📌برسی حدیث مشهور بشارت به #ربیع و پایان ماه #صفر
پاسخ از حجت الاسلام یدالله #مقدسی:
این سخن مشهور؛ تنها در کتاب #الرواشح_السماوية اثر مرحوم #ميرداماد (1041ق) آمده است و این گزارش در منبع دیگری نقل نشده است. او می‌نویسد:
«و وقع فى كتاب النجم للافليشى ...
و ممّا يجرى فى كلام النّاس معزوّا الى النّبى صلّى اللّه عليه و آله قولهم: ...
و من بشّرنى بخروج صفر بشّرته بالجنّة ...
این روایت از سخن‌های #منسوب به #پیامبر اکرم(ص) احادیث ... است» که در ادامه این عبارت من بشّرنى بخروج صفر بشّرته بالجنّة را در کنار برخی احادیث دیگر نقل کرده که افليشى از عالمان اهل تسنن، آنها را به عنوان #احادیث_موضوعه (جعلی) آورده است؛
ولی میرداماد می‌گوید:
«برخی از این احادیث نبوی صحیح و برخی نیز از ائمه(ع) نقل شده اند، بعضی هم موضوع هستند».
وی، به احادیث موضوع تصریح ندارد که کدام است؛ ولی از سیاق عبارت میرداماد بر می‌آید که حدیث موضوع همین حدیث «من بشّرنى بخروج صفر بشّرته بالجنّة» و عبارت «خیر خلّکم خلّ خمرکم» است که در ادامه همان صفحه آمده است.
بنابراین، به هر روی تعبیر «من بشّرنى بخروج صفر بشّرته بالجنّة» به عنوان حدیث نبوی مستندی ندارد.
📚الرواشح السماوية في شرح الأحاديث الإمامية (کتاب رجالی)؛ محمدباقر بن محمد ميرداماد، ۱۴۱۱ق، ص۲۰۲_ ۲۰۱.
📌تاریخ دقیق شهادت امام #هادی(ع)
طبق نظر محقق ارجمند حجت الاسلام دکتر یدالله #مقدسی:
حضرت امام #هادی علیه السلام در سوم ماه #رجب است.
یادآوری می‌شود:
درباره ماه و روز شهادت آن گرامی؛ هرچند از برخی منابع روزهای آخر جمادی الثانی گزارش شده است؛ ولی بر پایه مستندات #معتبر؛ از جمله روایت معتبر شیخ طوسی از ابراهیم بن هاشم، سوم رجب روز شهادت آن حضرت است و نقل هایی که روزهای آخر جمادی الثانی را آورده اند از بیماری ایشان در آن زمان گزارش کرده اند.
برپایه محاسبات نجومی، این روز با دهم تیر سال ۲۴۷ #خورشیدی و یکم ژوییه ۸۶۸ #میلادی همزمان بوده است.
از جمله خدمات فرهنگی آن گرامی مبارزه با انحرافاتی از قبیل:
◀️فتنه خلق #قرآن - که مایه تفرقه گروه های مسلمان شده بود -
◀️فتنه #غلو و غالیان، فساد اخلاقی حاکمان، و ... می‌توان نام برد؛
گسترش معارف ناب در قالب گفتمان های علمی، مکاتبات، زیارت ها، ترغیب به دعا، پرورش شاگردان، پاسخ‌گویی به شبهه ها و... نیز در ردیف فعالیت های آن حضرت جای دارند.
📚برای آگاهی بیشتر ر.ک: بازپژوهی ولادت و شهادت معصومان.
📚پژوهشگاه تاریخ و سیره اهل بیت علیهم السلام.
🔰ماه و روز شهادت امام باقر علیه السلام
🔳منابع در نقل ماه شهادت ایشان ناهمگون‌اند،
◼️چنان‌که در ثبت سال شهادت ایشان هم توافق نیست
✔️ و دلیل آن را می‌توان تلاش امویان در راستای از یاد بردن نام و نشان اهل بیت دانست.
🔻برخی از منابع شیعیان و سنی‌ها اشاره‌ای به ماه شهادت نکرده‌اند
🔺و آن دسته از منابع که ماه شهادت را ذکر کرده‌اند بر مبنای منابع یا محسابات خود ماه خاصی را برای شهادت ایشان برگزیدند:
1⃣ ذی‌الحجه (نوبختی در فرق الشیعة؛ طبرسی در اعلام الوری؛ ابن‌شهرآشوب در مناقب؛ فتال در روضة الواعظین)
2⃣ ربیع‌الاول (طبری در دلائل الامامة؛ ابن‌خلکان در وفیات الاعیان؛ فتال و طبرسی با تعبیر «قیل»)
3⃣ربیع‌الاخر (ابن‌عنبة در عمدة الطالب؛ ابن‌شهرآشوب با تعبیر «و یقال»)
4⃣ صفر (فقط ابن‌خلکان با تعبیر «قیل» این قول را ذکر کرده است)
5⃣ رجب (قول حمدالله مستوفی در تاریخ گزیده)
🖊از منظر پژوهشی نمی‌توان در این باره نظر قاطعی داد، چراکه اظهارنظری قاطع در این خصوص نیازمند سندی معتبر است که دسترسی به آن بسی دشوار است.
📎با این حال می‌توان گفت قول ماه ذی‌الحجه از چند جهت برتر می‌نماید:
🔸این قول در منابع بیشتر و قدیمی‌تر ذکر شده است و در این منابع دیدگاه‌های دیگر با تعبیر «قیل» آمده‌اند.
🔸وصیت امام باقر به برگزاری مراسم عزاداری برای ایشان در منا به مدت ده سال بر این مطلب گواهی می‌دهد که شهادت ایشان در ماه ذی‌الحجه بوده است؛ چراکه موسم منا زمان حضور مسلمانان در حج و آن نیز در نیمل نخست ذی‌الحجه است.
🟤روز شهادت:
🔻بخشی از منابعی که ماه شهادت را ذی‌الحجه می‌دانند روز شهادت را ذکر نکرده‌اند
🔻 ولی برخی دیگر هفتم ذی‌الحجه را روز شهادت می‌دانند
👌 و در این میان به جز این روز، روز دیگری ذکر نشده است.
📖 نقل از کتاب بازپژوهی تاریخ ولادت و شهادت معصومان، نوشتۀ یدالله مقدسی.
#شهادت #امام_باقر #مقدسی #بازپژوهشی_تاریخ #ذی‌الحجه