#زهی‌خیال‌باطل(۱) تابحال خیال می‌کردم مراد از شکر گزاری در آیه لئن شکرتم لازیدنکم شکرگزاری بخاطر نعمت‌هایی است که خدا ی مهربان مستقیما به خود بنده عنایت کرده و آنها را حس می‌کنم.

#زهی‌خیال‌باطل(۲) تابحال خیال می‌کردم نعمت‌های خدا به دیگران(خواه اهل این زمان یا گذشتگان و یا آیندگان)، ربطی به من ندارد و در زندگی من تاثیر ندارد. حال بايد دانست كه نهاد هستى داراى حقيقت واحدى است و ذره ذره موجودات آن از ديگرى متأثر هستند. پس اگر در فضاى غير متناهى ميليون ها سال قبل اتفاقى افتاد كه مثلا انبوه توده گازها به صورت منظومه ها و كهكشان ها در آمد، بر امروز تأثيرى تمام دارد؛ چنان كه آنچه امروز اتفاق افتد در همان كهكشان ها بى تأثير نيست. به گفته حضرت، علامه طباطبايى رحمه الله: اگر دم ماهى در درياى كارائيب حركتى كند،؛ در جو اثر خواهد گذاشت؛ چنانكه حركت همان ماهى معلول هزاران هزار علل گذشته و مقارن است كه با فقد هر يك از آن ها، اين حركت هرگز ميسر نخواهد بود. لذا نعمت هاى جارى در گذشته قطعا موثر در نعمت موجود خواهد بود، چنان كه نظم طبيعى عالم و آبادانى موجود در امروز، گاهى به جهت آبادانى گذشته بوده است همان طور كه آبادانى امروز مؤ ثر در آينده است - چون اگر ملاحظه آينده در كار نبود، اين نعمت امروز تحقق پيدا نمى كرد. پس اگر ما هم اكنون در نعمت به سر مى بريم؛ مرهون نعمت هاى گذشته جارى در امم سابقه هستيم، چنان كه مرهون نعمت هاى آيندگان نيز مى باشيم