#شرح_صحیفه_سجادیه_انصاریان_دعا_46 #دعا_چهل_شش_11
#دعا_در_عید_فطر_جمعه ۴
قسمت 4
⏺ دعا در #عيد_فطر و روز #جمعه
#روز_جمعه 2
امام صادق عليه السلام از بهترين لحظاتى كه دعا در آن پذيرفته مىشود را روز جمعه معرفى مىفرمايد:
السَّاعَةُ الَّتى يُسْتَجَابُ فِيهَا الدُّعاءُ يَوْمَ الْجُمُعَةِ ما بَيْنَ فَرَاغِ الْإِمامِ مِنَ الْخُطْبَةِ إِلى أَنْ يَسْتَوِىَ فى الصُّفُوفِ وَ ساعَةٌ أُخْرى مِنْ آخِرِ النَّهارِ إِلى غُرُوبِ الشَّمْسِ.
روز جمعه ساعتى كه در آن دعاى انسان پذيرفته مىشود؛ آن زمان كه خطبه نماز توسّط امام جمعه پايان يابد و صفها به نظم برپا گردد و ساعتى ديگر، از پايان روز تا غروب خورشيد است.
و نيز فرمود:
إِنَّ لِلْجُمُعَةِ حَقًّا وَ حُرْمَةً فَإِيَّاكَ أَنْ تُضَيِّعَ أَوْ تُقَصِّرَ فى شَىءٍ مِنْ عِبادَةِ اللَّهِ وَ التَّقَرُّبِ إِلَيْهِ بِالْعَمَلِ الصَّالِحِ وَ تَرْكِ الْمَحارِمِ كُلِّها فَإِنَّ اللَّهَ يُضاعِفُ فِيهِ الْحَسَناتِ وَ يَمْحُو فِيهِ السَّيِّئاتِ وَ يَرْفَعُ فِيهِ الدَّرَجاتِ. به درستى كه روز جمعه داراى حق و احترام است، پس بپرهيز از اينكه مبادا، عبادت و نزديكى به خداوند با عمل صالح و دورى از محرّمات را، در اين روز ضايع كنى و يا كوتاهى بورزى، يقينى است كه خداوند نيكىها را در اين روز چند برابر و گناهان انسان را محو و درجات آنان را بالا مىبرد.
براى روز جمعه اعمال و آداب بسيارى در سنّت نبوى و اهل بيت عليهم السلام بيان شده است؛ كه از جمله آنان: ادعيه مخصوص، #صلوات فرستادن، خواندن سوره هاى از قرآن، #غسل_جمعه و نظافت با آداب ويژه، #صدقه دادن، #صله_رحم، شاد نمودن خانواده، آموختن مسائل احكام دين، زيارت پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله و اهل بيت عليهم السلام و زيارت حجة بن الحسن عليه السلام، زيارت #اهل_قبور به ويژه #پدر و #مادر ، خواندن #دعا_ندبه، و نمازهاى مستحبى و ....
از دعاهاى مخصوص اين روز مبارك براى مسلمانان اين است كه: امام صادق عليه السلام فرمود: هر كه اين دعا را بخواند كفّاره گناهان او از اين جمعه تا جمعه ديگر باشد:
اللَّهُمَّ ما قُلْتُ فى جُمُعَتى هَذِهِ مِنْ قَوْلٍ أَوْ حَلَفْتُ فِيها مِنْ حَلْفٍ أَوْ نَذَرْتُ فِيها مِنْ نَذْرٍ فَمَشِيَّتُكَ بَيْنَ يَدَىْ ذَلِكَ كُلِّهِ فَما شِئْتَ مِنْهُ أَنْ يَكُونَ كانَ وَ ما لَمْ تَشَأْ مِنْهُ لَمْ يَكُنِ اللَّهُمَّ اغْفِرْلى وَ تَجاوَزْ عَنِّى، اللَّهُمَّ مَنْ صَلَّيْتَ عَلَيْهِ فَصَلاتى عَلَيْهِ وَ مَنْ لَعَنْتَ فَلَعْنَتى عَلَيْهِ كانَ كَفارَةً مِنْ جُمُعَةٍ إِلى جُمُعَةٍ.
خدايا! هر سخنى كه در اين جمعهام بر زبان آورم و يا هر سوگندى كه در آن ادا نمايم و يا هر نذرى كه در آن جارى كنم، خواست و اراده تو پيشاپيش همه اينهاست، پس در اين ميان هر چه را تو بخواهى كه بشود، مىشود و هر چه را كه نخواهى، نشود. بار خدايا! مرا بيامرز و از من درگذر. خدايا! هر كه را تو بر او درود فرستى پس درودم بر او باد و هر كه را تو لعنت كنى پس لعنتم بر او باد. (اين پوشاننده گناهان از جمعه تا جمعه ديگر باشد.)
👈 ادامه دارد ...
تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج 12 ، ص: 27
👌 دعای #چهل_شش
◀️کانال انس با #صحیفه_سجادیه
🆔 @sahife2
#شرح_صحیفه_سجادیه_انصاریان_دعا_46
#دعا_چهل_شش_11
#دعا_در_عید_فطر_جمعه ۴
قسمت 4
⏺ دعا در #عيد_فطر و روز #جمعه
#روز_جمعه 3
در اعمال هفته و دعاهاى روز جمعه ، دعايى از امام سجّاد عليه السلام در صحيفه كامله ايشان با عبارات ذيل آمده است:
الْحَمْدُ لِلَّهِ الْاوَّلِ قَبْلَ الْانْشاءِ وَ الْاحْياءِ وَ الْآخِرِ بَعْدَ فَناءِ الْاشْياءِ، الْعَليمِ الَّذى لايَنْسى مَنْ ذَكَرَهُ، وَلايَنْقُصُ مَنْ شَكَرَهُ، وَ لايَخيبُ مَنْ دَعاهُ، وَ لايَقْطَعُ رَجاءَ مَنْ رَجاهُ، اللَّهُمَّ انّى اشْهِدُكَ وَ كَفى بِكَ شَهيداً، وَ اشْهِدُ جَميعَ مِلائِكَتِكَ وَ سُكَّانَ سَمواتِكَ وَ حَمَلَةَ عَرْشِكَ، وَ مَنْ بَعَثْتَ مِنْ انْبِيائِكَ وَ رُسُلِكَ، وَ انْشَاْتَ مِنْ اصْنافِ خَلْقِكَ، انّى اشْهَدُ انَّكَ انْتَ اللَّهُ لا الهَ الَّا انْتَ، وَحْدَكَ لاشَريكَ لَكَ وَ لاعَديلَ، وَ لاخُلْفَ لِقَوْلِكَ وَ لاتَبْديلَ، وَ انَّ مُحَمَّداً صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ الِهِ عَبْدُكَ وَ رَسُولُكَ، ادّى ما حَمَّلْتَهُ الَى الْعِبادِ وَ جاهَدَ فِى اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ حَقَّ الْجِهادِ وَ انَّهُ بَشَّرَ بِما هُوَ حَقٌّ مِنَ الثَّوابِ، وَ انْذَرَ بِما هُوَ صِدْقٌ مِنَ الْعِقابِ، اللَّهُمَّ ثَبِّتْنى عَلى دِينِكَ ما احْيَيْتَنِى، وَ لاتُزِغْ قَلْبى بَعْدَ اذْ هَدَيْتَنِى، وَهَبْ لى مِنْ لَدُنْكَ رَحْمَةً انَّكَ انْتَ الْوَهَّابُ، صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ عَلى آلِ مُحَمَّدٍ، وَ اجْعَلْنى مِنْ اتْباعِهِ وَ شِيعَتِهِ وَاحْشُرنِى فِى زُمْرَتِهِ، وَ وَفِّقْنى لِاداءِ فَرْضِ الْجُمُعاتِ، وَ ما اوْجَبْتَ عَلَىَّ فيها مِنَ الطَّاعاتِ، وَ قَسَمْتَ لِاهْلِها مِنَ الْعَطاءِ فِى يَوْمِ الْجَزاءِ، انَّكَ انْتَ الْعَزيزُ الْحَكيمُ.
ستايش خداى را كه آغاز هستى است پيش از آفرينش و حيات بخشى، و پايان هستى است پس از نابودى هر چيز، دانايى كه از ياد مبرد آن را كه يادش كند و كم نگذارد از آنكه شكرش را به جاى آورده و نااميد نسازد آن را كه خواندش، و قطع نكند اميد آن كه به او اميد بست، بار خدايا! تو را گواه مىگيرم و تو براى گواهى كافى هستى و گواه مىگيرم همه فرشتگانت و ساكنان آسمانهايت و نگهبانان عرشت و رسولان و پيامبرانى كه برانگيختى، و انواع مخلوقات كه آفريدى (همه و همه را گواه مىگيرم) بر اينكه باور دارم كه همانا تويى خدا، شايسته پرستشى جز تو نيست. يگانهاى، شريكى ندارى و بىهمتايى و تخلّف و تبديلى در گفتارت نيست و اينكه محمد كه خدا بر او و خاندان او درود فرستد بنده و فرستاده توست، رسالتى را كه بر عهدهاش نهاده بودى به بندگانت ادا كرد و در راه خدا به حق كوشيد و به پاداشى كه حق است مژده داد و از عذابى كه راست است بيم داد، خدايا! تا زندهام مرا بر دين خود ثابت بدار و دلم را پس از آنكه به نور هدايت روشن نمودى، گمراه مكن و از نزد خود رحمتى بر من ببخش چرا كه، تنها تو بخشايندهاى، درود فرست بر محمد و خاندان محمد و مرا از پيروان و شيعيان او قرار ده و در گروه او محشورم گردان، و بر انجام واجبات جمعهها و طاعاتى كه در آن بر من لازم نمودى توفيقم ده، و عطايى كه در رستاخيز براى اهل جمعه قرار دادهاى، نصيبم گردان، چه همانا تويى قدرتمند حكيم.
👈 ادامه دارد ...
تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج 12 ، ص: 27
👌 دعای #چهل_شش
◀️کانال انس با #صحیفه_سجادیه
🆔 @sahife2
#شرح_صحیفه_سجادیه_انصاریان_دعا_46 #دعا_چهل_شش_16
بند 16 تا 19
«16» رِزْقُكَ مَبْسُوطٌ لِمَنْ عَصَاكَ وَ حِلْمُكَ مُعْتَرِضٌ لِمَنْ نَاوَاكَ عَادَتُكَ الْإِحْسَانُ إِلَى الْمُسِيئِينَ وَ سُنَّتُكَ الْإِبْقَاءُ عَلَى الْمُعْتَدِينَ حَتَّى لَقَدْ غَرَّتْهُمْ أَنَاتُكَ عَنِ الرُّجُوعِ وَ صَدَّهُمْ إِمْهَالُكَ عَنِ النُّزُوعِ
«17» وَ إِنَّمَا تَأَنَّيْتَ بِهِمْ لِيَفِيئُوا إِلَى أَمْرِكَ وَ أَمْهَلْتَهُمْ ثِقَةً بِدَوَامِ مُلْكِكَ فَمَنْ كَانَ مِنْ أَهْلِ السَّعَادَةِ خَتَمْتَ لَهُ بِهَا وَ مَنْ كَانَ مِنْ أَهْلِ الشَّقَاوَةِ خَذَلْتَهُ لَهَا
سفره روزيت براى گنهكاران پهن است، و بردباريت به جانب كسى كه با تو دشمنى ورزيد، روى آورنده است. عادتت احسان به بدكاران، و راه و روشت مهلت به متجاوزان است، تا جايى كه مدارايت، اينان را از بازگشت و توبه به درگاهت فريب داده و غافل ساخته، و مهلت دادنت، ايشان را از خوددارى از گناه باز داشته. جز اين نيست كه آنان را فرصت دادى، به خاطر اين كه به فرمانت باز گردند، و محض اطمينان به دوام فرمانرواييت مهلتشان دادى.
پس آن كه اهل سعادت بود، فرجام كارش را به سعادت ختم كردى، و آن كه اهل بدبختى بود، به بدبختىاش و اگذاشتى.
«18» كُلُّهُمْ صَائِرُونَ إِلَى حُكْمِكَ وَ أَمُورُهُمْ آئِلَةٌ إِلَى أَمْرِكَ لَمْ يَهِنْ عَلَى طُولِ مُدَّتِهِمْ سُلْطَانُكَ وَ لَمْ يَدْحَضْ لِتَرْكِ مُعَاجَلَتِهِمْ بُرْهَانُكَ
«19» حُجَّتُكَ قَائِمَةٌ لَا تُدْحَضُ وَ سُلْطَانُكَ ثَابِتٌ لَا يَزُولُ فَالْوَيْلُ الدَّائِمُ لِمَنْ جَنَحَ عَنْكَ وَ الْخَيْبَةُ الْخَاذِلَةُ لِمَنْ خَابَ مِنْكَ وَ الشَّقَاءُ الْأَشْقَى لِمَنِ اغْتَرَّ بِكَ
همه اينان چه سعادتمندان و چه شقاوتمندان به حكم و حكومت تو باز مىگردند، و كارشان منتهى به فرمان تو مىشود. طولانى شدن زمان زندگى گنهكاران، قدرت پادشاهيت را سست نمىكند، و شتاب نورزيدن در عقوبت و بازپرسى آنان، برهان و دليلت را باطل نمىسازد. حجّتت استوار و پابرجاست و باطل نگردد، و پادشاهيت ثابت و هميشگى است و از بين نمىرود. پس عذاب دائم بر كسى كه از تو روى تافت، و نوميدى ذلّت بار براى كسى كه از تو نوميد شد، و بدترين تيره بختى براى كسى كه به رحمت و كرم تو مغرور گشت..
دعای #چهل_شش
◀️کانال انس با #صحیفه_سجادیه
🆔 @sahife2
#شرح_صحیفه_سجادیه_انصاریان_دعا_46 #دعا_چهل_شش_17
#اهل_سعادت_و_شقاوت 1
⏺ اعتقاد به اين كه #سعادت و #شقاوت يك امر ذاتى است كه همراه انسان متولّد مىشود پندارى بيش نيست، چرا كه برخلاف دعوت همه انبيا و تلاشهاى همه راهنمايان بشر است، بلكه اين پندار واهى براى فرار از زير بار مسئوليت و توجيه اعمال خلاف و تبهكارىها درست شده است و يا براى تفسير موارد ناآگاهىها مىباشد.
براى شناخت بهتر، بايد انديشه كنيم كه ساختار شخصيّتى هر كسى چگونه شكل مىگيرد:
سه عامل اساسى در تشكيل شخصيت هر انسانى نقش اساسى و فراوانى دارد، و هر كسى بخواهد خودش را بشناسد يا نسبت به ديگرى شناخت پيدا كند، بايد به اين سه عامل توجّه عميق و دقيقى بنمايد:
عامل اوّل، وراثت: بايد ببيند پدر و مادر و اجدادش چه كسانى بودهاند، پدر و مادر نقش مهمى در انعقاد نطفه سالم يا غيرسالم دارند، اگر پدر و مادر متديّن و با خدا باشند و روح و جان آنها آميخته به عبادت الهى باشد، فرزندى هم كه با اين نطفه پاك بسته شده در مسير الهى قدم برمىدارد يا حداقلّ گرايش و سمت و سويش به سوى كارهاى خدايى و اعمال عبادى، بيشتر است. و اگر پدر و مادر انسانهاى ناپاك و لاابالى باشند و با اين روحيّه نطفه منعقد شود فرزندى هم كه متولّد شود، گرايش به مسير انحراف و تباهى دارد، پس پدر و مادر مىتوانند باعث خوشبختى يا بدبختى فرزند شوند.
عامل دوّم، تربيت: گاهى از نظر وراثت مشكلى نيست، ولى بر اثر تربيت ناصحيح و عدم توجّه به تربيت اسلامى فرزند، او را در مسير شقاوت و بدبختى قرار مىدهيم هم چنان كه عكس آن نيز متصوّر است، ممكن است افرادى از نظر وراثت و نسب پدر و مادر خوبى نداشته ولى بر اثر تربيت صحيح و قرار گرفتن در دامان اسلام و ديانت، به سوى كمال و خوشبختى قدم برداشته و به سعادت رسيدهاند كه نمونههاى آن در تاريخ فراوان است.
