنايتكار و عفو انسان قاتلى كه از كشتن مردم خشنود مى‏شود و با بقاى او حيات جامعه در خطر قرار مى‏گيرد و از مردم سلب امنيت مى‏شود بسيار ناپسند و مذموم است و چنين عملى در نظر حضرت مولى‏الموحدين على عليه‏السلام ستم كردن به معروف شناخته شده است: على (ع) فرموده: به معروف و عمل خير ستم كرده است كسى كه آن را نابجا و در مورد غير اهلش اعمال نمايد. خواسته‏ ى حضرت زين‏العابدين از پيشگاه خداوند اين است كه مسلمانان احسان ابتدايى خويش را در مورد كسانى كه استحقاق و اهليت ندارند ترك گويند و از انجام چنين معروفى خوددارى نمايند. احسان ابتدايى نابجا در مورد افراد غير مستحق از طرفى به فرموده‏ ى على (ع) : ظلم به معروف است و از طرف ديگر ظلم به مردم،

عدل زمانى اجرا مى‏شود و جامعه از فوايد آن برخوردار مى‏گردد كه عوامل ضد عدل سركوب گردند، عناصر ستمگر مورد حمايت قرار نگيرند، و كسانى آگاهانه يا ناآگاه راه بيدادگرى آنان را هموار نسازند. مثلا اگر جنايتكارى بر اثر قتل بى‏گناهى محكوم به اعدام گرديده است كسانى به حمايت او قيام نكنند و به گمان آنكه با شفاعت خويش معروفى را انجام دهند، از ولى خون، عفو قاتل را نخواهند و موجبات آزاديش را فراهم نياورند چه آنكه آزاد ساختن جنايتكار بى‏باك به خطر انداختن حيات جامعه و برهم زدن امنيت فكرى و آرامش خاطر مردم است. ترحم بر پلنگ تيز دندان ستمكارى بود بر گوسفندان امام سجاد (ع) ترك احسان ابتدايى را به افراد نااهل و غير مستحق در زمينه‏ ى بسط عدل به پيشگاه خداوند عرض نموده و از مسلمانان ترك آن را خواسته است.

با تشکر از همه دوستان مشارکت کننده در بحث امروز (برداشت من)( نویسنده - خواننده و نشر دهنده این کلام نورانی ) اجرتان با صاحب این کتاب با عظمت امام سجاد علیه السلام

#دعا_بیستم_10 خواسته ‏ى حضرت على بن الحسين عليهماالسلام در اين قطعه از دعاى شريف «مكارم‏الاخلاق» اين است كه مسلمانان یادشان نرود ظلمی را که به حضرت #فاطمه_زهرا سلام الله علیها رفت و روی خوش را به آنهایی كه استحقاق و اهليت ندارند بواسطه ی آن #ظلم بزرگ ، ترك گويند !!! مثل خود حضرت سلام الله علیها : که با آنها تا آخرین لحظه ی عمر دیگر حرف نزد !!!! 🔊👈 «ظلمتونی ؛ به من ظلم کردید...» ⏺کانال انس با #صحیفه_سجادیه 🆔 @sahife2

🏴 آقا (آیت الله #بهجت ره ) بعد از تجدید وضو، مثل همیشه در بین راه‌رفتن، مشغول خواندن نماز نافله شدند. احساس کردم در صدای‌شان لرزشی هست. سرم را به سمت‌شان چرخاندم. همان‌طورکه سرشان پایین بود و نماز می‌خواندند، مثل ابر بهار از چشم‌های‌شان اشک می‌بارید. ترسیدم. نمی‌دانستم چه اتفاقی افتاده است؟ تا نمازشان تمام بشود، دلم هزار راه رفت. بعد از نماز، آقا زیر لب گفتند: «این‌ها چه کردند با دختر پیغمبر حضرت #فاطمه_زهرا سلام الله علیها ... ؟» و باز اشک بود که از محاسن سفید روی زمین فرو می‌ریخت... ⏺کانال انس با #صحیفه_سجادیه 🆔 @sahife2