پسر نوح با بدان بنشست
خاندان نبوّتش گم شد
سگ اصحاب كهف روزى چند
پى نيكان گرفت و مردم شد
( #سعدى شيرازى)
👈 ادامه دارد ...
تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج 12 ، ص: 35
👌 دعای #چهل_شش
◀️کانال انس با #صحیفه_سجادیه
🆔 @sahife2
#شرح_صحیفه_سجادیه_انصاریان_دعا_46 #دعا_چهل_شش_17
#اهل_سعادت_و_شقاوت 2
⏺ عامل سوّم، محيط: گاهى از نظر وراثت و تربيت مشكل نداشته است ولى بر اثر محيط ناسالم و خراب، فرزند به تباهى كشيده شده است.
به خاطر همين جهت آيات و روايات فراوانى داريم كه در اين گونه موارد مىگويند: بايد از محيط گناه و فساد، هجرت كرده و دورى جست و اگر كسى در محيط فاسد بماند و هجرت نكند و دچار انحراف شود، در مقابل خداوند عذرى ندارد.
خداوند متعال در قرآن كريم مىفرمايد:
إِنَّ الَّذِينَ تَوَفهُمُ الْمَلئِكَةُ ظَالِمِى أَنفُسِهِمْ قَالُواْ فِيمَ كُنتُمْ قَالُواْ كُنَّا مُسْتَضْعَفِينَ فِى الْأَرْضِ قَالُواْ أَلَمْ تَكُنْ أَرْضُ اللَّهِ وَ سِعَةً فَتُهَاجِرُواْ فِيهَا فَأُوْلئِكَ مَأْواهُمْ جَهَنَّمُ وَسَآءَتْ مَصِيرًا
قطعاً كسانى كه [با ترك هجرت از ديار كفر، و ماندن زير سلطه كافران و مشركان] بر خويش ستم كردند [هنگامى كه] فرشتگانْ آنان را قبض روح مىكنند، به آنان مىگويند: [از نظر ديندارى و زندگى] در چه حالى بوديد؟ مىگويند: ما در زمين، مستضعف بوديم. فرشتگان مىگويند: آيا زمين خدا وسيع و پهناور نبود تا در آن [از محيط شرك به ديار ايمان] مهاجرت كنيد؟! پس جايگاهشان دوزخ است و آن بد بازگشت گاهى است.
و نيز مىفرمايد:
يعِبَادِىَ الَّذِينَ ءَامَنُواْ إِنَّ أَرْضِى وَ سِعَةٌ فَإِيىَ فَاعْبُدُونِ
اى بندگان من كه ايمان آوردهايد! يقيناً زمين من وسيع و پهناور است؛ پس [با انتخاب سرزمينى مناسب و شايسته كه ارزشها در آن حفظ شود] فقط مرا بپرستيد.
هم چنين در روايات مىخوانيم، رسول گرامى اسلام صلى الله عليه و آله مىفرمايد:
مَنْ فَرَّ بِدِينِهِ مِنْ ارْضٍ الى ارْضٍ وِ انْ كانَ شِبْراً مِنَ الْارْضِ، اسْتُوْجِبَ الْجَنَّةُ وَ كانَ رَفيقَ ابْراهيمَ وَ مُحَمَّدٍ عليهما السلام.
هر كس دين خود را از سرزمينى به سرزمين ديگر ولو به اندازه يك وجب زمين باشد برهاند (هجرت كند) بهشت بر او واجب آيد و همدم ابراهيم و محمد عليهما السلام باشد.
امام صادق عليه السلام در پاسخ شخصى كه از تفسير آيه 56 سوره عنكبوت سؤال كرد، فرمود:
اذا عُصِىَ اللَّهُ فى ارْضٍ وَ انْتَ فيها فَاخْرُجْ مِنْها الى غَيْرِها.
هر گاه در سرزمينى كه تو در آن به سر مىبرى نافرمانى خدا شد از آن جا به جاى ديگر هجرت كن.
آرى، محيط در سرنوشت انسان تأثير فراوان دارد، بنابراين بايد از محيط فاسد و ناسالم هجرت كرد، پيامبر صلى الله عليه و آله هم يكى از عوامل هجرتهايشان همين بود.
هجرت از محيط شرك، كفر و گناه براى حفظ دين و ايمان، يا براى برگشت از نافرمانى خداوند، بر هر فردى لازم و ضرورى است.
پس روشن شد كه سه عامل در سرنوشت انسان بسيار مؤثّر است كه عدم توجّه به هر كدام از اين سه عامل، انسان را دچار تزلزل و گمراهى خواهد كرد.
اين جاست كه بايد سعادت و شقاوت را با توجّه به آن سه عامل دوباره تفسير كنيم:
سعيد يا سعادت، به معنى فراهم بودن اسباب نعمت و شقى يا شقاوت به معنى فراهم بودن اسباب گرفتارى و مجازات و بلاست و به تعبير بهتر، اين شقاوت و سعادت چيزى جز نتيجه اعمال و كردار و رفتار و نيّات خود انسان در دنيا نيست.
خداوند متعال در قرآن مجيد مىفرمايد:
قَالُواْ رَبَّنَا غَلَبَتْ عَلَيْنَا شِقْوَتُنَا وَ كُنَّا قَوْمًا ضَالِّينَ
مىگويند: پروردگارا! تيرهبختى و شقاوت ما بر ما چيره شد، و ما گروهى گمراه بوديم.
و گناهكاران و دوزخيان به طور صريح اعتراف مىكنند كه از ناحيه خداوند اتمام حجت شده بوديم و مىتوانستيم با راهنمايى پيامبران و امامان معصوم عليهم السلام و ديگر معلّمان بشر، سرنوشت خود را تغيير بدهيم و اين كار را نكرديم و با دست خود وسايل بدبختىمان را فراهم ساختيم و معترفيم كه قوم گمراه بوديم.
👈 ادامه دارد ...
تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج 12 ، ص: 35
👌 دعای #چهل_شش
◀️کانال انس با #صحیفه_سجادیه
🆔 @sahife2
#شرح_صحیفه_سجادیه_انصاریان_دعا_46
#دعا_چهل_شش_17
#اهل_سعادت_و_شقاوت 3
⏺ سعادت و شقاوت در روايات
امام على عليه السلام مىفرمايد:
إِنَّ حَقيقَةَ السَّعادَةِ انْ يُخْتَمَ لِلْمَرْءِ عَمَلُهُ بِالسَّعادَةِ وَ انَّ حَقيقَةَ الشَّقاءِ انْ يُخْتَمَ لِلْمَرءِ عَمَلُهُ بِالشَّقاءِ.
خوشبختى حقيقى اين است كه كار انسان به خوشبختى برسد و بدبختى حقيقى اين است كه كار آدمى به بدبختى ختم شود.
امام كاظم عليه السلام درباره حديث نبوى صلى الله عليه و آله كه فرمودهاند:
الشَّقِىُّ مَنْ شَقِىَ فِى بَطْنِ امِّهِ، وَ السَّعيدُ مَنْ سَعِدَ فِى بَطْنِ امِّهِ.
به ابن ابى عمير فرمودند:
الشَّقِىُّ مَنْ عَلِمَ اللَّهُ وَ هُوَ فِى بَطْنِ امِّهِ انَّهُ يَسْتَعْمِلُ اعْمالَ الْاشْقِياءِ، وَ السَّعيدُ مَنْ عَلِمَ اللَّهُ وَ هُوَ فِى بَطْنِ امِّهِ انَّهُ يَسْتَعْمِلُ اعْمالَ السُّعَداءِ.
كسى كه بدبخت است، زمانى كه در شكم مادرش قرار دارد خداوند مىداند او در آينده كارها و اعمال شقاوتمندان را خواهد كرد و كسى كه خوشبخت باشد در شكم مادرش، خداوند مىداند كه او در آينده اعمال و رفتار سعادتمندان را انجام خواهد داد.
به عبارتى روانتر: خداوند نتيجه اعمال كردار انسان را مىداند و اين انسان، در اعمال و كردار خود مختار محض است كه مىتواند خود را در زمره سعادتمندان و يا شقاوتمندان سوق دهد.
👈 ادامه دارد ...
تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج 12 ، ص: 35
👌 دعای #چهل_شش
◀️کانال انس با #صحیفه_سجادیه
🆔 @sahife2
#شرح_صحیفه_سجادیه_انصاریان_دعا_46 #دعا_چهل_شش_17
#اهل_سعادت_و_شقاوت 4
⏺ نشانههاى سعادت و شقاوت در روايات
درباره علائم سعادت و شقاوت و تفسير آن نيز روايات زيادى داريم كه به چند نمونه اشاره مىشود.
رسول اكرم صلى الله عليه و آله مىفرمايد:
مِنْ عَلاماتِ الشَّقاءِ: جُمُودُ العَينِ وَ قَسْوَةُ الْقَلْبِ وَ شِدَّةُ الْحِرْصِ فى طَلَبِ الرِّزقِ، وَ الْإِصْرارُ عَلَى الذَّنْبِ.
از نشانههاى بدبختى و شقاوت: چشم بى اشك و سختى دل و حرص زدن زياد در طلب روزى و پايدارى و اصرار بر گناه است.
امام على عليه السلام در پاسخ به اين كه بدبختترين و شقىترين مردم چه كسى است، فرمود:
مَنْ باعَ دِينَهُ بِدُنْيا غَيْرِه.
كسى كه دين خود را به دنياى ديگرى بفروشد.
و نيز فرمود:
سَبَبُ الشَّقاءِ حُبُّ الدُّنْيا.
علت بدبختى و شقاوت، دنياپرستى است.
و در جاى ديگر مىفرمايد:
مَنْ اجْهَدَ نَفْسَهُ فى اصْلاحِها سَعِدَ.
هر كس نفس خود را در راه اصلاح آن، به رنج افكند خوشبخت شود.
و نيز فرمود:
مَنْ اهْمَلَ نَفْسَهُ فى لَذَّاتِها شَقِىَ وَ بَعُدَ.
و هر كه نفس را با لذّتهايش واگذارد، بدبخت و از درگاه حق تعالى دور گردد.
و نيز فرمود:
إِنَّ أَسْعَدَ النَّاسِ فِى الدُّنْيا مَنْ عَدَلَ عَمَّا يَعْرِفُ ضَرَّهُ وَ إِنَّ أَشْقاهُمْ مَنِ اتَّبَعَ هَواهُ.
خوشبختترين مردم در دنيا كسى است كه از آن چه مىداند برايش زيان آور است، دورى كند و بدبختترين مردم كسى است كه از هواى نفس خود پيروى كند.
👈 ادامه دارد ...
تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج 12 ، ص: 35
👌 دعای #چهل_شش
◀️کانال انس با #صحیفه_سجادیه
🆔 @sahife2
#شرح_صحیفه_سجادیه_انصاریان_دعا_46
#دعا_چهل_شش_20
بند 20 تا 23
«20» مَا أَكْثَرَ تَصَرُّفَهُ فِي عَذَابِكَ وَ مَا أَطْوَلَ تَرَدُّدَهُ فِي عِقَابِكَ وَ مَا أَبْعَدَ غَايَتَهُ مِنَ الْفَرَجِ وَ مَا أَقْنَطَهُ مِنْ سُهُولَةِ الْمَخْرَجِ عَدْلًا مِنْ قَضَائِكَ لَا تَجُورُ فِيهِ وَ إِنْصَافاً مِنْ حُكْمِكَ لَا تَحِيفُ عَلَيْهِ
«21» فَقَدْ ظَاهَرْتَ الْحُجَجَ وَ أَبْلَيْتَ الْأَعْذَارَ وَ قَدْ تَقَدَّمْتَ بِالْوَعِيدِ وَ تَلَطَّفْتَ فِي التَّرْغِيبِ وَ ضَرَبْتَ الْأَمْثَالَ وَ أَطَلْتَ الْإِمْهَالَ وَ أَخَّرْتَ وَ أَنْتَ مُسْتَطِيعٌ لِلمُعَاجَلَةِ وَ تَأَنَّيْتَ وَ أَنْتَ مَلِيءٌ بِالْمُبَادَرَةِ
چه بسيار دگرگونىهايى كه در عذابت براى او هست، و چه بسيار زمان طولانى و درازى كه در عرصه كيفرت رفت و آمد خواهد داشت، و فرج و گشايش از چنين انسانى چه اندازه دور است، و از رهايى يافتن از جهنّم به آسانى و سهولت، چه بسيار نااميد است. اين مجازاتها، بر اساس عدالت در حكم توست كه در آن ستم نمىكنى، و از انصاف در فرمان توست كه ظلمى در آن روا نمىدارى. همانا حجتهايت را براى بيدارى مردم، پى در پى آوردى و دليل و عذرت را به سوى آنان فرستادى، و تهديدت را يادآور شدى، و در ترغيب بندگان به ايمان و عمل، لطف و مدارا را به كار گرفتى، و براى بيدارى آنان مثلها زدى، و مهلت به مردم را طولانى كردى. كيفر را به تأخير انداختى، در حالى كه بر شتابِ به عذاب توانا بودى، و فرصت دادى در صورتى كه بر عجله قدرت داشتى.
«22» لَمْ تَكُنْ أَنَاتُكَ عَجْزاً وَ لَا إِمْهَالُكَ وَهْناً وَ لَا إِمْسَاكُكَ غَفْلَةً وَ لَا انْتِظَارُكَ مُدَارَاةً بَلْ لِتَكُونَ حُجَّتُكَ أَبْلَغَ وَ كَرَمُكَ أَكْمَلَ وَ إِحْسَانُكَ أَوْفَى وَ نِعْمَتُكَ أَتَمَّ كُلُّ ذَلِكَ كَانَ وَ لَمْ تَزَلْ وَ هُوَ كَائِنٌ وَ لَا تَزَالُ
«23» حُجَّتُكَ أَجَلُّ مِنْ أَنْ تُوصَفَ بِكُلِّهَا وَ مَجْدُكَ أَرْفَعُ مِنْ أَنْ يُحَدَّ بِكُنْهِهِ وَ نِعْمَتُكَ أَكْثَرُ مِنْ أَنْ تُحْصَى بِأَسْرِهَا وَ إِحْسَانُكَ أَكْثَرُ مِنْ أَنْ تُشْكَرَ عَلَى أَقَلِّهِ
مدارايت از روى ناتوانى، و مهلت دادنت از باب سستى، و خودداريت به خاطر غفلت، و به تأخير انداختنت از روى مدارا و سازش نبود؛ بلكه براى اين بوده كه حجتت رساتر، و بزرگواريت كاملتر، و احسانت فراگيرتر، و نعمتت تمامتر باشد. تمام اينها بود و هست، و مىباشد و خواهد بود. حجتت برتر از آن است، كه بتوان همه آن را به دايره وصف كشيد، و بزرگيت بالاتر از آن است كه بتوان به عمق و ژرفاى آن رسيد، و نعمتت بيش از آن است كه كمترينش سپاس شود.
دعای #چهل_شش
◀️کانال انس با #صحیفه_سجادیه
🆔 @sahife2
#شرح_صحیفه_سجادیه_انصاریان_دعا_46
#دعا_چهل_شش_22
#تاخیر_در_عذاب 1
⏺ مهلت دادن و شتاب نكردن خداوند در عذاب بندگانش بر دو گونه است؛
اوّل: تأخير و مهلت دادن عذاب نسبت به مؤمنان:
هدف خداوند متعال در اين تأخير، بيدار شدن بنده مؤمن و پيدا كردن راه هدايت و رستگارى است، در واقع يك نوع تفضّل و مهربانى از طرف خداوند مقدّر شده تا بنده از خواب غفلت بيرون بيايد و راه توبه پيش بگيرد و با خداى خود آشتى كند. و بدا به حال كسى كه با اين همه لطف خداوند، باز هم راه اهمال و سستى را پيشه خود ساخته و دنبال بيرون آمدن از شقاوت و بدبختى است، پس نبايد بر استدراج و تأخير انداختن خداوند، غرّه شد و از توبه غافل ماند.
حضرت على عليه السلام در اين باره مىفرمايد:
قَدْ امْهِلُوا فى طَلَبِ الْمَخْرَجِ وَ هُدُوا سَبيلَ الْمَنْهَجِ وَ عُمِّرُوا مَهَلَ الْمُسْتَعْتِبِ.
اينان در دنيا براى بيرون آمدن از گمراهى مهلت داده شدند، و به راه روشن هدايت گشتند، و فرصت در اختيارشان قرار گرفت، مانند فرصت دادن به شخصى كه ناراضى را از خود راضى كند.
👈 ادامه دارد ...
تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج 12 ، ص: 43
👌 دعای #چهل_شش
◀️کانال انس با #صحیفه_سجادیه
🆔 @sahife2
#شرح_صحیفه_سجادیه_انصاریان_دعا_46
#دعا_چهل_شش_22
#تاخیر_در_عذاب 2
⏺ دوّم: تأخير در عذاب نسبت به كفّار:
از آيات و روايات و احاديث استفاده مىشود كه: مهلت دادن به كفّار و عدم شتاب در عذاب آنان در واقع يك نوع مجازات الهى محسوب مىشود به نام مجازات استدراجى، يعنى چنين است كه خداوند گناهكاران را طغيانگران جسور و زورمند را طبق يك سنّت، فورى و سريع مجازات نمىكند، بلكه درهاى نعمتها را به روى آنها مىگشايد.
هرچه بيشتر در مسير طغيان گام برداند، نعمت خود را بيشتر مىكند، و اين از دو حال خارج نيست، يا اين نعمتها، باعث تنبّه و بيداريشان مىشود، كه در اين حال برنامه هدايت الهى عملى شده است، و يا اين كه بر غرور و بىخبرى آنان مىافزايد، كه در اين صورت مجازات ايشان به هنگام رسيدن به آخرين مرحله، دردناكتر مىشود؛ زيرا هنگامى كه غرق انواع ناز و نعمتها مىشوند، خداوند همه را ازمىگيرد و طومار زندگانى آنها را در هم مىپيچد و اين گونه مجازات بسيار دردناك و سختتر است.
خداوند متعال در اين باره مىفرمايد:
فَذَرْنِى وَ مَن يُكَذّبُ بِهذَا الْحَدِيثِ سَنَسْتَدْرِجُهُم مّنْ حَيْثُ لَا يَعْلَمُونَ
پس مرا با كسانى كه اين قرآن را انكار مىكنند واگذار، به زودى ما آنان را به تدريج از آن جا كه نمىدانند [به سوى عذاب] مىكشانيم.
خداوند در اين آيات به گنهكاران هشدار مىدهد كه تأخير در كيفر را دليل بر پاكى و درستى خود، يا ضعف و ناتوانى پروردگار نگيرند و ناز و نعمتهايى را كه در آن غرقند، نشانه تقرّبشان به خدا ندانند، بلكه اين مقدّمه مجازات استدراجى خداوند است كه به آنها مهلت مىدهد بالا و بالاتر بروند امّا سرانجام آنان را چنان بر زمين مىكوبد كه اثرى از ايشان باقى نماند و تمام هستى و تاريخشان را در هم مىپيچد.
محمد بن مسلم در روايتى از امام محمد باقر عليه السلام چنين سؤال مىكند:
اخبِرنى عَنِ الْكافِرِ الْمَوْتُ خَيْرٌ لَهُ أَمِ الْحَياةُ فَقالَ عليه السلام: الْمَوْتُ خَيْرٌ لِلْمُؤْمِنِ وَ الْكافِرِ، قُلْتُ: وَ لِمَ؟ قالَ: لِانَّ اللَّهَ يَقُولُ
وَمَا عِندَ اللَّهِ خَيْرٌ لّلْأَبْرَارِوَ يَقُولُ: وَلَا يَحْسَبَنَّ الَّذِينَ كَفَرُواْ أَنَّمَا نُمْلِى لَهُمْ خَيْرٌ لِاَنفُسِهِمْ إِنَّمَا نُمْلِى لَهُمْ لِيَزْدَادُواْ إِثْمًا وَلَهُمْ عَذَابٌ مُّهِينٌ
خبر بده مرا از اينكه مرگ براى كافر بهتر است يا زندگى؟ امام عليه السلام در جواب فرمود: مرگ براى مؤمن و كافر خوب و پسنديده است. گفتم: چرا؟ فرمود:
براى اينكه خداوند متعال مىفرمايد: «و آنچه [غير از بهشت و نعمت هايش] نزد خداست، براى نيكوكاران بهتر است.» و نيز مىفرمايد: «و كسانى كه كافر شدند، گمان نكنند مهلتى كه به آنان مىدهيم به سودشان خواهد بود، جز اين نيست كه مهلتشان مىدهيم تا بر گناه خود بيفزايند، و براى آنان عذابى خوار كننده است.».
👈 ادامه دارد ...
تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج 12 ، ص: 43
👌 دعای #چهل_شش
◀️کانال انس با #صحیفه_سجادیه
🆔 @sahife2
#شرح_صحیفه_سجادیه_انصاریان_دعا_46
#دعا_چهل_شش_22
#تاخیر_در_عذاب 3
⏺ امام صادق عليه السلام درباره تأخير و تعجيل عذاب مىفرمايد:
اذا ارادَ اللَّهُ بِعَبْدٍ خَيْراً عَجَّلَ عُقُوْبَتَهُ فِى الدُّنْيا وَ اذا اراد بِعَبْدٍ سُوءاً امْسَكَ عَلَيْهِ ذُنُوبَهُ حَتَّى يُوافِىَ بِها يَوْمَ الْقِيامَةِ.
هر گاه خداوند خير بندهاى را بخواهد، در دنيا به مجازات او شتاب مىورزد و هر گاه شرّ بندهاى را بخواهد، گناهانش را براى او نگاه مىدارد تا روز قيامت در برابر آن كيفر كامل ببيند.
پس اين اموال و فرزندان در حقيقت، يك نوع عذاب و مجازات براى كفّار مىباشد؛ زيرا خداوند مىخواهد آنها را در ناز و نعمت فرو برد تا به هنگام گرفتار شدن در چنگال كيفر الهى، تحمّل عذاب بر آنها دردناكتر باشد، چون اگر درهاى نعمت به سوى انسان بسته باشد و آمادگى پذيرش ناراحتىها را پيدا كند، مجازات، زياد و دردناك نخواهد بود، امّا اگر كسى را از ميان ناز و نعمت بيرون كشند و به سياه چال زندان وحشتناكى بيفكنند فوق العاده دردناكتر خواهد بود، علاوه بر اين فراوانى نعمت، باعث مىشود پردههاى غفلت و غرور بر روى چشمان ضخيمتر شود، تا آن جا كه راه بازگشت براى آنان غيرممكن گردد و اين همان عذاب استدراجى خداوند است و به تعبير ديگر بدترين نوع گمراهى، آن است كه خداوند انسان را به حال خود واگذارد و در گناه و معصيت به او مهلت دهد.
خداوند متعال در قرآن كريم مىفرمايد:
أَيَحْسَبُونَ أَنَّمَا نُمِدُّهُم بِهِمِن مَّالٍ وَ بَنِينَ* نُسَارِعُ لَهُمْ فِى الْخَيْرَ تِ بَل لَّا يَشْعُرُونَ
آيا گمان مىكنند افزونى و گسترشى كه به سبب مال و اولاد به آنان مىدهيم،* در حقيقت مىخواهيم در عطا كردن خيرات به آنان شتاب ورزيم؟ [چنين نيست] بلكه [آنان] درك نمىكنند [كه ما مىخواهيم با افزونى مال و اولاد، در تفرقه، طغيان، گمراهى و تيرهبختى بيشترى فرو روند.]
👈 ادامه دارد ...
تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج 12 ، ص: 43
👌 دعای #چهل_شش
◀️کانال انس با #صحیفه_سجادیه
🆔 @sahife2
#شرح_صحیفه_سجادیه_انصاریان_دعا_46
#دعا_چهل_شش_22
#تاخیر_در_عذاب 3
⏺ امام صادق عليه السلام درباره تأخير و تعجيل عذاب مىفرمايد:
اذا ارادَ اللَّهُ بِعَبْدٍ خَيْراً عَجَّلَ عُقُوْبَتَهُ فِى الدُّنْيا وَ اذا اراد بِعَبْدٍ سُوءاً امْسَكَ عَلَيْهِ ذُنُوبَهُ حَتَّى يُوافِىَ بِها يَوْمَ الْقِيامَةِ.
هر گاه خداوند خير بندهاى را بخواهد، در دنيا به مجازات او شتاب مىورزد و هر گاه شرّ بندهاى را بخواهد، گناهانش را براى او نگاه مىدارد تا روز قيامت در برابر آن كيفر كامل ببيند.
پس اين اموال و فرزندان در حقيقت، يك نوع عذاب و مجازات براى كفّار مىباشد؛ زيرا خداوند مىخواهد آنها را در ناز و نعمت فرو برد تا به هنگام گرفتار شدن در چنگال كيفر الهى، تحمّل عذاب بر آنها دردناكتر باشد، چون اگر درهاى نعمت به سوى انسان بسته باشد و آمادگى پذيرش ناراحتىها را پيدا كند، مجازات، زياد و دردناك نخواهد بود، امّا اگر كسى را از ميان ناز و نعمت بيرون كشند و به سياه چال زندان وحشتناكى بيفكنند فوق العاده دردناكتر خواهد بود، علاوه بر اين فراوانى نعمت، باعث مىشود پردههاى غفلت و غرور بر روى چشمان ضخيمتر شود، تا آن جا كه راه بازگشت براى آنان غيرممكن گردد و اين همان عذاب استدراجى خداوند است و به تعبير ديگر بدترين نوع گمراهى، آن است كه خداوند انسان را به حال خود واگذارد و در گناه و معصيت به او مهلت دهد.
خداوند متعال در قرآن كريم مىفرمايد:
أَيَحْسَبُونَ أَنَّمَا نُمِدُّهُم بِهِمِن مَّالٍ وَ بَنِينَ* نُسَارِعُ لَهُمْ فِى الْخَيْرَ تِ بَل لَّا يَشْعُرُونَ
آيا گمان مىكنند افزونى و گسترشى كه به سبب مال و اولاد به آنان مىدهيم،* در حقيقت مىخواهيم در عطا كردن خيرات به آنان شتاب ورزيم؟ [چنين نيست] بلكه [آنان] درك نمىكنند [كه ما مىخواهيم با افزونى مال و اولاد، در تفرقه، طغيان، گمراهى و تيرهبختى بيشترى فرو روند.]
👈 ادامه دارد ...
تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج 12 ، ص: 43
👌 دعای #چهل_شش
◀️کانال انس با #صحیفه_سجادیه
🆔 @sahife2